2022’de eğitim… Çocuklar aç kalmayacak

“Eğitim ekmek ve sudan sonra halkın en zorunlu ihtiyacıdır.” (Dante)

“Eğitimin temel amacı çocukları kendi yeteneklerinin bilincine vardırmaktır.” (Erich Fromm)

Ülkemizde eğitim, her ne kadar sadece “öğretim” ile sınırlandırılıp; ebeveynler, öğrenciler ve ailelerin gündemi ve sorunu olarak görülse de pek de öyle değil, aslında hiç değil.

Dante’nin dediği gibi; “Eğitim ekmek ve sudan halkın en zorunlu ihtiyacı...”  Sağlıklı bir toplum olmanın önkoşulu...

Sürekli değişkenlik gösteren, deyim yerindeyse “yap-boz”a dönen Türkiye’nin eğitim hayatında 2022’de neler oldu?

Sızdırılan sorular, direnişler, eylemler, mücadele ve zafer...

Elbette her şey pürü pak değildi ancak 2022’in son günlerinde büyük bir zafer kazanıldı. Ülkedeki ekonomik kriz öylesine çok derinleşti ki, okulda açlıktan bayılan, okulu bırakmak zorunda kalan çocukları duyduk.

Çocuk yoksulluğu artarken, sendikalar, meslek örgütleri, milletvekilleri, kadınlar çocuklar için ayrı ayrı mücadele yürüttüler. Okullarda ücretsiz yemek için başlatılan mücadele dalga yayıldı ve çocuklar kazandı; okulda aç kalmayacaklar.

Peki 2022’de başka neler oldu? Şöyle bir göz atıyoruz.

2021’in son dönemlerinde gündeme getirilen Öğretmenlik Meslek Kanunu (ÖMK) 2022’ye girer girmez çıkarıldı.

Tüm eleştirilere rağmen Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS) baraj kaldırıldı, yani adını-soyadını doğru yazan “hooppp” diyerek paraşütle üniversiteye girdi.  

2022’in öne çıkan bir diğer önemli olay ise KPSS sorularının sızdırıldığı iddiası ve sınavın iptal edilmesiydi. (Kamuoyunun tepkisi ve 2023 seçimleri olmasaydı, üstü örtülebilirdi fakat tepkiler artınca örtmek kolay olmadı.)

Ve Boğaziçi Direnişi... Boğaziçi Üniversitesi’nde 2021’de Melih Bulu’nun rektör olarak atanmasıyla başlayan direniş 2’inci yılına giriyor. Akademisyenler her gün bıkmadan rektör Naci İnci’yi protesto ediyor, sırtını rektörlüğe dönüyorlar.

Cemaatler ve öğrenciler...

2022’ye gireli daha birkaç gün olmuştu ki, Elazığ Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencisi Enes Kara’nın intihar haberi gündeme düştü.

Kara, kaldığı cemaat yurdunda maruz kaldığı baskılar ve yaşadığı gelecek kaygısını anlattığı bir videoyu sosyal medyadan yayınladıktan sonra yaşamına son verdi.

Bu olay uzun süre cemaat yurtlarının tartışılmasına neden oldu faka bu tartışmalar uzun sürmedi, Türkiye’nin hızla değişen gündeminde çok geçmeden eskidi.

Yap-boz olmazsa yine yap yine boz

Şubat ayına geldiğimizde Türkiye’nin sık sık değişen eğitim sisteminde bir değişiklik daha yapıldı. Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS), YÖK kararıyla değişikliğe gitti.  Temel Yeterlilik Testi’nde (TYT) 150 ve Alan Yeterlilik Testleri’nde (AYT) 180 olan baraj puanı uygulaması kaldırıldı. TYT’de 135 dakika olan süre 165 dakikaya çıkarıldı.

Öğretmenlik Meslek Kanunu, eğitimcilerin ve sendikaların tüm itirazlarına rağmen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onaylamasının ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Öğretmenlik, aday öğretmenlik döneminden sonra öğretmen, uzman ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrıldı.

Anadilinde eğitim mücadelesi son üç yıldır ivme kazanarak devam ederken; Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında 20 bin 265 öğrencinin seçmeli dil olarak Kürtçeyi tercih ettiğini açıkladı.

Seçmeli derslere yönelim kampanyalarla artsa da Kürtçe öğretmen atamalarında yaşanan sorun ise; son yılların en önemli konuları arasında yer alıyor.

Görünmeyenler: Mülteci çocuklar 

Yine Türkiye’nin geleceğini, gelecekteki sosyal ve ekonomik yapısını oldukça belirleyecek olan mülteci çocukların eğitime erişimi ve katılımı sorunu da yakıcılığını sürdürüyor.

MEB’in resmi verilerine göre 2022 yılında eğitim çağında bulunan 1 milyon 124 bin Suriyeli çocuğun ancak yüzde 65’i, yani 730 bini okula giderken, yüzde 35’i ise eğitim hakkından yararlanamadı.

Okula gidemeyen Suriyeli çocuk sayısı 393 bin 547 olarak belirlendi.

Sendikaların açıklamalarına göre de; Türkiye’de eğitim gören Suriyeli çocukların okullaşmasının önündeki engellerin başında çocuk işçiliği ve çocuk yaşta evlilikler geliyor.
YKS’ye rekor sayıda başvuru gerçekleşti.

Nisan ayına geldiğimizde pandemi hâlâ devam etse de uzmanların uyarılarına rağmen okullarda maske zorunluluğu kaldırıldı.

Ekonomik kriz ve eğitim hayatına yansımalarına dönersek; kriz yandan açlık diğer taraftan barınma sorunu getirdi. Yüksek öğretimde bu sorun barınmayı da beraberinde getirdi.

Öğrenciler yüksek kira fiyatlarını ödeyemezken bir yandan da eylemler devam etti.

Cemaat yurtları ve Z kuşağı

Yaz mevsimine daha yeni girmiştik ki; Antalya’da 3 öğrenci yurtta, 1 öğrenci de evde intihar etti. İntiharların nedenlerinin araştırılmasıyla ilgili Akdeniz Üniversitesi komisyon kurdu, Antalya Valiliği ile Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü soruşturma başlattı.

(2022’de üniversitelerde intiharları sık duyar olduk, intihara sürüklenen öğrencilerin cemaat yurtlarında kalması ise ayrıca üzerinde durulması gereken bir noktayken; Türkiye gündemi saman alevi misali, aynı konu üzerine en fazla üç gün konuşmam mümkün)

Aflar barajlar, sızdırılan sorular

Baraj uygulamasının kaldırıldığı YKS’de, TYT’deki 120 soru ile AYT’deki 80 sorudan toplam 1 net yapan adaylara yaklaşık 132 puanla tercih yapma hakkı doğdu. Tıp, Hukuk, Diş Hekimliği gibi programlarda başarı sırası şartı devam etti.

YÖK, öğrenci affının uygulanmasına ilişkin usul ve esasları yayımladı. Üniversitede hazırlık dâhil bütün sınıflarda intibak, önlisans, lisans tamamlama, lisans, lisansüstü öğrenim gören öğrencilerden ilişiği kesilenlere, bir programı kazanarak kayıt hakkı elde ettikleri halde kayıt yaptırmayanlara üniversitelerine başvurmaları şartıyla aftan yararlanma hakkı doğdu.

ÖSYM tarafından 31 Temmuz 2022’de yapılan Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) Lisans’a katılan birçok aday, sınavdaki sorular ile Yediiklim Yayınları’nın deneme testlerindeki soruların benzer olduğu ortaya çıktı. ÖSYM iddiaların asılsız olduğunu açıklarken Cumhurbaşkanı, Devlet Denetleme Kurulu’na (DDK) konuyu inceleme talimatı verdi.

ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Halis Aygün görevden alındı. DDK, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. KPSS Lisans iptal edildi.

Ve eylül geçti kapımızdan...

Okullar eğitimdeki derin yoksullukla yeni eğitim ve öğretim yılına başladı. 2022’deki en önemli başlığı ise; çocukların okuldaki beslenme sorunu oldu. Meclis gündemine soru önergeleri verildi. Çocuklara okulda bir öğün ücretsiz yemek verilmesi için kampanyalar düzenlendi ve sonuç zafer mücadele kazandı...

Veli Der Başkanı Ömer Yılmaz, "Okul açılırken yapılan kırtasiye ve kıyafet masrafı dışında aylık bir çocuğun yol, beslenme ve okul dönemindeki masrafı en az 2500 TL. Özellikle açlık sınırı altındaki aileler çok zorlanıyor" dedi.

KPSS Lisans Genel Yetenek-Genel Kültür, Eğitim Bilimleri oturumları 18 Eylül’de tekrar yapıldı.

Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı, yapıldı.

Bir zafer daha: KYK borçları yapılandırıldı

Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu, Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) tarafından üniversite öğrencilerine verilen öğrenim kredisi borçlarının yeniden yapılandırıldığını açıkladı.

Kasapoğlu,  “1 milyon 392 bin 629 gencimizin ödenmemiş ve ödenecek taksitlerindeki endeks tutarı tamamen kaldırılmış oluyor. Böylece toplamda 27 milyar 15 milyon 455 bin liralık bir tutar gençlerimizin omzundan alınmış oluyor” dedi.

KYK, borçlarının silinmesiyle ilgili verilen mücadeleyi de hatırlatmadan geçmemek gerekiyor. Zira bu yapılandırma “yüce devletimiz istedi de yaptı olmadı” son üç yıldır bunun için aralıksız bir mücadele sürüyor.

Mühendis Bakan çocukları işçileştiriyor

2022’nin sonlarına doğru gelirken; mühendis bakanımız Mahmut Özer, ilk ve ortaöğretimde yaklaşık 280 bin çocuğun kayıt dışı olduğunu açıkladı. Özer, bu konuda yapay zekâyı da kullanarak bir takip sistemi başlattıklarına söyledi ve  “Bir öğrencimizi dahi kaybetmeye razı değiliz” dedi.

Öğrencilerin sistem kalmasından söz etmişken; devlet politikası ve Bakan Özer mühendislik zekası ile uygulanan meslek liselerindeki öğrencilerin işçileştirilmesi ve yine bakanımızın kararıyla liseleri atölye adı altında iş yerlerinin açılması oldu.

Çocuk istismarı, çocuk ölümleri, çocuk emeğinin sömürüsü gibi birçok sorunu beraberinde getirecek ve önümüzdeki yıllarda yankısını çok daha hissedeceğimiz bu uygulamanın 2023’te sona ermesini dileyelim...

2023 umutlarınızın yeşerdiği bir yıl olsun... Mutlu yıllar...