Yılda 500 milyon çifte yakın üretim kapasitesi olan Türkiye ayakkabı sektörü, yüksek maliyetler ve artan ithalat nedeniyle alarm veriyor. Son bir yılda sektörde 14 bin olan işletme sayısı 10 bine kadar düşerken çalışan sayısı da 100 bin kişi azaldı. Önlem alınmaması halinde işletmelerin yüzde 30-40’ı daha kapanmayla karşı karşıya kalacak.
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, sektörün tamam mı devam mı noktasında olduğunu anlatarak “Şirketler bir bir kapanıyor” dedi. 6 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşan sektör için acil önlem alınmaması durumunda birçok şirketin oyun dışı kalma riskiyle karşı karşıya olduğunu söyleyen İçten, “Şu anda ciddi anlamda fabrikalar küçülüyor. 80 kişi çalıştıran bir tesis 30 kişiye düştü. 50 kişi çalışan fabrika 17 kişiye düştü. 1200 kişi çalıştıran fabrika kapandı” dedi. Yaşanan durumu kanser hastasına kemoterapi vermeye benzeten Berke İçten şu tespitleri paylaştı:
Tedavi süreci bittikten sonra hastanın ölmemesi için bir desteğe vitamine ihtiyacı var. Sektörün birinci önceliği rekabetçi döviz kuru.
Mikro ölçekte sektör bazında çalışma yapılmazsa ayakkabı sanayinin ayakta kalabilmesi çok zor görünüyor.
Bu şekilde devam ederse ihracat geçen yıla oranla yüzde 35-40 seviyesinde düşecek. İhracatın yılsonunda 1.2 milyar dolardan 700-800 milyon dolara düşebilir.
2023’te 1.41 milyar dolar ithalat yapıldı. Bu yıl ocak-nisan döneminde ihracat adet bazında yüzde 20, değer olarak yüzde 29 geriledi. İlk dört ayda 120 milyon doların üzerinde cari açık söz konusu. Yani, 2023’ün tamamındaki cari açığa neredeyse dört ayda ulaştık.
Vietnam’da 11 dolara üretilen bir ayakkabının bizdeki maliyeti 17 doları buluyor. Deri ayakkabıda Portekiz ile aynı fiyattayız. 39 dolara sattığımız ayakkabı Portekiz’de 40-41 dolar, Güney İtalya’da 37-38 dolar.
Firmalara üretimleri ve ihracatlarıyla orantılı olarak genel giderlerde indirim uygulanmalı. Zorlu süreç sonuçlanana kadar kısa çalışma ödeneğine benzer bir destek gündeme alınmalı. Sektörün ihtiyacı olan ve yurtiçinden tedarik edilemeyen hammadde ve ara mamullerin ithalatında uygulanan vergiler gözden geçirilmeli.
RSS