REKORLAR

Ülkemizin rekorlar ülkesi olduğunu biliyor musunuz? Dünya üzerindeki gelişmiş veya gelişmekte olan ülkeler arasında hatta az gelişmiş ülkeler arasında birçok konuda rekorlar kırdığımızı sizlerle paylaşmak isterim. Bende rekor kırdım biliyor musunuz? Hem de gerçekten yaptığım sporda geçtiğimiz 10 Kasım Atatürk kupasında bir rekora imza koydum. Ancak ülkemin kırdığı rekorlara ulaşmam mümkün görünmemekte. 

Gelin beraber araştıralım, hem de resmi rakamları kullanarak, hangi konuda rekor kırdığımıza bir bakalım. Çok sevdiğim bir dostum var Ömer Faruk Çolak, onun bir makalesinden alıntı yapmak isterim. Enflasyonun 2022 senesi başında yükselme ivmesi kazandığını belirtmekte Ömer Faruk dostum. Gelişmiş ülkelerde ortalama enflasyon % 7.3 olduğunu söylemekte. 

Bu dönemden 2023 Eylül’üne kadar ABD’de tatbik edilen, FED’in sıkı para politikası, yani   faize tutunma, dolarda, yani ABD indeki enflasyonu % 3.7 ve Euro alanında ise % 2.9 a çekilmesine neden olduğunu görmekteyiz. 

Kritik bir dönemde faiz ve dış ticareti iyi yönetmek çok önemlidir.  Bütün dünyadaki gelişmeleri ele alırsak bu dönemde, ülkemizde tatbik edilen yanlış faiz politikaları ile rekorlara imza attığımızı söylemekte, Ömer Faruk Çolak dostum. 

Gelişmiş ülkelerde enflasyonun etkilerini şöyle sıralayabiliriz: 2008 krizi, Pandemi krizi, Covid-19dönemi, Rusya- Ukrayna savaşı dönemi. Bu dönemlerde bile, gelişmiş ülkelerde hiçbir zaman enflasyon değeri %7’den yukarı çıkmamış. Gelişmiş ülkelerde, kurumlar faiz oranını bir enstrüman olarak kullanmış, bu değer hiçbir zaman % 6-7’yi geçmediğini görmekteyiz.  

İşte burada da ülkemizin yanlış faiz politikaları ile rekorlara imza attığını ifade etmekte, ekonomistler.   

2023 yılı sonu itibari ile Dünyada 10 ülke, enflasyonda rekorlar kırılmış.  Şimdi bu ülkeleri sıralarken, düşündüm içinde bizimde olmamız gerekir, nede olsa rekor. 

Bu nedenle enflasyon oranı en yüksek 10 ülkeyi sıralayalım: 

Venezüella                              % 360

Zimbabwe                               %  314.5

Sudan                                       %  256

Lübnan                                    % 171.2

Arjantin                                   % 121.7

Türkiye                                    %  65

Surinam                                  %  53.3

İran                                          %  47

Haiti                                        %  43.6

Sierra Leone                           %  42.9

Bir de bu ülkelerin iç yapısını incelemiş Ömer Faruk dostum. Rekorlara imza atmış olan bu ülkelerde ‘nepotizm’ olduğunu, yani akraba kayırmacılığı ve ahbap çavuş yöntemiyle ülkelerin idare edildiğini tespit etmiş. Ayrıca sıralanan 10 ülkenin ortak bir yönü bulunmakta. Bu ülkelerde uygulanan adalet ve hukuka, toplumun güvenmediği tespit edilmiş.  Bu ülkelerde bir başka gösterge ise gayri menkule ihtiyaç fazlası yatırımların yapıldığı tespit edilmiş. 

Sierra Leone’nin nerede olduğunu bildiğinizi kabul ediyorum, Afrika’nın en batı ucunda bir ülke. Yüz ölçümü 71 bin kilometre kare ve nüfusu bizim onda birimiz kadar. Hatırlayın 8.4 milyon insan yaşamakta ülkede. Ülkedeki enflasyon bizden çok daha iyi seviyede: % 42.9. 

Surinam diye bir başka ülke var Güney Amerika’nın en doğusunda, 550 bin kişi yaşamakta bu ülkede.  165 bin kilometre karelik alanda. Bu ülkenin bile enflasyon değeri Türkiye’den düşük seviyede, % 53.3. Rakamları mukayesede, TUİK in değerlerini almaktayım. 

Türkiye bir başka konuda da rekor kırdığına inanmaktayım. Hani Avrupalıyız diye kendimizi aldatıyoruz ya, hani gelişmiş ülkeler sınıfına atlayacağımızı söylemekteyiz ya, her ekranda konuşurken Saray ve şürekası, kendimizi kandırmaktan başka bir şey yapmamaktayız. Avrupa’da işçi ücretleri sıralamasında en düşük işçi ücreti Arnavutluk’ta 248.00 Euro, rekor bizde değil, ama ikinciliği kimseye kaptırmak niyetinde değiliz, 328.00 Euro ile Türkiye rekora çok yakın. Yunanistan’da bile bu değer 774.00 Euro. 

Türkiye rekorlara doymamakta. Melbourne’de ‘Mercer’ araştırma birimi 37 ülkede emekli insanların durumlarını ele almış. Emeklilik sistemi; yeterlilik, sürdürebilirlilik, dürüstlük ve doğruluk gibi kriterler bakımdan ülkeleri inceleyerek, ortaya ülkeler için endeks puan çıkarmış.  Emekli insanların gelirlerini ve hayat standartlarını bir faktörle hesaplamış. Elde edilen verilerde en iyi durumda Hollanda: 81 puanla. Bu ülke emeklileri en üst sevide yaşamları oldukları tespit edilmiş. Listenin en sonundaki ülke Tayland 39.4 puan. Türkiye ise sondan yine bir evvel olan yerde sırasını almış; 39.5 puanla Türkiye yine bir rekora imza koymuş.      

2024 Ocak ayı sonu itibari ile Ticaret Bakanının verdiği demeçte, Türkiye ihracatta yine bir rekora imza koyduğunu ilan etti. Ancak ithalat konusuna hiç değinmedi hazret. 2023 yılı ihracat Ocak –Ekim dönemi, bir önceki yılın aynı döneminde göre % 0.2 artarak 209 milyar 904 milyon dolar olarak gerçekleşmiş. Ancak İthalat daha büyük bir rekora imza koymuş. Yine aynı dönemleri karşılaştırırsak, bir önceki seneden ithalat % 1.1 artarak 303 milyar 821 milyon dolara dayanmış. İthalatla ihracat arasındaki makas 110 miyar dolar, bu aranın kapanması imkansız bir hale dönüşmüş. Bu da başka bir rekor olsa gerek. 

Bu kadar olumsuzlukların yaşandığı ülkemizde, 13.6 milyon emeklinin geçim sıkıntısı çektiği bir gerçek. Hatta kimi emekliler çöplerden gıda topladığı tespit edildiği ülkemizde, 2.4 milyon dul ve yetimlerin açlık sınırının altında yaşam mücadelesi verdiğini görüyoruz. Sarayın bir adamı 55 milyon dolar ödeyerek uzaya göndermesini, yine bir rekor olarak görmekteyim. Hani derler ya, Bursa da Osmanlı döneminde bir köy vardır, Saraya tahtadan oyma TAHT yapar, gönderirler. Bir de deyim vardır buna bağlı: AYRANI YOK İÇMEYE TAHT-I REVAN İLE GİDER HACET ETMEYE, diye bir sözüm geldi söyledim hem nalına hem mıhına.