Antik Karkamış’ı dünyaya taşıyanlar

8 Nisan Cuma günü Karkamış Antik Kenti’ndeki Arkeoloji Parkı’nda 3. Bahçe açıldı. Karkamış, Geç Hitit Devleti’nin başkenti… Nicolo Marchetti tarafından kazılıyor, kazının hikayesini sizinle paylaşmak istiyorum.

Bir türlü Hitit’le yolu kesişen Bolonya Üniversitesi Profesörü Nicolo Marchetti, Gaziantep’e gelip Tilmen Höyüğü kazar. O sırada Gaziantep Müzesi’nde Arkeolog Burhan Balcıoğlu görevlidir. Pek iyi anlaşırlar. Nicolo, ona en büyük isteğinin Karkamış’ı kazmak olduğunu söyler. Balcıoğlu, Nicolo’yu Aykut Tuzcu ile tanıştırır ve Karkamış kazı macerası böyle başlar.

Tuzcu, o sırada AKP Gaziantep Milletvekili olan Fatma Şahin’i Karkamış’ın önemli bir yer olduğu ve mutlaka kazılması gerektiği konusunda ikna eder. Kazı alanı Türkiye-Suriye sınırında olduğu için mayın döşelidir ve bu nedenle 20.Yüzyılın başından beri kazıya devam edilememiştir. Fatma Şahin, sayısız defa Genelkurmay başkanlığını ziyaret ederek, komutanları sadece antik kentin olduğu bölgeyi mayından temizlemek üzere ikna eder. Şahin’in çok sık Genelkurmay’a gitmesi, dönemin Başbakanı Erdoğan’ın bile dikkatini çeker. Şahin, sınırdaki sadece antik kenti kapsayacak mayının temizlenmesinin önemini Erdoğan’a da anlatır. Böylece ondan destek alır ve epeyce uğraşıdan sonra Karkamış antik şehir bölgesi mayından arındırılır. Şu anda Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı olan Fatma Şahin, abimin taziyesine geldiğinde, “Telefonumun ekranında abinizin ismini gördüğüm zaman, heyecanlanırdım. Ona, her seferinde mayınların temizlenmesi konusunda olumlu bir şeyler söylemek isterdim” demişti.

Karkamış kazılıyor. Fırat nehrinin en sığ aktığı yerde kurulan kent, Hititler’den önce ve sonra sayısız medeniyetlere ev sahipliği yaptı. Hakkında yazılacakları, Nicolo ve İstanbul Üniversitesi’nden Hasan Peker yazıyorlar. Geçen sene pandemi döneminde bile kenti kazdılar, iki ayrı kadın yöneticinin mühürlerini buldular, çok sevindim. Nicolo bana, “Geç Hitit Devleti’nde kararlara mühür vurma yetkisi olan kadınları tespit etmek beni çok sevindirdi” demişti. Mühürlerin, devletin yönetildiği binada bulunmasının önemini de ayrıca belirteyim.

8 Nisan 2022 tarihinde Karkamış’ta bulunup, tarihe tanıklık ettiğimi yazmak için bu paylaşımı düzenledim. Düşünsenize, 4 bin senelik kent, tekrar hayata geçiriliyor. Nicolo, dünyaca ünlü bir İtalyan Sanatçı Michelangelo Pistoletto’ya barış parkının tasarımını yaptırdı. Pistoletto, dünyadaki üçüncü barış parkını Karkamış’ta kurdu. Parka 81 ili temsilen 81 adet Karkamış binalarında kullanılan antik taşlar yerleştirildi. Taşların siyah olanlarının Hitit, beyaz olanlarının Roma dönemine ait olduğunu da öğrendim. Törende konuşma yapan Nicolo, Michelangelo -internet vasıtasıyla- ve Fatma Şahin dünyaya barış mesajları verdiler. Michelangelo’yu temsilen törene gelen sanatçı Silvia, ”Bugün Avrupa’da gururlandığımız sanatımız ve kültürümüz, bu topraklardan, Karkamış’tan dünyaya yayılmıştır” dedi, beni mutlu etti.

Fotoğraflarda günün anısına beraber olduğum insanları görüyorsunuz. Nicolo, karısını ve oğlunu da getirmişti, Fazilet, Silva, Nurgün, Ayşe Nur aynı karede. Diğerlerinde benim güzel Zello’mu görüyorsunuz. Zellocum da kalktı Cibin’den geldi kocası Davut ile tarihe tanıklık etmek için. Zello ve Fazilet’in yer aldığı karede Muhtar Hüseyin Aksoy var. Muhtar, Karkamış kazılarının koordisyonunu sağlayan önemli bir adam… Üzerinde yaşadığı toprakların değerini fazlasıyla biliyor, tarihi çok seviyor ve Nicolo’ya her konuda destek veriyor. Muhtar’ı Zeliha Güngören ile özellikle tanıştırdım. Zellocum Fırat’ın Urfa yakasında, Muhtar ise Gaziantep yakasında oturuyorlar. Tarihi seviyorlar, doğdukları toprakların kültürel ve stratejik öneminin farkındalar ve tarihlerini sürdürmek istiyorlar. Her ikisi de barış kuşları, dünyaya verecekleri çok mesajları var.

Daha önce ismini bildiğim, hayran olduğum, ancak fiziken tanışmadığım Hasan Peker…İlk karede, müthiş bir Hititolog, o konuda her şeyi bilen adam…

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, “Karkamış’a sahip çıkan Aykut Tuzcu’yu anmak istiyorum. Anarak unutmayacağız onu… Aydınlık kafasını, vizyonunu ve bize kattığı değerleri hep hatırlayacağız” dedi. Törende yanıma geldi, “Sizin kardeşinizdi, benim de zorda kaldığımda konuştuğum, danıştığım arkadaşımdı. O kadar geniş vizyona, muhakeme gücüne sahip, başka birini tanımadım, çok özlüyorum” dedi.

Fotoğraflarda olan olmayan, Karkamış’ı bugüne taşıyan, barışa inanan, barış mesajı veren herkese teşekkür ederim. Sevgili abiciğim, sana da teşekkür ederim, bana Hüseyin Aksoy’u miras bıraktığın için. Hep barıştan, Gaziantep’in dünyaya açılan bir barış kenti olmasından yanaydın. Bu mesajını Gaziantep’in antik kültürel değerleri vasıtasıyla dünyaya vermeyi başardın, var ol…

Abim Aykut Tuzcu, Nicolo Marchetti ile kazı alanında.

Nicolo Marchetti

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, “Karkamış’a sahip çıkan Aykut Tuzcu’yu anmak istiyorum. Anarak unutmayacağız onu… Aydınlık kafasını, vizyonunu ve bize kattığı değerleri hep hatırlayacağız” dedi. Törende yanıma geldi, “Sizin kardeşinizdi, benim de zorda kaldığımda konuştuğum, danıştığım arkadaşımdı. O kadar geniş vizyona, muhakeme gücüne sahip, başka birini tanımadım, çok özlüyorum” dedi.

Törene Michelangelo Pistoletto'yu temsilen katılan Silvia'nın konuşmasını konuklara Prof. Hasan Peker aktardı. 

Fotoğraflarda günün anısına beraber olduğum insanları görüyorsunuz. Nicolo, karısını ve oğlunu da getirmişti, Fazilet, Silvia, Nurgün, Ayşe Nur aynı karede.

Diğerlerinde benim güzel Zello’mu görüyorsunuz. Zellocum da kalktı Cibin’den geldi kocası Davut ile tarihe tanıklık etmek için. Zello ve Fazilet’in yer aldığı karede Muhtar Hüseyin Aksoy var.

3. bahçe etrafında barış halkası oluşturuldu.