Her yıl 2,7 milyon insanın zoonotik hastalıklardan hayatını kaybettiğini açıklayan Başkan Peri, “Zoonotik hastalıklarla mücadelede başarı ancak ‘Tek Sağlık’ yaklaşımı ile mümkün. ‘Tek Sağlık’ uygulamaları koruyucu hekimliğin önemli bir pratiğidir. Her zaman korunma tedaviden daha ekonomik ve daha etkilidir. COVID-19 bu yaklaşımın vazgeçilmezliğini ortaya koydu” şeklinde konuştu.
Zoonotik hastalıkların genellikle insanların, enfekte olmuş veya patojeni taşıyan hayvanlarla temas ettiğinde veya hayvansal ürünler kullandığında yayıldığını belirten Peri, “Yapılan araştırmalarda COVID-19’a kadar dünya üzerinde her yıl 2 milyar vaka olduğu ve 2,7 milyon insanın zoonotik hastalıklardan öldüğü tahmin edilmektedir. İnsanlarda görülen hastalıkların yüzde 60’ı hayvansal kaynaklıdır. Sars, Mers, Zika, Nipah, Ebola, Batı Nil Virüsü, Kuş Gribi ve COVID-19 gibi yeni ortaya çıkan patojenlerin yüzde 75’i yine hayvanlardan köken almaktadır. Gıda kaynaklı hastalıkların yüzde 90’dan fazlası zoonotik karakterdedir. Her yıl ortaya çıkan 5 yeni insan hastalığının 3’ü hayvan orijinlidir. Zoonotik hastalıklar grubunda yer alan etkenlerin yüzde 80’i potansiyel biyoterör etkenleri arasında bulunuyor” değerlendirmesini yaptı.
Peri, Türkiye’de Sağlık Bakanlığı’nın tehlikeli görüp ihbarını mecbur kıldığı 50 hastalıktan 26’sının hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklar olduğunu, bunların dünyadaki 200’ün üzerindeki zoonotik hastalığın yaklaşık 5’te 2’sini oluşturduğunu, halen ülkemizde Brusella (Malta humması), Şarbon, Salmonellozis, Tüberküloz, Kırım Kongo Kanamalı ateşi, Tokzoplazma ile Kuduz en yaygın görülen zoonoz hastalıklar olduğunun tespitini yaptı.
Gaziantep Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Meltem Peri, konuşmasını şu şekilde bitirdi: “Hayvan sağlığından, gıda güvenliğine, teşhis ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesinden aşı ve ilaç geliştirilmesi gibi biyotıp alanındaki faaliyetler ile Veteriner hekimliğin temel sağlık hizmetlerinin ayrılmaz bir parçası olduğu gerçeği görmezden gelinmemeli, ‘Tek Sağlık’ yasası çıkarılarak, gerekli yasal ve yapısal düzenlemeler yapılmalıdır. Bu doğrultuda ‘Tek Sağlık’ sistemine uygun olarak Cumhurbaşkanlığına bağlı Hastalık Kontrol ve İzleme Merkezi kurulmalı, Tarım ve Orman Bakanlığında Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü ile Sağlık Bakanlığında Veteriner Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatları ihdas edilmelidir. Ancak bu şekilde tedavi hekimliğine dayalı olan sağlık sistemimizin koruyucu hekimlik ve tedavi hekimliği faaliyetlerinin eş güdüm içerisinde yürütülebildiği bir işleyişe kavuşması mümkün.”
Veteriner hekimleri, sağlık meslek grubuna dahil edilmeli
Başkan Peri, Dünya Zoonoz Hastalıklar Günü vesilesiyle, zoonotik hastalıklara karşı can siperane mücadele eden, sağlıklı ve yeterli gıda üretilmesi için kesintisiz olarak çalışan, yine Faz-1 ve Faz-3 aşamasına gelen Covid-19 aşılarının geliştirilmesini sağlayan veteriner hekimlerin sağlık meslek grubunda değerlendirilmeleri, bir an önce sağlıkta şiddet yasasına dahil edilmeleri, yıpranma payı ve özlük haklarında gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasını bekliyoruz” şeklinde ifadelere yer verdi. Hüseyin Karataş