Okuma’nın insan ve toplum yaşamları üzerine tesirleri, katkıları üzerine
Türkçe’mizde okumak olarak ifadesini bulan ve eski dilimizde tahsil-terbiye diye geçen her insan için tarih boyunca olmazsa olmaz kişisel ve sosyal faaliyet - çalışma ve hizmetler bütü -
nüne bütün toplumlarda kavimlerde rast gelinmiştir. Buna günümüzde eğitim- öğretim sistemi
yada maarif adı da verilmiştir. Tarihin didik didik edilerek incelenmesi sonucu görülecektir ki
çağına göre ilimde, sanatta, kültürde geri kalmış toplumlar, milletler hayatiyetlerini yitirmiş ve tarihten silinmişlerdir.
İnsanlığa yol gösteren semâvi dinlerden sonuncusu olan İslâmın ana kitabı Kur’an’da;‘bu kitap, bütün insanlar için gönderilmiş bir öğüttür (yol göstericidir)” açık beyanı (ayeti) vardır O yüce kitapta ise Tanrı’nın en ulu kuluna ve dolayısıyla tüm insanlara ilk hitabı (seslenişi)
‘oku!’ emriyle başlar. Hemen sonra ‘oku! Rabbin nihayetsiz kerem sahibidir -ki kalemle yaz-
mayı öğreten O’dur. İnsana bilmediklerini o öğretti...’ buyurulmuştur. [Alâk 96 : 1,3,4,5 ]
Okumanın ilk ve temel amacı öğrenmektir. Öğrenme işlem ve işlevinde var olan doğa
yı, canlıları, gözümüze ölü gibi görünen alemleri, bizatihi insanın fiziksel, biyolojik, psişik (ruhî) yapıları ve olayları anlayıp kavraması sözkonusudur. Kademe kademe insan düşüncesi ilerledikçe, kavrama - idrak gücü arttıkça Dünya, evren, ay, yıldızlar, bunların ortaya çıkışları, fizik kanunları, organik ve organik olmayan maddeler, biyolojik hayat, bunlara ilişkin sistem ve çevrimler hakkında bilgilenme ihtiyacı giderek artar. Sonuçta insan başlangıçtan sonraya değgin bilimler, maddi, manevi varoluşlar üzerine bilgi toplama, onları sıralama, tasnif etme, birbiriyle ilgili ilgisiz olanları ortaya çıkarma ve de felsefe yapma gibi alanlara, ... bilime yö - nelir. İnsanlığın sahip olduğu bilimler ise okumak, araştırmak, incelemek, fikir imal etme , icat, yenilik vb. düşünce sistematiği ürünleri olarak büyür; gelişir. Bir de ek olarak sa – natlar ve zenaat alanları da öğrenme-bilmeyle ilişkilidirler. İnsanın sahip olduğu- edindiği bil-
gi ve maharetler kuşkusuz yalnız okumakla elde edilmez; bunun yanında görme, deneme me-
rak ve ilgi duyma yolları da gerekli ve katkısı inkar edilemez işlevlerdir.
Okuma ve okumak kelimelerinin Büyük Larousse’ta sırasıyla, on ve ondokuzdan fazla anlam karşılıkları verilmiştir. Bunlara isim tamlaması ve/veya deyimler ile bilimsel ifadeler
de dahildir. Okuma güçlüğü ise dipleksi olarak geçmektedir. Ülkemiz insanlarında çok şükür,
böylesine hata - kusur milyonda bir kadar az olduğu halde, okumayı öğrendikten sonra ömrü
hayatında bir iki kitaptan fazla okumayan vatandaş sayımız oransal olarak oldukça yüksektir
diye düşünüyorum. Okuma, tüm insanlar için, insanlık için olmazsa olmaz; asla vazgeçilmez
bir işlevler ve görev bütünüdür. Okumayı pekiştiren bir iş de yazmak, yazarak öğrenmektir.
İşte bu nedenledir ki, yukarıda geçen sûreden ayrı Kalem suresi [68] bilhassa anmaya değer .
Özellikle meslekler için, yazma, çizme, tasarım yapma vazgeçilmez fonksiyonlardır.
İnsanların, canlı yaratıkların kendi dış dünyalarındaki olayları, fizik, biyolojik ger – çekleri anlamaları ise okuma dışındaki duyular, gözlemler ve denemelerle edinilebildiği haki- katine de dikkat etmemiz gerekir. Her insan biyolojik bir varlık olmakla ve diğer canlılara gö- re üstün yeteneklere sahip olmakla ve de beş duyuyu en üst dereceden kavrama, tatma, hisset-
me yanında değerlendirmede de birinci mertebeden üstünlükleri haizdir.
- 2 -
Bütün bu yaşamsal işlevler kadar, hatta çok daha üst dereceden önemi olan bilimlerin
öğrenilmesi için mutlaka gerekli olan okuma-yazma ile eğitim hizmet ve faaliyetleri bütü - nüne de okuma eğitim - öğretim (tahsil-terbiye ) adı verilir. Yeri gelmişken bilim sözcüğü-
nün genel tanımını da vermek iyi olur. Bundan önce, insanlara çok şey öğreten Hz. Muham -
med’in bir sözü yol göstericidir. “ İlim iki kısımdır: ilm-i ebdan; ilm-i edyan..”
Bilim: belirli bazı kategorilere ilişkin olguların, nesnelerin, veya fenomenlerin kanunlarına
uyan ve deneysel metotlarla doğrulanmış birbiriyle bağıntılı bilgileri bütünüdür. Bununla il-
gili olarak bilimin gelişmesi (les progres de la science) ; saf bilim (science pure) : temel a-
raştırmalar (recherche fondamentale) ön alır . Saf bilimin karşıtı olarak uygulamalı bilim
(science appliquée) yer alır. ( * ) Okuma yazmanın en önemli imkân ve amacı ar.- gel. medir.
Yerigelmişken, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Bilim Teknoloji Genel Müdürlüğünün 80’li yıllarda tarafımca yapılan çalışmalar meyanında “Bilimlerin tasnifi” isimli çalışma ve yayınını okuyucumun bilgisine arz ederim. Bunun yanında ayrıca 1984 v e 1986 yıllarında
kontrolümüz ve yönlendirmemiz altında yaptırdığımız Türkiye Teknoloji Envanteri yayını da dikkate değer insanların faydasına bir çalışmadır.
Peygamberimizin ifadesinde yer alan beden ilmi günümüz pozitif bilimlerinin tasnifinde yer alan doğal bilimlerdir; ikincisi ise moral (manevi): din - diyanetle ilgili ilimlerdir.Yani kitap Kur’an, hadisler.. Doğal ilimler: fizik, kimya, biyoloji, matematik ve bunların türevi dallardır.
Bilginin ve bilimlerin kaynağı, bilimlerin oluşması (insanlık aleminde) ve gelişmesi insanların
okuma - yazma, araştırma ve geliştirme aktiviteleriyle birlikte ve ona koşut olagelmiştir. Şu
gerçeği de gözardı etmemeliyiz ki; henüz okuma çağına gelmemiş üçbuçuk yaşındaki bir çocu
ğun bir yere yemeğe gidileceğini ancak kavrayan bu çocuğun arabada “Allah’ım çok şükürler
ver” diye üç kez sesli dua etmesi yüce Yaratanın, onun beyninin bilmem hangi yerine dercet - tiği bir bilgidir? Demek ki insanlar bazı şeyleri, daha okuma nedir haberi yok iken kendisine Tanrı tarafından verilen bir bilgi donanımıyla da bilebilmekte ya da sezmektedirler.
Okuma tüm milletlerin, insanların dillerinin yazıya dökülerek her tür bilgilenmenin en güvenilir yolu yordamıdır. Onsuz,okuma yazma olmaksızın medeniyetler oluşmazdı.. Bu nok-
tada bizim milletimiz için acı bir gerçeği, hiç aklımızdan çıkmamamsı gereken şeyi anmadan
geçmek olmaz; o da bilimde fende ileri gitmiş ülke halklarına göre okumada, kitap okumada
son derece geri olduğumuz, az kitap okuduğumuz keyfiyetidir. Bunun 2020’ye kadar sür’atle
telafisi icap eder! Çocuk sayısını artırmaktan çok çok daha önceliklidir, bu konu !!!
Okuma ve öğrenmenin en sağlam yolu, bir metni okumanın ve gerekirse tekrarlamanın
yanında kalemle yazma işleminin de gerekli ve hatta vazgeçilmez olduğudur. Bunun en belir-
gin örneğini kendimden verebilirim. Makina yüksek mühendisliği tahsilim sırasında, bilimde,
fende, matematikte bazı temel bilgi ve formülleri yazdığımda hafızada daha iyi kaldığı, daha
bir yerleştiğini gayet iyi biliyorum. İşte bu konuyu Rab’bimiz Kur’anda “Oku..” buyurduktan sonra “..O’dur kalemle yazmayı öğreten, insana bilmediğini öğreten ..” olarak dikkatleri çekmiştir. Son zamanlarda ortaya çıkan oyuncak misali tabletler için “dandiktir” derim haa!
Okumayan, öğrenmeyen, üretemeyen milletler çökmeye, bitmeye MAHKÛMDURLAR.!!!
Yüce Rab, cahillikten, okuyup öğrenmemekten, tembellikten hepmizi, ulusu korusun.
İLTER SERİM
Türkçe’mizde okumak olarak ifadesini bulan ve eski dilimizde tahsil-terbiye diye geçen her insan için tarih boyunca olmazsa olmaz kişisel ve sosyal faaliyet - çalışma ve hizmetler bütü -
nüne bütün toplumlarda kavimlerde rast gelinmiştir. Buna günümüzde eğitim- öğretim sistemi
yada maarif adı da verilmiştir. Tarihin didik didik edilerek incelenmesi sonucu görülecektir ki
çağına göre ilimde, sanatta, kültürde geri kalmış toplumlar, milletler hayatiyetlerini yitirmiş ve tarihten silinmişlerdir.
İnsanlığa yol gösteren semâvi dinlerden sonuncusu olan İslâmın ana kitabı Kur’an’da;‘bu kitap, bütün insanlar için gönderilmiş bir öğüttür (yol göstericidir)” açık beyanı (ayeti) vardır O yüce kitapta ise Tanrı’nın en ulu kuluna ve dolayısıyla tüm insanlara ilk hitabı (seslenişi)
‘oku!’ emriyle başlar. Hemen sonra ‘oku! Rabbin nihayetsiz kerem sahibidir -ki kalemle yaz-
mayı öğreten O’dur. İnsana bilmediklerini o öğretti...’ buyurulmuştur. [Alâk 96 : 1,3,4,5 ]
Okumanın ilk ve temel amacı öğrenmektir. Öğrenme işlem ve işlevinde var olan doğa
yı, canlıları, gözümüze ölü gibi görünen alemleri, bizatihi insanın fiziksel, biyolojik, psişik (ruhî) yapıları ve olayları anlayıp kavraması sözkonusudur. Kademe kademe insan düşüncesi ilerledikçe, kavrama - idrak gücü arttıkça Dünya, evren, ay, yıldızlar, bunların ortaya çıkışları, fizik kanunları, organik ve organik olmayan maddeler, biyolojik hayat, bunlara ilişkin sistem ve çevrimler hakkında bilgilenme ihtiyacı giderek artar. Sonuçta insan başlangıçtan sonraya değgin bilimler, maddi, manevi varoluşlar üzerine bilgi toplama, onları sıralama, tasnif etme, birbiriyle ilgili ilgisiz olanları ortaya çıkarma ve de felsefe yapma gibi alanlara, ... bilime yö - nelir. İnsanlığın sahip olduğu bilimler ise okumak, araştırmak, incelemek, fikir imal etme , icat, yenilik vb. düşünce sistematiği ürünleri olarak büyür; gelişir. Bir de ek olarak sa – natlar ve zenaat alanları da öğrenme-bilmeyle ilişkilidirler. İnsanın sahip olduğu- edindiği bil-
gi ve maharetler kuşkusuz yalnız okumakla elde edilmez; bunun yanında görme, deneme me-
rak ve ilgi duyma yolları da gerekli ve katkısı inkar edilemez işlevlerdir.
Okuma ve okumak kelimelerinin Büyük Larousse’ta sırasıyla, on ve ondokuzdan fazla anlam karşılıkları verilmiştir. Bunlara isim tamlaması ve/veya deyimler ile bilimsel ifadeler
de dahildir. Okuma güçlüğü ise dipleksi olarak geçmektedir. Ülkemiz insanlarında çok şükür,
böylesine hata - kusur milyonda bir kadar az olduğu halde, okumayı öğrendikten sonra ömrü
hayatında bir iki kitaptan fazla okumayan vatandaş sayımız oransal olarak oldukça yüksektir
diye düşünüyorum. Okuma, tüm insanlar için, insanlık için olmazsa olmaz; asla vazgeçilmez
bir işlevler ve görev bütünüdür. Okumayı pekiştiren bir iş de yazmak, yazarak öğrenmektir.
İşte bu nedenledir ki, yukarıda geçen sûreden ayrı Kalem suresi [68] bilhassa anmaya değer .
Özellikle meslekler için, yazma, çizme, tasarım yapma vazgeçilmez fonksiyonlardır.
İnsanların, canlı yaratıkların kendi dış dünyalarındaki olayları, fizik, biyolojik ger – çekleri anlamaları ise okuma dışındaki duyular, gözlemler ve denemelerle edinilebildiği haki- katine de dikkat etmemiz gerekir. Her insan biyolojik bir varlık olmakla ve diğer canlılara gö- re üstün yeteneklere sahip olmakla ve de beş duyuyu en üst dereceden kavrama, tatma, hisset-
me yanında değerlendirmede de birinci mertebeden üstünlükleri haizdir.
- 2 -
Bütün bu yaşamsal işlevler kadar, hatta çok daha üst dereceden önemi olan bilimlerin
öğrenilmesi için mutlaka gerekli olan okuma-yazma ile eğitim hizmet ve faaliyetleri bütü - nüne de okuma eğitim - öğretim (tahsil-terbiye ) adı verilir. Yeri gelmişken bilim sözcüğü-
nün genel tanımını da vermek iyi olur. Bundan önce, insanlara çok şey öğreten Hz. Muham -
med’in bir sözü yol göstericidir. “ İlim iki kısımdır: ilm-i ebdan; ilm-i edyan..”
Bilim: belirli bazı kategorilere ilişkin olguların, nesnelerin, veya fenomenlerin kanunlarına
uyan ve deneysel metotlarla doğrulanmış birbiriyle bağıntılı bilgileri bütünüdür. Bununla il-
gili olarak bilimin gelişmesi (les progres de la science) ; saf bilim (science pure) : temel a-
raştırmalar (recherche fondamentale) ön alır . Saf bilimin karşıtı olarak uygulamalı bilim
(science appliquée) yer alır. ( * ) Okuma yazmanın en önemli imkân ve amacı ar.- gel. medir.
Yerigelmişken, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Bilim Teknoloji Genel Müdürlüğünün 80’li yıllarda tarafımca yapılan çalışmalar meyanında “Bilimlerin tasnifi” isimli çalışma ve yayınını okuyucumun bilgisine arz ederim. Bunun yanında ayrıca 1984 v e 1986 yıllarında
kontrolümüz ve yönlendirmemiz altında yaptırdığımız Türkiye Teknoloji Envanteri yayını da dikkate değer insanların faydasına bir çalışmadır.
Peygamberimizin ifadesinde yer alan beden ilmi günümüz pozitif bilimlerinin tasnifinde yer alan doğal bilimlerdir; ikincisi ise moral (manevi): din - diyanetle ilgili ilimlerdir.Yani kitap Kur’an, hadisler.. Doğal ilimler: fizik, kimya, biyoloji, matematik ve bunların türevi dallardır.
Bilginin ve bilimlerin kaynağı, bilimlerin oluşması (insanlık aleminde) ve gelişmesi insanların
okuma - yazma, araştırma ve geliştirme aktiviteleriyle birlikte ve ona koşut olagelmiştir. Şu
gerçeği de gözardı etmemeliyiz ki; henüz okuma çağına gelmemiş üçbuçuk yaşındaki bir çocu
ğun bir yere yemeğe gidileceğini ancak kavrayan bu çocuğun arabada “Allah’ım çok şükürler
ver” diye üç kez sesli dua etmesi yüce Yaratanın, onun beyninin bilmem hangi yerine dercet - tiği bir bilgidir? Demek ki insanlar bazı şeyleri, daha okuma nedir haberi yok iken kendisine Tanrı tarafından verilen bir bilgi donanımıyla da bilebilmekte ya da sezmektedirler.
Okuma tüm milletlerin, insanların dillerinin yazıya dökülerek her tür bilgilenmenin en güvenilir yolu yordamıdır. Onsuz,okuma yazma olmaksızın medeniyetler oluşmazdı.. Bu nok-
tada bizim milletimiz için acı bir gerçeği, hiç aklımızdan çıkmamamsı gereken şeyi anmadan
geçmek olmaz; o da bilimde fende ileri gitmiş ülke halklarına göre okumada, kitap okumada
son derece geri olduğumuz, az kitap okuduğumuz keyfiyetidir. Bunun 2020’ye kadar sür’atle
telafisi icap eder! Çocuk sayısını artırmaktan çok çok daha önceliklidir, bu konu !!!
Okuma ve öğrenmenin en sağlam yolu, bir metni okumanın ve gerekirse tekrarlamanın
yanında kalemle yazma işleminin de gerekli ve hatta vazgeçilmez olduğudur. Bunun en belir-
gin örneğini kendimden verebilirim. Makina yüksek mühendisliği tahsilim sırasında, bilimde,
fende, matematikte bazı temel bilgi ve formülleri yazdığımda hafızada daha iyi kaldığı, daha
bir yerleştiğini gayet iyi biliyorum. İşte bu konuyu Rab’bimiz Kur’anda “Oku..” buyurduktan sonra “..O’dur kalemle yazmayı öğreten, insana bilmediğini öğreten ..” olarak dikkatleri çekmiştir. Son zamanlarda ortaya çıkan oyuncak misali tabletler için “dandiktir” derim haa!
Okumayan, öğrenmeyen, üretemeyen milletler çökmeye, bitmeye MAHKÛMDURLAR.!!!
Yüce Rab, cahillikten, okuyup öğrenmemekten, tembellikten hepmizi, ulusu korusun.
İLTER SERİM
RSS