AKTEN TEYZE

Akten Teyze de aramızdan ayrıldı. 

Akten Kutlar Köylüoğlu kimdi derseniz, onu tarif etmek için aklıma gelen ilk kelime: Mücadele gücü oldu. Cesurdu, prensipleri vardı ve asla ödün vermezdi. 

Çocukluğumdan tanırım, Babam, eşi Ömer Köylüoğlu ile dosttu. Çok girişimdi bir insandı Ömer Bey, sık sık gazete haberlerine konu olurdu. Aklımda kalan üretimleri: Burç şarapları, Sofdağ gazozları, Portalin gazozları, Bana meyve suları ve yoğurdu, Nurmer vantilatörleri.  Ömer Bey, belediye başkan adayı olduğunda projelerini anlatan 8 milimlik reklam filmi çektirip sinemalarda gösterime sunan ilk kişilerden birisi olmalı. Çocukları bu filmi YouTube’a da yüklemişler. Bağlantı şu adreste: https://youtu.be/lfORF1B1NwI?si=CHmb_TOXRUds-oug 

Akten Teyze, eşinin 1992 senesinde vefatından sonra, yazmaya, araştırmaya ve dağarcığındaki bilgileri topluma aktarmaya karar vermiş olmalı. Sadece kendi düşüncelerini değil, eşinin yayınlanmamış notlarını da Alıp Satmak yok, Yapıp Satmak var isimli kitapta toplamıştı. Pek güzel bir kitaptır, tavsiye ederim. Yakın zamanda oğlum okudu, çok faydalandığını söyledi. 

Yazdıklarını, araştırmalarını yayınlaması, topluma kendini kabul ettirmesi hiç de kolay olmadı. İnsanlarla nasıl mücadele ettiğine birebir tanıklık ettiğim için onun bu yönünü yazmaya karar verdim. Önce şu gerçeği yazmak istiyorum: Gaziantep’te Akten Teyze yaşıtı kadınlar arasında dışarda bir işte çalışan yok gibidir. Herkes ev kadınıydı, varlıklı olanlar sosyal derneklerde çalışırlardı. Politika ile ilgilenen kadınlar hep dışardan gelmiştir. Onun 50 sene gibi uzun bir zaman diliminde okuduklarını, denediklerini, hiçbir işe yaramadan sandıkta duran el emeği göz nuru nakışları değerlendirmek amacıyla yayınlamayı düşünmesi ve ilgili kişilerden destek istemesi öyle hoşgörü ile karşılanmadı. Yayın yapacağı konu ile o devirde yüksek kapasite ile çalışan bir kuruluşa gitmiş, projesinden bahsetmiş, Akten Teyze’yi dinleyen genç yönetici Deeze (Teyze) başga kapıya get demişti. Geldi bana anlattı, adamın davranışı ve sarfettiği cümleler o kadar ağırıma gitmişti ki: “Sakın üzülme, başka bir destekçi buluruz, iyi insanların sayısı kötülerdenden çok” demiştim. Kısa süre içinde Abimin de büyük desteği ile sponsor bulmuştuk. Bir gün yine geldi yanıma gazeteye… gülüyordu… “Ayfer, ben ürettiklerimi satıyorum ya, birileri benim için Bazarcı (pazarcı) avrat demiş” dedi. Ben çok tutmuştum bu deyişi, o tarihten sonra her vesile ile kullandık. Akten Teyze’nin yaptığı işi hafife almak, belki aşağılamak için kullanılan kelimeler ters tepmiş, bizi motive etmişti. Şimdi bu satırları yazarken farkına varıyorum ki, o bir liderdi tam anlamıyla. 

Fevkalade zevkli bir kadındı, üzerinde çalıştığı konu hakkında pek de titizdi. Antep folkloru hakkında engin bilgi sahibi idi, çok şey öğrendim ondan. Cumhuriyet dönemi öncesi ve sonrası erkek, kadın, çocuk kıyafetleri gibi. Ayrıca, Kadim Şehir Gaziantep isimli kitabında bize sunduğu onca folklorik bilgi de derin, kapsamlı ve zengindir. 

Barak tarafında kadınların feslerinin üzerine taktıkları tüylerin renk dizilimini gerçeğe yakın yapmak için günlerce uğraştığını hatırlıyorum. Dolu gün harcadıktan sonra fotoğraflamıştı onu. 

Akten Teyze, Sandıktaki Servet I, II, III adını verdiği nakışlı örtülerin fotoğraflarının yer aldığı sanat ağırlıklı kitaplar yayınlamakla başladı işe. Arkasından Alıp satmak yok, Yapıp Satmak var yayınlandı. Kadim Şehir Gaziantep, Hayatlı Evlerin Mutlu Çocukları, Küçüklere Masallar yayınladığı diğer kitaplardır. 

Kızı Nilüfer Köylüoğlu bu yazıdaki bilgileri doğrulattığım kişiydi. Sorularıma cevap verirken, beni daha önce bilmediğim değerli bilgilerle takviye etti. O nedenle iki yazı yazmaya karar verdim. Birinci bölümü, Akten Teyze ile arkadaşlık etmiş, beraber sanat yoldaşlığı yapmış, emekli öğretmen Fazilet İğde’nin bana aktardığı bir anı ile sonlandırayım. 

Gaziantep, Büyükşehir statüsüne 1987 yılında kavuştu. 1989’da yapılan yerel seçimlerde Şahinbey İlçesi Belediye Başkanlığına Yaşar Ağyüz seçildi. Seçimden sonra başkanın eşi İnci Ağyüz, Sanatseverler Derneği isimli bir dernek kurmuş, hatta, Nil Kahvesi’nin üzerinde bir de daire kiralamış. Orada, Akten Teyze batik, Fazilet Hanım makrome, diğer sanatçılar gümüş işlemesi, resim gibi çeşitli sanat dallarında kurslar açmışlar. Mekan büyük olmadığı için, her sanatçıya bir gün verilmiş, o günlerde kurs veriliyormuş. Dönem sonunda sanatçı ve kursiyerler Kırkayak Parkı’nın karşısında bulunan İl Halk Kütüphanesi salonunun girişindeki resim galerisinde satışlı sergi açmışlar. Satış gayet iyi gidince, hep birlikte yakın mekanda bulunan Tek Kulüp’te kendilerine ziyafet çekmeye karar vermişler. Tek Kulüp, müzikli bir yerdi. Akten Teyze ile Ömer Bey, sanatçı arkadaşlarına unutmayacakları bir dans gösterisinde bulunmuşlar. Fazilet diyor ki, “Nasıl medeni güzel insanlardı, o zarif hareketleri unutamıyorum. Birlikte çok güzel vakit geçirdik, o dernek çatısı altında ben de çok şey öğrendim Akten Hanım’dan.” 

Akten Teyze’yi güçlü karakteriyle, bize bağışladığı derin bilgisiyle hatırlayacağım, doğanın en güzel yerinde uyusun. 

İnci Ağyüz’e ise geç de olsa, böyle bir dernek kurup, yerel sanatçıları teşvik ettiği için teşekkür etmek istiyorum, sağolun İnci Hanım.