PAYLAŞAMIYORSAK SATIYORUZ ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI (İZALE-İ ŞÜYU DAVASI)

Mal, mülk kardeşi kardeşe düşman eder çoğu zaman ortaklı taşınmazlar için söylenmiş gibidir.

Özellikle dededen kalma tarlalar, baba mirası arsalar ya da aile içi alınmış gayrimenkuller yıllar geçtikçe sorun çıkarmaya başlar. Başta “nasıl olsa bir şey olmaz” denir. Ama iş bir noktadan sonra öyle bir karmaşık hale gelir ki dostlar düşman hâle gelir.

Karşımıza; “benim hakkım büyük”, “sen zaten kullanmıyorsun”, “zaten köye gelmiyorsun”, “ben o arsada çok emek verdim”, “zaten İstanbul’da yaşıyorsun, ne yapacaksın köydeki tarlayı?” şeklinde tartışmalar başlar. Ama hukuk, bu duygusal serzenişlere, tartışmalara değil, hisselere bakar.

Peki çözüm nedir?

Bir malı paylaşamazsanız ya satarsınız ya da satılmasını istersiniz. Ortaklık zorla devam ettirilemez.

İşte tam bu noktada izale-i şüyu yani ortaklığın giderilmesi davası devreye girer. Kısaca ortaklığın giderilmesi (izale-i şüyu) davası, bir mal üzerinde birden fazla kişinin hisseli ortak olduğu durumlarda, taraflardan biri ya da birkaçı artık bu ortaklık düzenini sürdürmek istemediğinde, mahkemeye başvurarak ortaklığın sona ermesini talep etmesidir.

Bu dava sayesinde, artık birlikte yürümeyen hissedarlık ilişkisi sonlandırılır.

Mahkeme öncelikle mal aynen bölünebiliyor mu buna bakar. Eğer bölünmesi teknik olarak mümkünse (örneğin tarlaysa ve bölünebiliyorsa), paylaştırılır. Ama bir apartman dairesi gibi bölünmesi mümkün olmayan bir taşınmaz söz konusuysa bu durumda taşınmaz açık artırma yoluyla satılır ve elde edilen gelir, herkesin hissesi oranında kendisine verilir.

Özetle bilinmesi gereken birkaç hususu da belirtmek gerekir:

               •             Ortaklardan biri bile bu davayı açabilir. Diğerlerinin onayı gerekmez.

               •             Dava, sulh hukuk mahkemesinde açılır.

               •             Dava konusu taşınmaz bölünemezse ihale usulü satılır.

               •             Satıştan elde edilen gelir, hisselere göre bölüştürülür.

               •             Dava süreci, keşif, bilirkişi, satış işlemleri vs faktörlerden dolayı 2 yıl civarında sürebilir.