Anadolu

YAYINLAMA: 01 Ocak 1970 / 04.00 | GÜNCELLEME: 01 Ocak 1970 / 04.00

Bence çok önemli bir konu, bir şehrin başkent olması. Bu konu devlet kuruluşu sürecinde her ülkede tartışmalı olduğuna inanırım. Neden Washington Amerikanın başkenti olmuştur ? Neden bir süre BONN olan Almanya nın başkenti, Doğu ve Batı birleştikten sonra  Berlin olmuştur?  Türkiye’nin Başkentinin Ankara olmasına nasıl karar verilmiştir? Sadece Büyük Millet Meclisinin bu şehirde olması için değil, Kurtuluş savaşının yönetildiği bir merkez olduğundan çok önemlidir Ankara. Türkiye Cumhuriyeti kurulurken Gazi Mustafa Kemal’e, söylemler odur ki, başkent olarak Ankara yerine başka şehirlerde önerilmiş. Alman Goltz paşa gibi Osmanlı Ordusunda hizmet veren bazı ileri gelen Generaller, Konya ve Kayseri gibi şehirleri yeni kurululacak Devletin Başşehri olması için , Anadolunun merkezinde olmasını önermişler. 

 

Reis’e önerilen Kayseri’yi neden başkent olarak istemediğini kimse bilmemekte. Bu dönemde İKDAM gazetesi baş yazarı Ahmet Ferit beyde bir makalesinde , Baş Şehrin Anadolunun kalbinde olmasını önermiş. NUTUK da belirtildiği gibi Milli Mücadele sırasında cepheye en fazla destek veren şehirlerin başında Ankara gelmekteydi. O tarihlerde Ankara : Çorum, Kayseri, Yozgat ve Kırşehir yerleşim birimlerini içine alan bir mutasarrıflıktı. Bir geminin top menzilinin içinde Başkent olmaması gerek diye, İstanbul’un Hükümet Merkezi olma ihtimalini ortadan kaldırmışlardı. Meclis kurulup çalışmaya başladığı senelerde ‘’İsmet Paşa hazretlerinin başı çektiği teklif-i kanuni üzerinde , Kanun-i Esasi Encümenince tanzim olunan mazbata 13.11.1923 tarihli ve 35 inci içtimain ikinci celsesinde okunarak aynen kabul edilmiş ve Ankara şehrinin Türkiye Devletinin başkenti olması ekseriyet-i azime ile takarrür etmiştir.’’

 

Ekseriyetle  denilmesindeki nedenlerinden bir tanesi Kayseri ve Konya vekilleri, bu kanuna olur oy  vermediklerinden anlaşılmakta.  Cumhuriyetin ilanından 16 gün evvel Ankara Başkent olarak kabul edilmiş. Ankara’nın ilk Belediye Başkanı Mehmet Ali Beydir. Daha sonra Ali Haydar bey bu görevi yapmışdır. Nevzat Tandoğan 1929 dan 1946 ya kadar hem Vali hemde Belediye başkanlığı görevini beraber yürütmüştür.  Ne acıdır ki Dersim olayı ve bir cinayet soruşturması sürecinde adının karışmasına tahammül edemiyerek Nevzat Tandoğan intihar etmiştir. Onurlu bir insan olduğuna inanırım. Bu günlerde böyle onurlu insanları bulmak ülkemiz pek kolay değildir. O tarihte Ankara  Kızılay da, şimdiki Milli Piyango binasının yerinde, 3 katlı bahçe içinde bir evde otururdu, Nevzat Tandoğan . Bu evi ben çok iyi hatırlarım. Daha sonraları ne için kullanıldığını bilmemekle beraber, Kızılay Genel Merkez binasının hemen arkasında idi. 

 

Başkent Ankara’ya  Belediye Başkanı olarak tarih içinde bir çok kişi hizmet verdi. Kimileri belediye bütçesinden dolayı vermek istediği hizmetlerde başarılı oldu, kimileri ise başarısız olduğunu izledik. Kimileri  hizmet için çaba sarf etti, kimileri ise cebine hizmet etti. Son senelerde ise Başkentin Belediye Başkanı şaibeli bir şekilde görevden alındı. 23 yıl yürüttüğü ve hep soru işaretlerin akıllarda kaldığı bir Başkan neden görevden alındı ?  Bu görevden alınmasının nedeni bir şüpheye mi dayanmakta, yoksa gerçek bir olmsuzluk içeren durum mu oluştu, diye hep akıllarda bir soru işareti kalmıştır ‘’ ‘’ . 

 

Hatta parti içinden biriside çıkıp ‘ Ankara’yı parsel parsel sattı ‘ diye feryat ettiğini kimse unutmadı. Ankara için böyle uzun bir süre Başkanlık koltuğunda oturan iki kişi bulunmakta. Nevzat Tandoğan ve İ.Melih Gökçek.  Nevzat beyde  17 sene gibi uzun bir dönem hem Vali hemde Belediye başkanlığı görevini yürütmüştü. Bir ufak şaibe sonunda intihar eden Nevzat Tandoğan bu gün İ.Melih Gökçek yerinde olsa idi, hakkında konuşulan onlarca şaibelere nasıl bir tepki verirdi diye bir sözüm geldi söyledim hem nalına hem mıhına.

Anadolu