Balık yoksulu ülke olduk...
Karadenizlinin bu yıl balıktan yana keyfi yok desek yeridir. Nasıl keyifli olsun ki? Nice yıldır çok sevdiği hamsiyi yeterince yiyip doyamamanın özlemini ondan daha çok duyan olur mu?
Bu durum, bu sorun genelde tüm Türkiye'nin sorunudur ayrıca...
Yeterli miktarda balık tüketemeyen bir toplum olduk son yıllarda...
Nüfus artıyor, balık türü ve avlanan miktarı giderek azalıyor.
Ters orantılı bir durum...
Artık, balık türlerinin geçen her yılla azaldığını, denizlerimizin bu yönden fakirliğe doğru hızla yol aldığı acı gerçeğini bilmemiz/önemsememiz gerekiyor.
Balıkçılık politikaları iflasa doğru giden bir yoldayız maalesef... Bu acı manzarayı balık yoluğundan ve fiyatlarından anlıyoruz. Balık fiyatları son 30 yılın en yüksek rakamını gördüğü gerçeğini gazeteler yazdı. Geçen yıl bu dönemlerde 5 liradan satılan hamsi bugünlerde 25 lirayı gördü. Diğer balıkların fiyatı 3-4 kat arttı geçen yıla göre...
Üç yönden denizlerle çevrili bir ülke insanı yeterli balıkla beslenmiyorsa bu düşündürücü bir durum...
İsterseniz "Hamsi şairi" Baba Salim Öğütçen'in dizelerindeki keyfini biraz olsun hayal edelim, ne dersiniz?
"Hamsiyi bol görünce ruha ihtişam düştü
Fukaraya sevinçler kasaplara gam düştü.
Her biri karış karış gözlerini sevdiğim,
Kaç senedir yemedik bu sene tamam düştü.
Bu sene midelerimiz balık küpü kesildi,
Okkası yirmi beşe zannetmeyin zam düştü."
Şu dizelere bakar mısınız? Hamsinin okkası (1250gr..) 20 kuruş... Bu ne zenginlik, ne mutluluk değil mi?
Ama yıl 1949, aylardan Ekim... Tam 67 yıl önce...
"Hamsinin kilosu düştü yirmiye
Yetiş al eline durma sepeti.
Eyi dinle sözümü deme ki niye
Kaptırma gayrıya aman nöbeti.
Her kim ki eve bir sepet düşürür
Pilekide maydanozla pişirir
İki gün içinde göbek şişirir.
Hiç başka birşeye benzemez eti
Vücuda gıdadır ruha ateştir
Gözüne bakarsın sanki güneştir.
Kaçırma fırsatı durma beleştir
Kırk elli batman al bozma niyeti.
Suyundaki hikmet dillere destan,
Ümitsiz ölüye o verirmiş can.
Züğürtüm diye eyleme figan
Bir küp hamsi tuzla anna hikmeti.
O mübarek yüzlü canlara candır
Gözünü görenler sanar mercandır.
Yüzbin türlü derde üstün üstün dermandır,
Semalarda bile vardır kıymeti."
"Hamsi bol bol çıkınca geçinmek rafa düştü
Bu yıl iri görünü, ruhlara sefa düştü."
Ama şimdi nerede?
Hiç unutamam, Karadeniz'de bir kamyon hamsinin 75 liraya satıldığını haber yapıp Hürriyet gazetesine bildirmiştim 1957 yılında...
Sofralarınızdan hamsi ve diğer balık türleri eksik olmasın...