BU DÜNYADAN STEVE ESTEPHİNİAN GEÇTİ (3)

Kırıkhan’da kış hazırlıkları

-Kış hazırlıklarını hatırlıyor musun?

-Kış hazırlıkları için biz bir tane inek keserdik; ineği kestikten sonra, bir kısmını pastırma, bir kısmını sucuk, bir kısmını da kavurma yapardık. Kavurmayı kavanozların içerisine veyahut büyük cerelerin* içerisine yerleştirip, üzerine yağ koyarlardı. Yağ tamamen kapatırdı üstünü.

-Zeytinyağı mı koyarlardı?

Yok! Onun kendi yağını koyarlardı. Sonra kışları ondan biraz çıkarırlardı. Onunla yemek yaparlardı. Et çok fazla yemezdik. Azdı et. Bütün yemekler karışık sebze ile olurdu. Ben hiçbir zaman hatırlamıyorum ki buradaki biftek gibi, böyle bir parça eti önümüze koyup yiyelim. Et yalnız kasaplardan alınırdı. Mesela yazın filan yarım kilo, onu da yağlı tarafından alırdık. Annem derdi ki, “yağlı tarafından al oğlum. Beyaz et getirmezsen geri yollarım”. Sonra yağlı eti severlerdi. Dolma için muhakkak yağlı eti kullanırlardı. Et muhakkak beyaz olacak. Yağı iç yerinden kesmeyecek, kuyruk kesecek.

-Fıstık ağacının taze sürgünlerini yer miydiniz?

Yok, hangi çeşit fıstık? Çitlenbik, menengiç, yabani fıstık. O yabani fıstığı biz Atığ’a** çıkıyorduk, oralarda yabani fıstığa menengiç diyorduk. Onları dağlardan toplayıp yiyorduk. Bir de mamut isminde kara erik çeşidi vardı. O da yabani idi. Ondan sonra yabani armut da vardı orada. Yabani çakallar da vardı, gece onlar bağırırlardı.

-O menengicin taze sürgünlerini yemez miydiniz?

Çok fazla hatırlamıyorum.

-Annen kileri kilitler miydi? Bulgur yapardık demişin.

Buğdayı kaynatırdık.

-Haziran ayında mı yoksa daha sonra mı?

Bilmiyorum! Annem kazanların içerisinde bulguru kaynatırdı, onu sererdik. Bana da sopa verirlerdi elime... anlıyor musun? Komşunun tavukları gelip bizim kaynamış buğdayı yemesinler diye. Uzun sopa ile tavukları kovalardım. Onun hakkında bir şaka söyleyeyim sana. Bir tane kadın eline sopa vermişler, tavukları kış kış edecek. Ama kadında köyden gelmiş kış kış demesini bilmiyor. Kış kış bilmiyor o da bir evde çalışıyor, hizmetçiymiş. Hizmetçinin madamı da orada, ama bu kadında kış kış demeyi bilmediği için “s....r, s....r” diyormuş. Hanımefendi bunu duyunca çok utanmış, “kızım tavuk öyle kışlanmaz! Ayıptır!” “e ne demem gerekiyor?” demiş hizmetçi. Evin hanımı bunun üzerine, “onlara kış kış dersin, onlar zaten  s....r olur gider!”... Bulguru kuruttuktan sonra değirmene götürürdük. Orada bir değirmen vardı.

-O kaynamış buğdayı nereye seriyordunuz?

Damımız vardı. Bir de komşular yere bir battaniye koyuyorlardı. O battaniye tüysüz idi. Onun üzerine seriyorlardı kurusun diye. O sırada bütün kuşlar geliyordu. Kuşlar, tavuklar her şey geliyordu. Çocuklar kış kış yaparak tavukları veya diğerlerini kaçırıyorlardı. Orada Kırıkhan’da bir değirmen vardı. Su ile çalışırdı o değirmen. İki büyük taş vardı. Taşlar dönüyordu. Daha doğrusu üstteki dönüp alttaki duruyordu. Ona ayar veriyordu. Ama hep yapma çatma değirmendi bunlar. Taşla veya çekiçle filan vurup ayar verirdi. Bulgur çekiyordu. Biraz bulgur değirmenciye veriyorduk, biraz da para veriyorduk. Onu eve getiriyorlardı. Bütün sene onu yerdik işte.

-Peki yerine koyarken bir seromoni yapıyor muydunuz? 

Bulgur dama geldiğinde, ekmek için hamur yaptıklarında veyahut onlar Türkler de, Rumlar da, Ermeniler de... Bir işaret koyuyorlar üzerine. O böyle ikiye bölmek işareti. Ve yahutta annem mesela kiliseden bir böyle şey alırdı; shark dediğimiz bir ekmek parçası.. Üzerine dua edilmiş ekmek parçası.***  Hayırlı olsun, bereketli olsun deyi çuvalın içerisine kordu ki yani, azalmasın, çoğalsın diye.

*Cerre/Carra: Çömlekten yapılmış kavanoz, küp.

** Atık: Hatay Bölgesinde yüksek bir yayla.

***Paskalya’da Vakıf Köyünde halen bu gelenek yaşatılmaktadır. Steve’in tarif ettiği küçük, üzerinde şekiller olan 1 cm çapında pişmiş hamur yapılmaktadır. Bu pişmiş hamur, kış hazırlığı yapımında ambarın dibine koyularak senenin bereketli geçmesi, stok edilen erzakın herhangi bir zarar görmemesi dilenmektedir.

Steve çocukken, kardeşleri ve annesiyle