Dünyanın en zengin ülkelerinin çoğu, geçtiğimiz yılı koronavirüs aşılarını stoklayarak, gelişmekte olan ülkelerle doz paylaşma sözünü sürekli tutmadan nüfusunu defalarca aşılamak için yeterli doz satın alarak geçirdi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO) ve bilim insanları bu yaklaşımla ilgili sık sık ülkeleri uyardı.
Örgütün son olarak "küresel risk" olduğunu duyurduğu varyant aşı eşitsizliği sebebiyle düşük aşılama oranlarına sahip bir bölgeden çıktı.
Omicron olarak bilinen yeni varyant, ilk olarak Güney Afrika'da tanımlandı, ancak uzmanlara göre oradan mı kaynaklandığı yoksa ülkeye bölgenin diğer bölgelerinden mi getirildiği belli değil.
Bilim insanlarının bildiği ve aşı bulunduğundan beri vurguladığı şey, aşılamanın düşük ve bulaşmanın yüksek olduğu yerlerde virüsün mutasyona uğrama olasılığının daha yüksek olduğu.
"Yavaş aşılamanın doğal sonucu"
CNN'den Ivana Kottasová'ya konuşan Southampton Üniversitesi'nden Michael Head, "Varyant, muhtemelen başka bir ülkede ortaya çıktı ve çok iyi bir genetik sıralama kapasitesine sahip olan Güney Afrika'da tespit edildi... ve muhtemelen Sahra altı Afrika'nın bazı bölgelerindeki salgınların sonucu olabilir" dedi.
Ayrıca, yeni varyantların ortaya çıkmasının "dünyadaki yavaş aşılamanın doğal bir sonucu" olduğunu belirtti.
"Sahra altı Afrika'da olduğu gibi hala aşılanmamış büyük bir nüfusumuz var ve büyük salgınlara karşı savunmasızlar" diye de ekledi.
"Pandemi bitişten çok uzak"
Omicron varyantı zaten dünya çapında yaygın; Pazar günü itibarıyla Güney Afrika, Botsvana, Avustralya, Birleşik Krallık, Almanya, İtalya, Belçika ve Kanada dahil olmak üzere birçok ülkede tespit edilmişti.
Dünyanın dört bir yanındaki birçok ülke, Güney Afrika, Botsvana, Zimbabve, Namibya, Lesoto, Eswatini, Mozambik ve Malavi dahil olmak üzere bölgedeki ülkelerden gelen gezginlere sınırlarını hızla kapattı.
Sağlık araştırmaları derneği Wellcome Trust'ın direktörü Jeremy Farrar, yeni alternatifin dünyanın neden aşılara ve diğer halk sağlığı araçlarına daha adil erişim sağlaması gerektiğini gösterdiğini söyledi.
Twitter'da "Yeni değişkenler, pandeminin bitmekten çok uzak olduğunu hatırlatıyor" dedi ve ekledi: "Eşitsizlik, salgını yayacak olan şeydir."
Afrika'ya seyahat kısıtlamaları
Japonya ve İsrail, yeni Covid-19 varyantının keşfinin ardından tüm yabancı uyrukluların ülkelerine girmesini yasaklarken, Türkiye de dahil en az 44 ülke birkaç Afrika ülkesinden seyahat kısıtlamaları getirdi.
ABD'nin önde gelen bulaşıcı hastalık uzmanı Dr. Anthony Fauci, Omicron varyantının mevcut Covid-19 aşılarına dirençli olup olmadığını öğrenmenin yaklaşık iki hafta süreceğini söyledi.
Afrikalı liderler: Afrofobi yapılıyor
Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa ise dün, Omicron varyantı nedeniyle ülkesine ve bazı Afrika ülkelerine uygulanan seyahat kısıtlamalarını kınadı.
Uygulanan kısıtlamaların bilimsel ve adil olmadığını savunan Ramaphosa, "derin bir hayal kırıklğı" yaşadığını söyledi.
Kısıtlamaların varyantın yayılmasını durdurmayacağını kaydeden Cyril Ramaphosa ise "Yasakların tek yapacağı şey, hali hazırda salgından ekonomileri zarar görmüş ülkelere daha fazla zarar vermek olacak" dedi.
Güney Afrika Cumhurbaşkanı, yeni varyantları önlemenin tek yolunun aşı adaletsizliğini gidermek olduğunu da savundu.
Seyahat yasağı uygulanan ülkelerden Malavi Devlet Başkanı Lazarus Chakwera, kısıtlama uygulayan Batılı ülkeleri "Afrofobi" ile suçladı.
Bu ay başında Güney Afrika'da tespit edilen varyant, geçen Çarşamba günü Dünya Sağlık Örgütü'ne rapor edilmişti.
Bilinen belirtileri: Aşırı yorgunluk
Yeni omikron varyantıyla bağlantılı Covid semptomları, Güney Afrikalı bir doktor tarafından "son derece hafif" olarak tanımlandı.
Güney Afrika Tabipler Birliği başkanı Dr. Angelique Coetzee, Pazar günü BBC'ye, 18 Kasım civarında, "olağandışı semptomlar" ile başvuran hastaları görmeye başladığını söyledi.
"Aslında 33 yaşlarında olan bir erkek hastayla başladı ... ve bana son birkaç gündür aşırı derecede yorgun olduğunu ve biraz baş ağrısıyla birlikte bu vücut ağrıları olduğunu söyledi" diye aktardı.
Hastanın boğaz ağrısı olmadığını, ancak daha çok "boğazı cızırtısı" olduğunu, ancak öksürük veya tat veya koku kaybı olmadığını söyledi.
Coetzee, erkek hastayı Covid için test ettiğini ve ailesi gibi onun da pozitif olduğunu söyledi ve ardından o gün delta varyantından farklı olan aynı tür semptomlarla başvuran daha fazla hasta gördüğünü söyledi.
30'dan fazla mutasyonu var
Varyant, Alfa ve Delta varyantları gibi Yunan kod adlarının modelini izleyerek Dünya Sağlık Örgütü tarafından Omicron olarak adlandırıldı.
Güney Afrika'daki Salgın Tepki ve Yenilik Merkezi'nin direktörü Prof Tulio de Oliveira, bir medya brifinginde Prof de Oliveira, yeni varyantta virüsün vücudumuzun hücrelerine açılan kapıyı açmak için kullandığı anahtar olan spike proteininde 30'dan fazla mutasyon olduğunu söyledi.
Bu mutasyon seviyesi uzmanlara göre büyük olasılıkla virüsü yenemeyen tek bir hastadan geldi.
RSS