Bağlantı ne?

Ne ola ki?

Bir # - “Merak ettiğim bir şey var. Havadaki nem ile iş verimliliği arasında nasıl bir ilişki var. Bana havada nem fazla iken verim düşüyormuş gibi geliyor.”

İki # - “Herhalde öyledir!”

Bir # - “Bir araştır bakalım, bu ilişkiyi.”

İki # - ????

Bir #  – “Nasıl yapacağını biliyorsun, değil mi?”

İki # - ???

Arada bir iki değişken arasındaki ilişkinin mahiyetini öğrenmek istiyoruz. Bunu yapmak çok kolay. Bir grafik üzerinde bir eksene bir değişken diğer eksene de diğer değişken yazılıyor. İki değişkenin arasındaki ilişki toplanan verilerle grafik üzerine işaretleniyor. Sonra nasıl bir dağılım gösterdiğine bakılıyor.

Eğer aynı yönde ilerliyorsa aralarında müspet - olumlu ilişki, ters yönde gelişiyorsa aralarında menfi – olumsuz ilişki var deniyor. Eğer işlenen veriler darmadağın ise, bir yöne doğru değilse aralarında ilişki yoktur sonucuna varılıyor.

Bu teknikteki tek tehlike, birbiriyle ilgisi olmayan iki değişken alarak aralarında ilişki kurmaya çalışılırsa meydana geliyor.

Örneğin, araçlardaki yakıt tüketimi ile sürücünün oturuş açısı arasında bir ilişki aramak hiçbir yarar sağlamıyor. Burada iki değişken arasında olumsuz bir ilişki olduğu bulunursa yakıt tüketimini azaltmak için sürücünün direksiyona en az 45 derece açıda oturmalı mı diyeceğiz, aralarında olumlu ilişki varsa daha az veya daha çok bir açı tutturmalıdır mı diyeceğiz? Bunun yerine yakıt tüketimi ile aracın dönemsel bakımı, lastik havası, sürüş alışkanlıkları, yük arasında çoklu ilişkiyi aramak daha uygun olacaktır?

Arasında ilişki olduğu saptanan iki şey arasında sebep – sonuç ilişkisi olması zorunluluğu yok!