Siirt Üniversitesi’nde gerçekleştirilen 4.Antep Fıstığı ve Badem Çalışma Grubu Toplantısı’na katılan Gaziantep Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Bayram, “Son günlerde, antepfıstığının fiyatlarının yükselmesi kazanç zannedilse de ülke bazında kaybeden yine ülkemiz olacaktır” dedi.
Düzenlenen toplantıda konuşan Prof. Dr. Bayram, “Bugün Siirt'te, yarın hem Gaziantep hem de Siirt'te tartışılmaya devam edecek olan antepfıstığı bu yıl en çok konuşulacak konu durumundadır. Pazartesi ve Salı günü Siirt'te Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve akademisyenlerle yapılmakta olan antepfıstığı ve badem çalışma toplantısı, yine salı günü Gaziantep Ticaret Borsasının öncülüğünde yapılacak olan toplantı bulunmaktadır. Antepfıstığının konusunda bu toplantıların yapılması önemlidir.Antepfıstığında son dönemlerde önemini hissettirmeye başlamıştır.Son günlerde, antepfıstığının fiyatlarının yükselmesi kazanç zannedilse de, ülke bazında kaybeden yine ülkemiz olacaktır.Yurtdışında İran ve Amerikan tipi antepfıstığı en çok bilinen fıstıklardır.Ticari rekabet bizden birkaç fazla kapasiteye sahip bu ülkelerle yapılmaktadır.Bu pazara son yıllarda Türkiye büyük çabalar sarf ederek Türkiye'de yetiştirilen antepfıstığını sokmaya çalışmaktadır.Yurtdışı pazarlarda zaten fiyat tutturmakta zorlanan Türkiye, bu yıl antepfıstığı ihracatını kaybedebilecektir.Yani, yurtdışı pazar İran ve Amerikan tipi antepfıstığına ve bu ülkelere kalacaktır.İrilik ve çıtlaklık bakımından yurtdışı pazarlarda tercih edilen İran ve Amerikan tipi antepfıstığı; lezzet, renk ve aroma bakımından üstün olan Türkiye'de yetiştirilen antepfıstığını bu defa da fiyatlar yüzünden etkileyecektir” diye konuştu.
Bayram, konuşmasını şöyle sürdürdü:“Şekerleme, tatlı, çikolata, dondurma, pasta, baklava gibi pek çok üründe artık antepfıstığı vazgeçilmez bir girdidir. Önceden sadece kuruyemiş olarak tüketilen antepfıstığı, artık çikolata, püre, pastacılık malzemesi olarak ürün içinde direkt olarak kullanılmaya başlaması ile birlikte sanayi ara girdisi durumuna gelmiştir. Bunun sağlanması için büyük emekler ve projeler yapılmıştır.Hatta dünyaca ünlü çikolata firması ilk defa Türkiye'de antepfıstıklı çikolatayı çıkartmıştır ve başarı sağlanınca bu ürün yurtdışına da satılmaya, diğer çikolata firmaları da antepfıstığından çikolata yapmaya başlamıştır. Artık, antepfıstığı sadece kendisini değil diğer yan sanayi kollarını da etkiler duruma gelmiştir.”
Yüksek fiyatların sadece bir sektörü değil, fıstığa bağlı üretim gerçekleştiren birçok sektörü de yakından etkileyeceğini ifade eden Bayram, “Bir sanayi ürünü olan çikolatanın raflardaki fiyatının antepfıstığındaki fiyat artışına bağlı olarak sürekli değiştiğini düşünün, hiç bir sanayi kolu böyle bir hammadde girdisinin riskine katlanamaz, üretim durur, ticaret durur. Böyle bir hammaddeyi de artık ürün formülasyonlarında kullanmak istemezler.Kısa vadeli hesaplar için antepfıstığının uzun vadeli yolculuğunu engellemek doğru değildir.Antep fıstığında endüstri tarafı, ihtiyaç hissederek fiyatı dengelemek için ithalatı konuşmaya başlaması, bu ülkede antepfıstığının geleceğini düşündürecek noktaya getirir. Elimizde ekonomik olarak gelecek vaad eden antepfıstığının yakın zamanda dikilen ağaçlarla üretim miktarı artacaktır. İthalat kısa vadede bir çözüm gibi görünse de yerli üreticileri etkileyecektir ve yurtdışındaki üreticileri sevindirecektir.Bu bağlamda yerli üreticinin desteklenmesi için antepfıstığının destek kapsamına alınmasında yarar vardır” ifadelerini kullandı.
Düzenlenen toplantıda konuşan Prof. Dr. Bayram, “Bugün Siirt'te, yarın hem Gaziantep hem de Siirt'te tartışılmaya devam edecek olan antepfıstığı bu yıl en çok konuşulacak konu durumundadır. Pazartesi ve Salı günü Siirt'te Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve akademisyenlerle yapılmakta olan antepfıstığı ve badem çalışma toplantısı, yine salı günü Gaziantep Ticaret Borsasının öncülüğünde yapılacak olan toplantı bulunmaktadır. Antepfıstığının konusunda bu toplantıların yapılması önemlidir.Antepfıstığında son dönemlerde önemini hissettirmeye başlamıştır.Son günlerde, antepfıstığının fiyatlarının yükselmesi kazanç zannedilse de, ülke bazında kaybeden yine ülkemiz olacaktır.Yurtdışında İran ve Amerikan tipi antepfıstığı en çok bilinen fıstıklardır.Ticari rekabet bizden birkaç fazla kapasiteye sahip bu ülkelerle yapılmaktadır.Bu pazara son yıllarda Türkiye büyük çabalar sarf ederek Türkiye'de yetiştirilen antepfıstığını sokmaya çalışmaktadır.Yurtdışı pazarlarda zaten fiyat tutturmakta zorlanan Türkiye, bu yıl antepfıstığı ihracatını kaybedebilecektir.Yani, yurtdışı pazar İran ve Amerikan tipi antepfıstığına ve bu ülkelere kalacaktır.İrilik ve çıtlaklık bakımından yurtdışı pazarlarda tercih edilen İran ve Amerikan tipi antepfıstığı; lezzet, renk ve aroma bakımından üstün olan Türkiye'de yetiştirilen antepfıstığını bu defa da fiyatlar yüzünden etkileyecektir” diye konuştu.
Bayram, konuşmasını şöyle sürdürdü:“Şekerleme, tatlı, çikolata, dondurma, pasta, baklava gibi pek çok üründe artık antepfıstığı vazgeçilmez bir girdidir. Önceden sadece kuruyemiş olarak tüketilen antepfıstığı, artık çikolata, püre, pastacılık malzemesi olarak ürün içinde direkt olarak kullanılmaya başlaması ile birlikte sanayi ara girdisi durumuna gelmiştir. Bunun sağlanması için büyük emekler ve projeler yapılmıştır.Hatta dünyaca ünlü çikolata firması ilk defa Türkiye'de antepfıstıklı çikolatayı çıkartmıştır ve başarı sağlanınca bu ürün yurtdışına da satılmaya, diğer çikolata firmaları da antepfıstığından çikolata yapmaya başlamıştır. Artık, antepfıstığı sadece kendisini değil diğer yan sanayi kollarını da etkiler duruma gelmiştir.”
Yüksek fiyatların sadece bir sektörü değil, fıstığa bağlı üretim gerçekleştiren birçok sektörü de yakından etkileyeceğini ifade eden Bayram, “Bir sanayi ürünü olan çikolatanın raflardaki fiyatının antepfıstığındaki fiyat artışına bağlı olarak sürekli değiştiğini düşünün, hiç bir sanayi kolu böyle bir hammadde girdisinin riskine katlanamaz, üretim durur, ticaret durur. Böyle bir hammaddeyi de artık ürün formülasyonlarında kullanmak istemezler.Kısa vadeli hesaplar için antepfıstığının uzun vadeli yolculuğunu engellemek doğru değildir.Antep fıstığında endüstri tarafı, ihtiyaç hissederek fiyatı dengelemek için ithalatı konuşmaya başlaması, bu ülkede antepfıstığının geleceğini düşündürecek noktaya getirir. Elimizde ekonomik olarak gelecek vaad eden antepfıstığının yakın zamanda dikilen ağaçlarla üretim miktarı artacaktır. İthalat kısa vadede bir çözüm gibi görünse de yerli üreticileri etkileyecektir ve yurtdışındaki üreticileri sevindirecektir.Bu bağlamda yerli üreticinin desteklenmesi için antepfıstığının destek kapsamına alınmasında yarar vardır” ifadelerini kullandı.