Her sektör gibi sebze ve meyve komisyoncuları da zor bir dönemden geçiyor. Akaryakıt fiyatlarının her gün zamlanması giderlerini de daha da artırıyor. Satışların geçen yıllara oranla düştüğünü söyleyen esnaf, geleceklerinden pek de umutlu değiller.
Ürünlerin yüzde 65’i direkt zincir marketlere gidiyor
Zincir marketlerdeki sebze ve meyve fiyatları aldı başını gidiyor. Sebze ve meyve halinden 4 liraya çıkan domates bazı marketlerde 10 liraya satılıyor. Sebze ve meyve, halden marketin kasasına gelene kadar fiyatı üçe, dörde katlanıyor. Gaziantep Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı Hayri Sucu, ülkede yetişen ürünlerin yüzde 65’inin direkt olarak zincir marketlere dağıtıldığını geriye kalan yüzde 35’inin ise hallere geldiğini belirtti.
Zincir market ile yerel marketlerin fiyatları yarı yarıya fark eder
Sucu, “Zincir marketlerin artık soğuk hava depoları var. Domates, patlıcan, salatalık gibi sebzeleri günlerce saklayabiliyorlar. Bunu yaparken, fiyatlarda değişse bile haberleri olmuyor. Dolayısıyla zincir marketler her zaman kar ederler, zarar etmezler. Çok kazandıkları için bu kadar büyüdüler. Bizim ile çalışan marketler ile zincir marketlerdeki fiyatlarını karşılaştırsınlar. Hiç olmazsa fiyatlarsa yarı yarıya fark var” tespitini yaptı.
Sebze ve meyve fiyatlarını arz ve talep belirliyor
Sebze ve meyve fiyatlarını arz ve talebin belirlediğini ifade eden Sucu, “Kış aylarında seradaki girdi maliyetleri yüksek olduğundan fiyatlar yükseliyor. Ama sebze halinde domatesin kilosu 4 lira. Neden fazla olduğu için. Ürün az gelirse fiyat artar, çok gelirse düşer. Bu ülkede yetişen sebze ve meyvenin yüzde 65’i direkt marketlere giderken sadece yüzde 35’i hale geliyor. Dolayısıyla sebze ve meyve halleri fiyatların sadece yüzde 35’i belirleyebiliyor, dışardaki fiyatları ise arz-talep değil, etiket belirliyor” şeklinde konuştu.
Akaryakıtın yükselmesi sektörü olumsuz etkiliyor
Akaryakıtın yükselmesinin sektörü olumsuz etkilediğini kaydeden Başkan Sucu, “Akaryakıtın yanı sıra, işçilik, gübre ve ilaç fiyatlarının yanı sıra hayvan gübresi bile sadece el cep yakıyor. Hiç kimse bu girdi maliyetlerini hesaplamıyoruz, herkes suçu birbirinin üzerine atıyor. Herkes suçunu kabul etse pahalılık kalmaz. Üretim neden yok. Çünkü çiftçi kazanamıyor. Çiftçi kazanamazsa üretir mi? Domates, patlıcana, bibere destek verilirse kim tarlasını ekmez?” dedi.
Domates koyduğumuz kasa 5 liradan 35 liraya yükseldi
Sebze ve meyve fiyatlarının düşmeyeceğini kaydeden Sucu, GATEM’deki 128 sebze ve meyve komisyoncunun tümünün faaliyette olduğunu dile getirdi. “Biz tedarikçiyiz. Sadece Gaziantep değil, 81 ilin sebze ve meyvesini tedarik ediyoruz. Akaryakıt zamları bizleri çok kötü etkiliyor. Çünkü mazotun zamlanması, giderlerimizin artması anlamına geliyor. Domates koyduğumuz kasa 5 liradan 35 liraya yükseldi. Araç lastikleri 2 bin 500 liradan 10 bin liraya yükselirken, bandroller yüzde 100 zamlandı. Bunlara rağmen kazanırız veya kazanmayın getirdiğimiz ürünü aynı gün satmak zorundayız” ifadelerini kullandı.
Maliyetler artışlarımız yüzde 100’ü aştı
50 yıldan beri sebze ve meyve komisyonculuğu yapan Fahri Açıkgöz, “Bu zamanki anlamı olmayan ticaret görmedik. Aldığımız ürünleri 2-3 lira kazanç ile satıyoruz. Çünkü yaş sebzeyi satamazsan mecbur ucuz vereceksin. Domatesin kilosu 5-7 lira arasında değişiyor. Dışarıdaki marketleri kontrol edemem, bu görev belediyelere ait. Maliyetler artışlarımız yüzde 100’ü aştı. Mersin’den kentimizde 3 bin liraya gelen araç 8 bin liraya çıktı. Hatta mazota gelen zammı bile gece nakliyeye yansıttılar. Geleceğimizi görmüyoruz, çünkü gelecek diye bir şey yok. Satışlarımız geçen yıla göre çok düştü” açıklamasını yaptı. Özer Karınca
