Irak ticaret ve müteahhitlik heyeti yola çıkıyor… TİM verilerine göre, 2011 yılında en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sıralamasında Irak, Almanya'dan sonra ikinci sırada bulunuyor
GAİB Koordinatör Başkanı Abdulkadir Çıkmaz, ticaret ve müteahhitlik heyeti programı kapsamında Türkiye ve Irak üst düzey yetkililerinin katılımıyla Erbil ve Süleymaniye'de düzenlenecek iş forumlarının yanı sıra Erbil'de iki ülke girişimcilerinin iş görüşmeleri gerçekleştireceğini belirtti. Çıkmaz, gezinin gerek Irak pazarına girmek isteyenler gerekse pazar paylarını artırmaya amaçlayan firmalar için önemli bir fırsat oluşturduğunu söyledi.
GAİB'in 2011 yılı ihracatının yüzde 32,9 artışla 7,9 milyar dolar olduğuna dikkati çeken Çıkmaz, ihracat pazarlarında birinci sırada bulunan Irak'a geçen yıl yüzde 42,6 artışla 3,4 milyar dolarlık ihracat yaptıklarını vurguladı.
İkinci en büyük ihracat pazarı
Türk işadamları, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın başkanlığında Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda ve Türkiye İhracatçılar Meclisi ile Güneydoğu Anadolu İhracatçılar Birliği organizasyonuyla, 17-18 Ocak tarihlerinde gerçekleştirilecek ''Irak Ticaret ve Müteahhitlik Heyeti Programı'' ile ikinci en büyük ihracat pazarımız olan Irak'a çıkarma yapacak. Çıkmaz, ''Irak'a yapılan ihracatta Türkiye'nin lokomotifiyiz. Geziye bölgeden ihracat yapan asgari 40-50 kişinin katılmasını bekliyoruz, işadamlarımızın ilgisi çok iyi. Irak ihracatımızda 2012 yılında en az yüzde 25 artış bekliyoruz'' dedi.
İhracatımızın yüzde 58’ini
Ortadoğu ülkelerine yapıyoruz
Büyük bir pazar olan Irak'a inşaat, halı, kimyevi maddeler, demir-çelik, çimento, bitkisel sıvı yağlar, buğday unu, makarna, konfeksiyon ürünleri, bisküvi-pasta, makarna, mercimek, irmik dahil birçok kalemde satış yaptıklarını anlatan Çıkmaz, sözlerini şöyle sürdürdü: ''GAİB olarak ihracatımızın yüzde 58-ini Ortadoğu ülkelerine yapıyoruz. Dünyada yaşanan ekonomik krizleri teğet geçmemiz bu sayede oldu. Bu pazarlarımıza gerek Başbakanımızın gerek Ekonomi Bakanımızın gitmesi bile Türkiye için çok önemli. İlişkilerimiz daha çok gelişiyor, bu pazara ve ihracata yansıyor. Suriye ile ilişkilerimizin de çok yakında düzeleceğine inanıyorum.''
Türkiye büyümesini sürdürdüğü müddetçe cari açığın sorun olmayacağını belirten Abdulkadir Çıkmaz, ''2012'de Türkiye yüzde 5'in altında büyümeyecektir. İhracat ivmemiz devam ettiği müddetçe cari açık çok fazla sorun teşkil etmez'' yorumunda bulundu.
''Güneydoğu yararlanacak''
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan, komşu ve çevre ülkelerin bizim açımızdan çok önemli olduğunu ifade ederek, ''Son yıllarda ticaret hacminde muazzam bir artış oldu. Öyle ki, dünyadaki ekonomik kriz dahi bu bölgeyi etkilemedi. Bölgenin ihracatı artmaya devam etti'' dedi.
Türkiye açısından önemli bir pazar
Türkiye'nin 2011 yılında Irak'a 8,2 milyar dolar ihracat gerçekleştirdiğine dikkati çeken Vardan, sözlerini şöyle sürdürdü: ''Irak özellikle savaş sonrasında önemli bir gelişmeye sahne oldu. Türkiye açısından önemli bir pazar oluştu, hatta Irak'a yaptığımız ihracat ABD-ye yaptığımız ihracatın neredeyse dört katına ulaştı. Dış ticaretimiz daha da gelişebilir. Çünkü orada ülke genelinde ciddi ihtiyaç var. Bizim ihracatımız oraya 8-9 milyar dolar olmakla birlikte önümüzdeki yıllarda rahatlıkla 20 milyar doları bulur.''
İhracatımızın artmasının cari açığa olumlu etki yapacağını, yeni yatırımları ve istihdamı doğuracağını ifade eden Vardan, komşu ülkelerle büyüyen dış ticaretten en fazla Güneydoğu bölgesinin yararlanacağını vurguladı.
Irak ile ufak tefek alacaklarla ilgili sıkıntılar yaşıyoruz
Türk işadamları olarak Irak tarafından beklentilerini dile getirirken Vardan, ''Irak ile ufak tefek alacaklarla ilgili sıkıntılar yaşıyoruz. Bunların olmaması arzu ederiz. Farklı etnik kökende insanlar olacaktır. Irak yönetimi bütün bunların bir arada yaşayacağı bir imkan sağlamalıdır. Kendi aralarında kaos oluşursa, bu öncelikle kendilerine sıkıntı verir ve bizim gibi o ülkede ticaret yapan ülkelere de sıkıntı verir'' görüşlerini belirtti.
Ortadoğu bölgesindeki halkın demokratikleşme arzusu neticesinde Arap baharı olarak yaşanan gelişmelerin, Türkiye'nin de ticaretini kısa süreli de olsa olumsuz etkilediğini belirten Vardan, şunları kaydetti: ''Ama Mısır örneğinde Tunus örneğinde olduğu gibi olumluya dönmeye başladı. 2011 yılı ihracatımız Mısır'da yüzde 14 arttı, Tunus'ta öyle, Libya-da da toparlanmaya başlıyor, Buradaki düzen tam yerine oturduğu zaman bizim ilişkilerimiz daha ileriye gidecek, ihracatımız da artacak.''
''Avantajlı konumumuz var''
Türk-Irak İş Konseyi Başkan Yardımcısı Cihan Candemir de Türk müteahhitlerinin ve işadamlarının Irak pazarında bir olumsuzluk yaşamadığını, 2011 yılını iyi geçirdiklerini söyledi. Irak-ta çok büyük potansiyel olduğunu vurgulayan Candemir, şöyle konuştu:
''Türkiye'nin coğrafi konumu, komşuluk ilişkileri, orada bulunmamız ve eskiye dayanan tarihi-kültürel ilişkilerimiz devam ettiği için bizim avantajlı konumumuz var. Irak ekonomisi canlandıkça oradan gerek müteahhitlik sektörümüzün aldığı pay gerekse ticaret hacmimizin artması çok doğal. İş gezileri sayesinde yeni ticari bağlantılar kuruluyor.''
''Arap Baharı'' olarak yaşanan gelişmelerin dış ticaretimize etkilerini değerlendirirken Candemir, bu durumun geçici olduğunu kaydetti. Candemir, ''Çıkarlarımız mutlak ortaktık. Zaman zaman siyasi nedenlerle çelişkiler olabilir ama bunlar çözülür. Uzun vadede ilişkilerimiz hep iyiye gidecektir'' dedi.
Türk müteahhitler Irak'ta 634 proje üstlendi
Türkiye Müteahhitler Birliği verilerine göre, Türk müteahhitleri 2010 yılında 50 ülkede toplam değeri yaklaşık 22,3 milyar dolar olan 577 proje üstlendi. Üstlenilen işlerin ülkelere dağılımına bakıldığında; 4 milyar 252 milyon dolar proje üstlenilen Türkmenistan ilk sırada, 2 milyar 460 milyon dolar proje üstlenilen Libya ikinci sırada, 2 milyar 285 milyon dolar proje üstlenilen Irak üçüncü sırada yer aldı.
2011 yılında küresel finans krizinin ağırlaşan etkilerine Kuzey Afrika ve Ortadoğu'da yaşanan halk ayaklanmaları, Libya'daki hükümetin devrilmesi ve yeni hükümetin kurulması süreçleri eklendi. Bunlar uluslar arası işlerinin önemli bir bölümünü Ortadoğu'da bulunan Türk müteahhitlerini olumsuz etkiledi. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde üstlenilen yeni iş tutarının azda olsa gerilemesine neden oldu. 2011 yılının ilk 9 ayında yurtdışında yaklaşık 15 milyar dolarlık iş üstlenildi. İlk üçte yer alan Türkmenistan'da 2 milyar 613 milyon dolarlık, Rusya Federasyonu'nda 2 milyar 510 milyon dolarlık, Irak'ta 2 milyar 192 milyon dolarlık proje alındı. 2011 yılında üstlenilen projelerde konut, yol/köprü/tünel ve enerji projeleri öne çıktı.
Bu arada, Türk müteahhitleri 1972 yılından 2011 sonuna kadar Irak'ta toplam bedeli 12 milyar 538 milyon dolar olan 634 proje üstlendi.
Türkiye'nin Irak'a yaptığı ihracatın son 5 yıllık gelişimi şöyle:
. İhracat tutarı
Yıl (1000 dolar)
---- -------------------------
2011 8.272.097
2010 6,026,368
2009 5.125.936
2008 3.926.596
2007 2.834.485
GAİB Koordinatör Başkanı Abdulkadir Çıkmaz, ticaret ve müteahhitlik heyeti programı kapsamında Türkiye ve Irak üst düzey yetkililerinin katılımıyla Erbil ve Süleymaniye'de düzenlenecek iş forumlarının yanı sıra Erbil'de iki ülke girişimcilerinin iş görüşmeleri gerçekleştireceğini belirtti. Çıkmaz, gezinin gerek Irak pazarına girmek isteyenler gerekse pazar paylarını artırmaya amaçlayan firmalar için önemli bir fırsat oluşturduğunu söyledi.
GAİB'in 2011 yılı ihracatının yüzde 32,9 artışla 7,9 milyar dolar olduğuna dikkati çeken Çıkmaz, ihracat pazarlarında birinci sırada bulunan Irak'a geçen yıl yüzde 42,6 artışla 3,4 milyar dolarlık ihracat yaptıklarını vurguladı.
İkinci en büyük ihracat pazarı
Türk işadamları, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın başkanlığında Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda ve Türkiye İhracatçılar Meclisi ile Güneydoğu Anadolu İhracatçılar Birliği organizasyonuyla, 17-18 Ocak tarihlerinde gerçekleştirilecek ''Irak Ticaret ve Müteahhitlik Heyeti Programı'' ile ikinci en büyük ihracat pazarımız olan Irak'a çıkarma yapacak. Çıkmaz, ''Irak'a yapılan ihracatta Türkiye'nin lokomotifiyiz. Geziye bölgeden ihracat yapan asgari 40-50 kişinin katılmasını bekliyoruz, işadamlarımızın ilgisi çok iyi. Irak ihracatımızda 2012 yılında en az yüzde 25 artış bekliyoruz'' dedi.
İhracatımızın yüzde 58’ini
Ortadoğu ülkelerine yapıyoruz
Büyük bir pazar olan Irak'a inşaat, halı, kimyevi maddeler, demir-çelik, çimento, bitkisel sıvı yağlar, buğday unu, makarna, konfeksiyon ürünleri, bisküvi-pasta, makarna, mercimek, irmik dahil birçok kalemde satış yaptıklarını anlatan Çıkmaz, sözlerini şöyle sürdürdü: ''GAİB olarak ihracatımızın yüzde 58-ini Ortadoğu ülkelerine yapıyoruz. Dünyada yaşanan ekonomik krizleri teğet geçmemiz bu sayede oldu. Bu pazarlarımıza gerek Başbakanımızın gerek Ekonomi Bakanımızın gitmesi bile Türkiye için çok önemli. İlişkilerimiz daha çok gelişiyor, bu pazara ve ihracata yansıyor. Suriye ile ilişkilerimizin de çok yakında düzeleceğine inanıyorum.''
Türkiye büyümesini sürdürdüğü müddetçe cari açığın sorun olmayacağını belirten Abdulkadir Çıkmaz, ''2012'de Türkiye yüzde 5'in altında büyümeyecektir. İhracat ivmemiz devam ettiği müddetçe cari açık çok fazla sorun teşkil etmez'' yorumunda bulundu.
''Güneydoğu yararlanacak''
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan, komşu ve çevre ülkelerin bizim açımızdan çok önemli olduğunu ifade ederek, ''Son yıllarda ticaret hacminde muazzam bir artış oldu. Öyle ki, dünyadaki ekonomik kriz dahi bu bölgeyi etkilemedi. Bölgenin ihracatı artmaya devam etti'' dedi.
Türkiye açısından önemli bir pazar
Türkiye'nin 2011 yılında Irak'a 8,2 milyar dolar ihracat gerçekleştirdiğine dikkati çeken Vardan, sözlerini şöyle sürdürdü: ''Irak özellikle savaş sonrasında önemli bir gelişmeye sahne oldu. Türkiye açısından önemli bir pazar oluştu, hatta Irak'a yaptığımız ihracat ABD-ye yaptığımız ihracatın neredeyse dört katına ulaştı. Dış ticaretimiz daha da gelişebilir. Çünkü orada ülke genelinde ciddi ihtiyaç var. Bizim ihracatımız oraya 8-9 milyar dolar olmakla birlikte önümüzdeki yıllarda rahatlıkla 20 milyar doları bulur.''
İhracatımızın artmasının cari açığa olumlu etki yapacağını, yeni yatırımları ve istihdamı doğuracağını ifade eden Vardan, komşu ülkelerle büyüyen dış ticaretten en fazla Güneydoğu bölgesinin yararlanacağını vurguladı.
Irak ile ufak tefek alacaklarla ilgili sıkıntılar yaşıyoruz
Türk işadamları olarak Irak tarafından beklentilerini dile getirirken Vardan, ''Irak ile ufak tefek alacaklarla ilgili sıkıntılar yaşıyoruz. Bunların olmaması arzu ederiz. Farklı etnik kökende insanlar olacaktır. Irak yönetimi bütün bunların bir arada yaşayacağı bir imkan sağlamalıdır. Kendi aralarında kaos oluşursa, bu öncelikle kendilerine sıkıntı verir ve bizim gibi o ülkede ticaret yapan ülkelere de sıkıntı verir'' görüşlerini belirtti.
Ortadoğu bölgesindeki halkın demokratikleşme arzusu neticesinde Arap baharı olarak yaşanan gelişmelerin, Türkiye'nin de ticaretini kısa süreli de olsa olumsuz etkilediğini belirten Vardan, şunları kaydetti: ''Ama Mısır örneğinde Tunus örneğinde olduğu gibi olumluya dönmeye başladı. 2011 yılı ihracatımız Mısır'da yüzde 14 arttı, Tunus'ta öyle, Libya-da da toparlanmaya başlıyor, Buradaki düzen tam yerine oturduğu zaman bizim ilişkilerimiz daha ileriye gidecek, ihracatımız da artacak.''
''Avantajlı konumumuz var''
Türk-Irak İş Konseyi Başkan Yardımcısı Cihan Candemir de Türk müteahhitlerinin ve işadamlarının Irak pazarında bir olumsuzluk yaşamadığını, 2011 yılını iyi geçirdiklerini söyledi. Irak-ta çok büyük potansiyel olduğunu vurgulayan Candemir, şöyle konuştu:
''Türkiye'nin coğrafi konumu, komşuluk ilişkileri, orada bulunmamız ve eskiye dayanan tarihi-kültürel ilişkilerimiz devam ettiği için bizim avantajlı konumumuz var. Irak ekonomisi canlandıkça oradan gerek müteahhitlik sektörümüzün aldığı pay gerekse ticaret hacmimizin artması çok doğal. İş gezileri sayesinde yeni ticari bağlantılar kuruluyor.''
''Arap Baharı'' olarak yaşanan gelişmelerin dış ticaretimize etkilerini değerlendirirken Candemir, bu durumun geçici olduğunu kaydetti. Candemir, ''Çıkarlarımız mutlak ortaktık. Zaman zaman siyasi nedenlerle çelişkiler olabilir ama bunlar çözülür. Uzun vadede ilişkilerimiz hep iyiye gidecektir'' dedi.
Türk müteahhitler Irak'ta 634 proje üstlendi
Türkiye Müteahhitler Birliği verilerine göre, Türk müteahhitleri 2010 yılında 50 ülkede toplam değeri yaklaşık 22,3 milyar dolar olan 577 proje üstlendi. Üstlenilen işlerin ülkelere dağılımına bakıldığında; 4 milyar 252 milyon dolar proje üstlenilen Türkmenistan ilk sırada, 2 milyar 460 milyon dolar proje üstlenilen Libya ikinci sırada, 2 milyar 285 milyon dolar proje üstlenilen Irak üçüncü sırada yer aldı.
2011 yılında küresel finans krizinin ağırlaşan etkilerine Kuzey Afrika ve Ortadoğu'da yaşanan halk ayaklanmaları, Libya'daki hükümetin devrilmesi ve yeni hükümetin kurulması süreçleri eklendi. Bunlar uluslar arası işlerinin önemli bir bölümünü Ortadoğu'da bulunan Türk müteahhitlerini olumsuz etkiledi. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde üstlenilen yeni iş tutarının azda olsa gerilemesine neden oldu. 2011 yılının ilk 9 ayında yurtdışında yaklaşık 15 milyar dolarlık iş üstlenildi. İlk üçte yer alan Türkmenistan'da 2 milyar 613 milyon dolarlık, Rusya Federasyonu'nda 2 milyar 510 milyon dolarlık, Irak'ta 2 milyar 192 milyon dolarlık proje alındı. 2011 yılında üstlenilen projelerde konut, yol/köprü/tünel ve enerji projeleri öne çıktı.
Bu arada, Türk müteahhitleri 1972 yılından 2011 sonuna kadar Irak'ta toplam bedeli 12 milyar 538 milyon dolar olan 634 proje üstlendi.
Türkiye'nin Irak'a yaptığı ihracatın son 5 yıllık gelişimi şöyle:
. İhracat tutarı
Yıl (1000 dolar)
---- -------------------------
2011 8.272.097
2010 6,026,368
2009 5.125.936
2008 3.926.596
2007 2.834.485
RSS