Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) 2008’den bu yana yayımladığı Eğitim İzleme Raporlarının bu yılki üçüncü dosyası olan Öğrenciler ve Eğitime Erişim açıklandı.
Öğrenciler ve Eğitime Erişim dosyasında salgın sürecinde eğitime ve okulun sunduğu sosyal hizmetlere erişimi, uzaktan eğitimin durumunu ve ortaya çıkan sosyal ve duygusal ihtiyaçları çocuğun iyi olma hâli değerlendirildi.
Rapora göre; 5, 6, 7, 9, 10 ve 11. sınıflarda öğrenim gören öğrenciler için okullar, 2020-21 eğitim-öğretim yılı boyunca yüksek ve çok yüksek risk altında olan illerde 20 gün, orta ve düşük riskli illerde ise 56 gün açık kaldı.
Okulöncesi kademesi (109 gün), 1. sınıflar (99 gün), köy okulları (95 gün) ve özel eğitim okulları (94 gün) en uzun süre açık kalan kademe ve kurumlardı. 6, 7, 10 ve 11. sınıflar ise yüz yüze eğitime en kısa süre devam eden kademelerdi.
31 Ağustos-18 Eylül 2020, 23 Kasım 2020-12 Şubat 2021 ve 29 Nisan-14 Mayıs 2021 tarihleri arasında tüm okullar kapalıydı. 2 Mart-28 Nisan 2021 tarihleri arasında ise okulların durumuna illerin risk düzeyine göre karar verildi.
UNESCO'nun hafta sonları ve resmi tatilleri içine katarak sağladığı verilere göre, 31 Ağustos 2020-2 Temmuz 2021 tarihleri arasında Meksika, Kosta Rika ve Polonya'dan sonra Türkiye Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ülkeleri arasında okulların en uzun süre kapalı olduğu dördüncü ülke oldu.
2020-2021’de, Tüm yaş gruplarında eğitime erişemeyen çocukların bulunduğu ifade edilen raporda 6-17 yaş dönemini kapsayan zorunlu eğitim çağında okullaşma oranları yüzde 100'e ulaşamadı. 14 yaşındaki çocukların yüzde 3,6'sı; 17 yaşındakilerin yüzde 15,5'i okula kayıtlı değil.
Zorunlu eğitimde olmayan okulöncesinde ise okullaşma oranı oldukça düşük kaldı. 3 yaşındaki çocukların yüzde 94,4'ü, 4 yaşındakilerin yüzde 83,6'sı, 5 yaşındakilerin ise yüzde 41,5'i okula kayıtlı değil.
Okulöncesi eğitimde azalma
2020-2021’de okulöncesi eğitimdeki öğrenci sayısı yüzde 24,8 azalarak 1 milyon 225 bin 981 oldu.
5 yaşta ise net okullaşma oranı yüzde 71,2’den yüzde 56,9’a düştü. Geçen yıla kıyasla bu kademede en fazla düşüş gösteren bölgeler Batı Anadolu ve İstanbul oldu.
Türkiye genelinde 6-9 yaş arasındaki 5 milyon 193 bin 546 çocuk 143 bin 861’i okul dışında kalıyor.
Rapora göre; 10-13 yaş grubunun yüzde 98,6’sı okulda görülüyor. Bu yaş grubundaki 5 milyon 153 bin 504 çocuğun 74 bin 726’sı eğitim dışında kalıyor.
14-17 yaş grubu için okullaşma oranı yüzde 90,8. Bu yaş grubundaki 4 milyon 948 bin 853 çocuktan 457 bin 274’ü okul dışında.
Açıköğretimde azalma
2019-2020’de 14-17 yaş grubundaki 248 bin 280 öğrenci ortaöğretim seviyesinde açık öğretim kurumlarına devam ediyordu. 2020-2021’de bu sayı yüzde 23,8 azalarak 189 bin 249 oldu.
2020-2021’in birinci döneminde açıköğretim kurumlarına devam eden 14-17 yaş arasındaki öğrencilerin yüzde 69,5’i açıköğretim liselerine, yüzde 20,1’i açıköğretim imam hatip liselerine, yüzde 10,3’ü mesleki açıköğretim liselerine kayıtlı.
Taşımalı eğitim sisteminden yararlanan 1 milyon 172 bin 646 öğrenci var. Bunların yüzde 24,6’sı ilkokul, yüzde 37’si ortaokul, yüzde 38,4’ü ortaöğretimde. Taşımalı eğitimin en yüksek olduğu bölge Güneydoğu Anadolu.
Suriyeli çocukların eğitime erişim
Raporda, Okul çağındaki Suriyeli çocukların 2019-20'de yüzde 63,3 olan okullulaşma oranı 2020-21'de yüzde 64,4'e ulaştığı bilgisi yer aldı. Rapora göre; Suriyeli öğrencilerin ortaöğretimdeki okullulaşma oranları diğer kademelere göre daha düşük seyrediyor. Okula kayıtlı olmayan Suriyeli çocukların sayısı ise 425.666.
Ekonomik destek programlarının Suriyeli çocukların okullulaşma oranlarının artmasında etkili olduğu belirtiliyor. Sosyal Uyum Yardımı programı yararlanıcısı ailelerin 6-17 yaş arasındaki çocuklarının okul dışında kalma oranı %13,7 iken program kapsamında olmayan mülteci ailelerin çocuklarında bu oran yüzde 36,2.
Mülteci çocuklara dair düzenli veriler Suriyeli çocuklarla sınırlı. Bu nedenle Suriye dışındaki ülkelerden gelen mülteci çocukların eğitime erişim durumlarının izlenmesindeki zorluklar devam ediyor.