Sabah gazetesi olarak, fıstık hasadının yaklaşmasıyla sahaya indik, Gaziantep’in Karkamış ilçesine bağlı Yolağzı Köyü çiftçisiyle birebir sohbet edip, fıstık ile ilgili bilgiler aldık. Bu sene fıstığın yok yılı olduğunu ifade eden çiftçiler, her yıl olduğu gibi yine stokçulardan ve hırsızlardan dert yandı
Hırsızlık konusunda gerekli önlemlerin alınmasını isteyen çiftçiler, stokçuluğun önüne geçebilmek için kooperatifleşme çağrısı yaptı. Barak Ovası’nın fıstığına sahip çıkılmadığını ve Barak Ovası fıstığının üvey evlat muamelesi gördüğünün altını çizen çiftçiler, kent yöneticilerinin Barak Ovası fıstığına sahip çıkması gerektiğini belirttiler, bu sene boz fıstığın kilosunun en az 18 lira olması gerektiğinin altını çizdiler.
Olan yine gariban ve sahip
çıkılmayan çiftçiye oluyor
Çiftçilerin bin bir emek ve zahmetle çocuk gibi büyüttüğü Antepfıstığı’nın hasadına bir aydan az bir süre kaldı. Çiftçi, fıstığın daha verimli olması için bir yıl boyunca her şeyi yapıyor ve hasat zamanını bekliyor. Çünkü birçok çiftçi fıstık sayesinde çocuklarını okutuyor, evlendiriyor, evlerinin geçimini sağlıyor. Kısacası Antepfıstığı çiftçinin umut kapısı. Fakat birçoğu borçlu olduğundan fıstığı ucuza satmak zorunda kalıyor. Dolayısıyla kazanan stokçu ve tüccar oluyor. Hasat zamanı fıstığı ucuza kapatan stokçu ve tüccar kışın piyasayı yükseltip, fıstığı istediği fiyata satıyor. Olan yine gariban ve sahip çıkılmayan çiftçiye oluyor.
Tüccar, fıstığı ucuza almanın peşinde
Boz fıstık hasadına 35 gün kaldığını ifade eden Yolağzı Köyü çiftçilerinden Bedrettin Bakar, bu seneki fıstık rekoltesinin geçen yıldan düşük olacağına vurgu yaptı. Bakar, “Fıstık bir sene verim verir bir sene vermez. Geçen yıl fıstığın verim verme yılıydı, rekoltemiz iyiydi, ancak bu sene verim verme yılı olmadığından rekoltemiz düşük olacak. Dolayısıyla bu sene boz fıstığın kilosunun 18 liradan aşağı düşmemesi gerekiyor. Tabii her zaman fıstık tüccarları fıstık fiyatlarına müdahale ederler ve fiyatları aşağı düşürmek için çabalarlar. Çünkü fıstığı ne kadar ucuza alırsa o kadar para kazanır” şeklinde konuştu.
Öyle bir düzen olmuş ki fıstık
komisyoncusu da tüccarı tutuyor
“Öyle bir düzen olmuş ki fıstık komisyoncusu da tüccarı tutuyor” diyen Bakar, “Stokçular, fıstık halinden bir günde 10-15 ton fıstığı 35 lira yerine 45 liradan alıyor, ertesi gün ise elindeki fıstığı 45 liradan piyasaya sürüyor. Bu şekilde kazanan çiftçi değil, stokçu veya tüccar oluyor. Bu sorunu çözmek için devletin çiftçiyi koruyacak adımlar atması gerekmektedir. Çünkü bir yıl boyunca fıstığın tüm bakımını çiftçi yapıyor, ancak kaymağını stokçular veya tüccarlar yiyor” ifadelerini kullandı.
Fıstık ağaçlarında
beyaz sinek alarmı
Bu sene yağışların fazla olması nedeniyle fıstık ağaçların da beyaz sineklere rastlanıldığının altını çizen Bakar, beyaz sineklerin hem fıstık rekoltesine hem verime hem de önümüzdeki yılın hasadına zarar verdiğini belirtirken, “Beyaz sinek ile mücadele Gaziantep Fıstık Araştırma Enstitüsü’nü göreve davet ediyoruz. Çünkü beyaz sinekler için kullanacağımız ruhsatlı ilaç yoktur. Çiftçi kendi bulduğu yöntemlerle ağacını beyaz sinekten korumaya çalışıyor. Çiftçinin halinden anlayan yok. Herkes koltuğuna oturmuş günüm dolsa da maaşımı alsam hesabını yapıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Boz fıstığın kilosunun 20
liradan aşağı olmaması lazım
Geçen yıl 90 bin ton olan fıstık rekoltesinin bu sene 40-45 bin tona düşeceğini açıklayan Yolağzı Köyü çiftçilerinden Servet Ünal, bu sene fıstığın yok yılı olduğuna dikkat çekti. Ünal, “Mazotun litresi 6,5 lirayı geçti, ilaç ve gübre fiyatları yüzde 100’ün üzerinde zamlandı, geçen sene tonu 600 lira olan hayvan gübresini bu sene tonunu 1000 liraya aldık. Maliyetler bu kadar yükselmişken, rekolte de az iken boz fıstığın kilosunun 20 liradan aşağı olmaması lazım” dedi.
Elimizdekinin
kıymetini bilmiyoruz
Stokçular ve tüccarlar konusuna değinen Ünal, çiftçilerin bu konuda mağdur olduğuna dikkat çekti. “Stokçular geçen yıl kavlak fıstığın kilosunu 32 liradan alıp depoladı ve şu anda kavlak fıstığın kilosu 48 lira. Dolayısıyla stokçular bir ton fıstıktan 16 bin lira kazandı, fakat çiftçi bu kadar kazanmadı. Yakında stokçular yeniden piyasaya çıkacak. Çünkü şu anda kabalcı denilen kişiler fıstığı stokçular adına ucuza satın alıyorlar. 50 dönüm fıstığa 280 bin lira para vermişler, bazı yerlerde bu rakamlar daha yükseklere çıkıyor. O nedenle çiftçilerin bir araya gelerek kooperatif kurmaları gerekmektedir. Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin başta olmak üzere diğer ilçe belediye başkanları da fıstığa sahip çıkmıyor. Neden fıstık ile ilgili seminer düzenleyip çiftçileri bilgilendirmiyorlar. Her sene fıstık festivali yapılıyor, bu festivalden kaç çiftçinin haberi var? ABD, İran fıstık yetiştirmek için can atarken, biz kendi elimizdekinin kıymetini bilmiyoruz” şeklinde sitemde bulundu.
Çiftçi bitiyor, üretim azalıyor
gençler köyde kalmıyor
İsmini vermek istemeyen bir çiftçi, “Çiftçi bitiyor, üretim azalıyor, gençler köyde kalmıyor. Çünkü çiftçi ürettiği ürünü değerinde satamıyor. Fıstığın bir taban fiyatının olması lazım. Ama fiyat bakımından sene seneyi tutmuyor. Ne oluyor da hasat zamanı 12 lira olan fıstık kışın 40 liraya yükseliyor?” diye sordu. Hüseyin Karataş
RSS