Güneydoğu’da yağışsız geçen günler ve artan hava sıcaklığı nedeniyle kuraklık hububat üretimini etkiledi. Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, tarihte görülmemiş bir kuraklıkla karşı karşıya kaldıklarını ifade ederek, “Kuraklıktan zarar gören çiftçilerimizin TARSİM’e bakılmaksızın ÇKS'ye kaydı olan tamamına hükümetinden destek bekliyoruz. Don ve doluyla ilgili komisyon kuruldu Meclis’te. Ama kuraklık için bir çalışma yürütülmedi. Bize üvey evlat muamelesi yapılıyor şu anda. Ben günlerdir bağırıyorum. “Ben öldüm, bittim” diyorum. Çiftçi, kuraklıktan dolayı mahvoldu” diye konuştu.
Güneydoğu’da iklim değişikliğinin yol açtığı sıcaklıklarda artış ve geçen mevsimde yetersiz yağışlar, kuraklığın artmasına neden oldu. Türkiye’nin hububat üretiminin yüzde 40’ının elde ettiği Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bu yıl hububat ekimi yapan üreticilerin büyük bir kesimi zarar etti.
Kuraklık nedeniyle bu yılki hububat hasadında yaşanan sorunları ANKA Haber Ajansı’na aktaran Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a çağrıda bulundu.
Bölgede tarihte görülmemiş bir kuraklığın yaşandığına dikkati çeken İskenderoğlu, “Sayın Cumhurbaşkanımız yaklaşık buradan 40-45 gün önce don ve doluyla ilgili Meclis’te komisyon kurulup çiftçilerimizin dondan doludan zarar görenlerin tespiti yapılıp Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kayıtlı olan çiftçilerimizin yani Tarım Sigortaları Havuzu’na (TARSİM) bakılmaksızın tüm çiftçiye destek vereceğini açıkladı. Bu tabii sevindirici bir haberdi. Bu yıl, Güneydoğu Anadolu bölgesinde Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin, Şırnak illerini kapsayan tarihte görülmemiş bir kuraklığı yaşadı. Kuraklıktan zarar gören çiftçilerimizin TARSİM’e bakılmaksızın ÇKS'ye kaydı olan tamamına hükümetten destek bekliyoruz. Don ve doluyla ilgili komisyon kuruldu Meclis’te. Ama kuraklık için bir çalışma yürütülmedi. Bize üvey evlat muamelesi yapılıyor şu anda. Ben günlerdir bağırıyorum. “Ben öldüm, bittim” diyorum. Çiftçi, kuraklıktan dolayı mahvoldu” ifadelerini kullandı.
Kuraklığın ciddi bir tehlike oluşturmasına rağmen ihmal edildiğini, ilgili kurumların bu konuyla ilgili çalışma yürütmediğini, TBMM'de komisyon kurulmadığını anlatan İskenderoğlu, şunları söyledi:“Sayın Cumhurbaşkanı bu kadar dona ve doluya önem verirken, kuraklığın böyle ihmal edilmesi bizi üzdü. Şu ana kadar hiçbir şekilde ne bir komisyon kurulmuş ne çiftçinin derdi sorulmuş. Biz de devletten devletin şefkatli elini bekliyoruz. Sayın Cumhurbaşkanından, Tarım Bakanından, kuraklık Türkiye'nin tamamında kuraklık yaşayan kuraklıkla karşı karşıya kalan çiftçinin tamamına destek verilmesini istiyoruz. Komisyon kurulup tespitlerin yapılıp çiftçiye Tarsim'e bakılmaksızın, özellikle küçük aile işletmeleri başta kadın üreticilerimiz olmak üzere kadın ve genç üreticilerimiz olmak üzere küçük aile işletmelerinde Tarsim yapmamışlar. Dolayısıyla bununla ilgili hükümetin acil tarafından mecliste komisyon kurulup, Güneydoğu Anadolu bölgesinde de gezip, tespitler yapıp, tarım il ve ilçelerden veri toplamaları gerekiyor. Bu acil bir şekilde yapılması gerekiyor.”
Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, çiftçinin artık üretim yapamaz hale geldiğini dile getirerek, devletten destek beklediklerini kaydetti. Gelecek hasat döneminde de büyük sıkıntılar yaşayacaklarını söyleyen İskenderoğlu, şöyle devam etti:"Bu tarlayı biz 2 ay sonra yani ekimin başından tutun kasımın sonuna kadar biz bunu ekmemiz lazım. Ama çiftçi bunu parayla ekecek. Tohum alacak, ilaç alacak, mazot alacak, gübre alacak. Bunları nasıl alacak? Çiftçinin tamamı Ziraat Bankası'na, Tarım Kredi Kooperatiflerine, özel bankaya borçlu. Bizim şu andaki en büyük sıkıntımız önümüzdeki hasat dönemini düşünüyoruz. Şimdi bu tarla eğer tohum olmasa, bu tarla tohum olmasa, gübre olmasa, ilaç olmasa, mazot olmasa sen bunu ekemesen ki. Bu tarla bu şekilde böyle bak çifti sürülmüş bak dikkat edin. Anız yangına karşı da çiftini sürmüşüz ki yangın çıkmasın, anız yanmasın diye çifti de sürdük. Ama yani çiftçinin gücü nereye kadar? Biz devletten destek bekliyoruz."
İskenderoğlu, çiftçiye verilen desteğin her geçen gün azaltıldığına dikkat çekerek, “Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kendisinin 2006 yılında yapmış olduğu tarım kanununda bütçenin yüzde 1'i çiftçiye verilecek. O verilmiyor maalesef. Onu talep ediyoruz. Çiftçiye verilen destek az. Geçen 100 dönüm buğdayı eken bir çiftçi 2024 yılında 137 bin lira destek parası aldı. Bunu Tarım Bakanlığı planlı üretim adı altında bunu 100 dönüm ekiyorsa 75 bin liraya indirdi. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir şey yok. Planlı üretim yapılıyor. Çiftçiye destek vereceğine planlı üretim yapıp çiftçinin desteğini kesiyorsun. Yani bu benim aklım almıyor bunu" dedi.
Güneydoğu’da hububat hasadının tamamladığını, kuraklık nedeniyle bu yıl üretimde ciddi azalma yaşandığını belirten İskenderoğlu, şunları söyledi: “Bazı yerlerde biçer dönmedi bile. Yani biz biçer dönmedi dediğimiz şu, biçer dönmedi zaman ekim hiç yok. Yani biçme hiç yok. Ekinin tamamı kurudu. Bazı yerlerde dönüm başı 50 kilo, 100 kilo, 150 kilo arasında değişti. Yaklaşık 250 kiloya kadar çiftçinin maliyetidir. 250 bir çiftçi eğer bir dönüm buğday ekerse 250 kilo kaldırırsa elinde bir şey kalmış olmuyor. 250 kilodan fazla kaldırırsa daha yeni kara geçmiş oluyor. Sulu alanlarda da Diyarbakır'da verim ortalaması 650 kilo ile 850 kilo arasında. O da 450-500 kiloya düştü. Onun da sebebi yağışların az düşmesinden dolayı bitkiler zamanında kendini yetiştirme için sonradan verilen sularla bu bitkiler toparlandı. O da 400-450 kilo yani orada da yaklaşık yüzde 25 gibi bir verim kaybı var ama en azından sulu eken çiftçi zarar etmedi. Ama kuru alanda ekim yapan çiftçinin tamamı zarar etti.”
"Sayın Cumhurbaşkanı'nın çiftçiye el uzatması lazım. Devletin şefkatli elini uzatması lazım” diyen İskenderoğlu, daha önce dolu felaketinden sonra Cumhurbaşkanlığının özel ödeneğinden çiftçilere destek verildiğini belirtti. Süleyman İskenderoğlu, "Sayın Cumhurbaşkanına sesleniyorum, Güneydoğu Anadolu bölgesinde tarımsal üretim yapan çiftçilerimizde Cumhurbaşkanlığı Özel Afet Fonu'ndan destek bekliyoruz. 2025 yılında sadece kuru arazilerde ve bir defaya mahsus çiftçilerimize TARSİM'e bakılmaksızın Cumhurbaşkanlığı Afet Fonu'ndan destek verilmesini talep ediyoruz" açıklamasında bulundu.
Hasat dönemin üstünden yaklaşık 1,5 ay geçmesine rağmen TARSİM tarafından zarar gören çiftçilere ödeme yapılmadığını söyleyen Başkan İskenderoğlu, "TARSİM yapılırken işte çiftçiye iyi reklam yapıyorlar. 'Gelin TARSİM yapın, malınızı güvenceye alın, işte ürününüzü güvenceye alın'. Çiftçi aldı, priminizi peşin ödedi. TARSİM çiftçiye para ödememek için bin dereden su getiriyor. Çiftçiye bahane arıyor. Ya TARSİM yapmasınlar ya da yapıyorlarsa çiftçinin hakkını versinler. Biz bu konuda çok rahatsızız. TARSİM’i yapıp desteğini alamayan çiftçi var. Biz TARSİM’den çok şikayetçiyiz” şeklinde konuştu.cumhuriyet
RSS