Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en önemli ürünü ve çiftçinin en büyük gelir kaynağı olan Antep fıstığının fiyatı günden güne düşüyor. 135 liraya kadar yükselen Antep fıstığı dün 100 liradan işlem gördü
Geçen yıl 100 TL’ye satılan fıstığın maliyetler iki katına çıkmasına rağmen bu yıl 105 TL’den satıldığını belirten Gaziantepli fıstık üreticileri sokaklara çıktı. Üretici, “Bizi tüccarların insafına bırakmayın” dedi.
Devlet bizi zenginlerin eline bıraktı
Fıstık Üreticisi İsmail Özdemir, ‘’Geçmiş yıllarda Güneydoğu, Çukobilir ve ofisler vardı ve devlet hem fıstık hem üzüm hem de hububat alırdı. Devlet her şeyden elini çekti bizi zenginlerin eline bıraktı. Onlarda hesabına nasıl geliyorsa öyle yapıyorlar. Antep fıstığına sahip çıkılmıyor. Milletvekilleri seçim zamanı bizden oy istiyorlar, ama mecliste Antep fıstığını dile getirmiyorlar ya da hesaplarına gelmiyor’’ dedi.
Özdemir, Türkiye genelinde A’dan Z’ye tüm ürünlerin fiyatı 5 kat zamlandı, ancak geçen yıl getirdiğimiz su altı boz fıstığı 113 liraya sattık, şimdi bunun da altında bile satımı yok. Günümüzde kahvelerde 1 lira olan çay 7,5 liraya yükseldi. Ülke genelinde Antep fıstığı Gaziantep ve Şanlıurfa’da yetişiyor. Gaziantep ve Şanlıurfa Milletvekilleri mecliste hiçbir zaman fıstığı dile getirmediler’’ eleştirisini yaptı.
Fıstıktan başka bir gelirimiz yok
Hıdır Arca, ‘’Fıstığa destek veriliyordu ama bu desteği kesip fındığa destek vermeye başladılar. Fındığın fiyatını devlet belirlerken Antep fıstığını neden belirlemiyor? Milletvekilleri neden mecliste Antep fıstığını dile getirmez? Perişan bir durumdayız. Biz zarar ediyoruz. Fındığın sahibi var ama Antep fıstığının sahibi yok’’ şeklinde konuştu. Geçim kaynaklarının fıstık olduğunu dile getiren Arca, ‘’Fıstıktan başka bir gelirimiz yok. Bu sene fiyatların yükseleceğini düşünürken geçen seneki fiyattan daha düşük satılıyor. Bu yıl 135 liraya çıkan fıstık dün 100 liraya satıldı. Fiyatlar günden güne düşüyor. Bizim sorunumuzu çözen hiç kimse yok’’
Çiftçiyi tüccarın insafına terk etmeyin
Tarımın her alanında isyan çığlıkları yükseliyor. Çay, fındık, buğday ve domatesten sonra bu kez de Antep fıstığı üreticileri eylemde. Maliyetleri yüzde 100 artmasına rağmen geçen yıl 100 TL’ye satılan boz Antep fıstığının bu yıl 105 TL’ye satılmasına, bu fiyatın daha da düşürülmek istenmesine tepki gösteren çiftçiler, tüccarların anlaşarak fiyatları aşağıya çektiğini belirterek Gaziantep’in Nizip ilçesinde traktörleri ile eylem yaptı. “Çiftçiyi tüccarın insafına terk etmeyin” diyen çiftçiler, fıstıkta da taban fiyat olmasını ve bu yıl en az 140 TL fiyat belirlenmesi gerektiğini söyledi.
Bu yıl rekolte beklentisi 300 bin ton civarında
Türkiye fıstık üretiminde dünyada Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve İran’dan sonra üçüncü sırada yer alıyor. Temmuz ayında baklava yapımında kullanılan “boz” fıstığın hasadını yapan üreticiler hasada başladı. Bu yıl rekolte beklentisi 300 bin ton civarında.
Fıstık verim olarak çiftçinin yüzünü güldürse de fiyat açısından beklentileri karşılayamadı, çiftçiler sokaklara döküldü, traktörleri ile yol kapatıp iktidara seslendi.
Fiyatlar düştü, çiftçi para kazanamıyor
Gaziantep Şehitkamil Ziraat Odası Başkanı Cuma Yiğit, fıstığın iki yılda bir ürün verdiğini belirterek şunları söyledi: “Geçen sene 80-100 TL’den satılan fıstık, maliyetler yüzde 100 artmışken bu sene 105 TL’den satılıyor. Bu sene tahmini 300 bin ton rekolte olur. Rekolte yüksek ama maliyetler çok arttı. Fiyatlar düştü. Çiftçi para kazanamıyor.”
Tüccarlar aralarında anlaştılar ve fiyat düşürdüler
Eylemdeki çiftçilerden Bekir Bozdağ ise, “Tüccarlar aralarında anlaştılar ve fiyat düşürdüler. Büyük ihtimalle pazartesi de 90 liraya düşürecekler. Tüccar çiftçiden alıyor fıstığı, tartıyor. Fıstığı kavlatma aşamasında fiyat açıklıyor. Çiftçinin fıstığı geri isteme şansı yok. Çünkü işlem görmüş oluyor. Yani 3-5 tüccarın eline kalmış durumdayız. Biz çay ve fındık gibi Antep fıstığında da taban fiyat uygulanmasını istiyoruz. TMO’dan en az 140 lira alım fiyatı bekliyoruz” dedi. Rekolte iyi olsa da boş oranının arttığını da belirten Bozdağ, “Geçen sene 170 bin ton olan fıstığın boş oranı yüzde 5’di. Bu sene 300 bin ton bekliyoruz fakat boş oranı yüzde 30-40 olacak” diye konuştu.
Fıstık üreticisine üvey evlat muamelesi yapılıyor
Eyleme katılan bir diğer çiftçi Sedat Demir ise, “Fıstık üreticisine üvey evlat muamelesi yapılıyor. Ucuza mahsul satmayacağız. Fıstığı kendimiz ambarlayıp kendimiz tutacağız. Bu sefer tüccarların dönmesini bekleyeceğiz.” Nizipli çiftçi Ali Yılmaz ise şöyle konuştu: “Tüccar artık fıstık almak yerine parayı faize yatırıyor. Bir de su olmadığı için verimli üretim olmayınca işler iyice sarpa sarıyor.”