1 ila 10 baş hayvan varlığına sahip olan küçük aile tipi işletmelerin yem fiyatlarındaki artış ve ahır masrafları nedeniyle hayvancılıktan çekilmeye başladığını ve artık Anadolu’da ahırların boşaldığını belirten CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Bu nedenle ithalata yeniden mecbur kalıyoruz” ifadelerini kullandı.
Önceki dönem Tarım ve Orman Bakanlarının “2023’te hayvan ithalatını sonlandıracağız” şeklindeki açıklamalarını hatırlatan CHP Milletvekili Ö.Fethi Gürer, “Hani bu yıl hayvan ithalatı yapılmayacaktı?” diye sordu. Soruyu yanıtlayan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ise bu yılın ilk 10 ayında 682 bin 331 baş hayvan ithalatı yapıldığını açıkladı.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, canlı hayvan varlığının sürekli azaldığı ülkemizde, et ve süt ile et ve süt ürünlerindeki raf fiyatlarına da yansıyan bu olumsuz tablonun getirdiği sonuçlarının nedeni olarak hayvan varlığındaki azalmayı gösterdi.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yaptığı açıklamada, geçmiş dönemdeki Tarım ve Orman Bakanlarının 2023 yılında hayvan ithalatını sonlandıracaklarını belirttikleri konuşmaları hatırlattı.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat verdiği rakamların kaygı verici olduğuna dikkat çekti. Bu yıl yeniden hayvan ithalatında önemli artış yaşandığını ifade etti.
Hayvan varlığı azalırken dişi inekler, gebe inekler ve düvelerin kesine gönderildiğini hatırlatan CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “TÜİK verilerine göre 2023 yılında 17 milyon 876 bin olan büyükbaş hayvan varlığı bugün 16 milyon 667 bine kadar geriledi. Aynı şekilde 58 milyon olan küçükbaş hayvan varlığı 53 milyona kadar düştü” dedi.
Hayvanların satışa gittiği dönemde seçim öncesi et fiyatlar kısmı düşük tutulurken hayvan varlığındaki azalmanın et üretimindeki düşüşü de beraberinde getirdiğine değinen CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, et ve süt ürünlerinin de bu süreçteki raf fiyatlarının arttığına işaret etti. "Gelecek daha sorunlu gelecek" diye konuştu.
Cumhurbaşkanlığı 2024 yılı bütçe gerekçesinde et üretiminin 2023 yılında planlanan 1 milyon 954 bin ton iken 1 milyon 827 bin ton olduğunu aktaran CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “2024 yılı hedefi 1 milyon 727 bin, 2025 yılı tahmini hedefi 1 milyon 764 bin ve 2026 yılı tahmini 1 milyon 788 bin olarak açıklandı. Bu veriler ışığında et üretiminin giderek düştüğü görülüyor” diye konuştu.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bütçe görüşmelerinde Ticaret Bakanı Ömer Bolat’a” Bu yılın ilk on ayında ne kadar canlı hayvan, ne kadar et ithal edildiğinin açıklanmasını istedi.
Gürer, “Ne kadar döviz yurt dışına gitti? Bunu ithal edenler kimler? Bunların kamuoyu tarafından bilinmesinde yarar var. Gümrük vergisi sıfırlanarak 2022 ve 2023 yılında ne kadar gümrük vergisinden vazgeçilmiştir? İthal edilen gıda ürün çeşit sayısının bu yıl ülkelere göre dağılımı ne kadardır? İthal üründe amaç fiyat dengelemek olduğu hâlde yerli üründen daha pahalı olarak raflarda yer alması neden önlenmemektedir?" sorularını yöneltti.
Bakan Bolat, soruya verdiği yanıtta “Canlı hayvan ithalatımız 2023 yılının ilk on aylık döneminde 682.331 bin baş (864 milyon $) olarak, et ithalatımız ise aynı dönemde 26.954 ton (181 milyon $) seviyesinde gerçekleşmiştir. Canlı hayvan ithalatında, damızlık olan büyükbaş ve küçükbaşlar için %0, büyükbaş hayvanların kesimlik olanlarında yüzde 26, küçükbaş hayvanlardan koyun-keçi için sırasıyla yüzde 40- yüzde 135 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır. Et ithalatında ise, karkas et ithalatında büyükbaş için yüzde 40, küçükbaş için yüzde 100, kemiksiz et ithalatında ise yüzde 225 oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır. Diğer taraftan, canlı hayvan ve et ithalatı Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi:2023/5) uyarınca insan sağlığı ve güvenliği ile hayvan ve bitki varlığı ve sağlığı yönünden kontrole tabidir.” dedi.
Kendi kendine yeter boyutta hayvan yetiştirebilecek özelliklere sahip olmasına rağmen, Türkiye’nin yurtdışından canlı hayvan ve et ithalatı yapmasının düşündürücü olduğuna da değinen CHHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Dişi inekler kesime giderken siyasi iktidar seyretti. Göreceli olarak o gün için et fiyatları belki düşük gibi göründü ama ondan sonra hayvan varlığı azaldı. Bugün ithal edilen hayvan 2 yıl içerisinde yeni doğum yapacağı için en az 2 yıl süreyle Türkiye’de hayvan varlığı açığı devam edecek ve sonrasında da ithalat ile çözüm aransanda fakir fukara garip guraba et ve sütten mamül ürünlere dahi erişemez noktaya durum gelecek” şeklinde konuştu.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, sorunun çözümüne yönelik önerilerini de sıraladı. Gürer, “Yem fiyatları düşürülürse, sübvanse edilirse, ahır giderleri azaltılırsa, çiftçiye gerekli destekler sağlanırsa, üreticinin ürettiği süt değerinde alınırsa bu sorunlar yaşanmayacaktır” dedi.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Hayvancılık zor bir meslek; 24 saat sürdürülmesi gereken bir çalışma içeriyor. Ahır bakımı, veterinerlik hizmetleri, mazot, elektrik giderleri var. Ama karşılığında yaptığı masrafı alamayınca, hayvancılığı bırakıyorlar. Ve Bakan’ın da ifade ettiği gibi 10 ayda 682 bin 331 baş hayvan ithal etmek zorunda kalıyoruz… Buzağı ölümleri önlense, hayvan hastalıkları ile zayiat önüne geçilse,yem fiyatlar düşürülse doğru bir planlama ile ithala mecbur olmayız.1 milyar 45 milyon dolar hayvan ve et ithalatına vermek yerine yerli besici ve üretici desteklenmeliydi” dedi.