“Türkiye gıda güvenliğinde alarm veriyor” diyen Solakoğlu, yanlış teşviklerin, yüksek faizlerin ve verimsizliğin sektörü çöküşe götürdüğünü söyledi
Mesele Ekonomi YouTube kanalında yayımlanan son programda, Türkiye’nin tarım ve hayvancılık sektöründe yaşanan derin kriz tüm boyutlarıyla ele alındı. Programın konuğu Sencer Solakoğlu, gıda fiyatlarındaki sert yükselişin nedenlerini, yaklaşan riskleri ve çıkış yollarını detaylarıyla anlattı.
Solakoğlu’na göre Türkiye, gıda krizinin tam eşiğinde. Üretim düşüyor, hayvan sayıları azalmaya devam ediyor ve mevcut maliyet yapısıyla çiftçinin üretimi sürdürmesi neredeyse imkânsız hale geliyor. Özellikle yüksek faiz, artan kira maliyetleri, yanlış teşvik modelleri ve verimsiz üretim sektörün omurgasını kırmış durumda.
“Şubat çok acı olacak” uyarısı
Solakoğlu, özellikle şap hastalığı nedeniyle hayvan kayıplarının arttığını ve üreticinin yeni hayvan almakta zorlandığını söyledi. Bu nedenle önümüzdeki aylarda piyasada arzın daha da daralacağını belirterek şu uyarıyı yaptı:
“Kasapta Şubat ayı çok eğlenceli(!) olacak. Et fiyatlarındaki sert yükselişi herkes görecek.”
Maliyetler dünyadan %20 daha yüksek
Mısır ve yem maliyetleri üzerinden yapılan hesaplamalara göre Türkiye’de hayvancılık maliyetleri ABD ve Avrupa’nın %20 üzerinde. Buna karşın Türkiye’de süt fiyatları ABD’nin bile altında.
Bu durumun nedeni olarak Solakoğlu, gümrük korumalarıyla verimsiz üreticilerin desteklenmesi ve bilgi eksikliğinin sürdürülmesini gösteriyor.
Gıda güvenliği tehdit altında
Programda en kritik başlıklardan biri de gıda güvenliği oldu. Solakoğlu’na göre Türkiye’de antibiyotik kalıntısı, pestisit ve üretim kayıtlarının yetersizliği ciddi bir halk sağlığı riski oluşturuyor:
“Bugün antibiyotikli etin sofralara gelmediğini kimse iddia edemez. Türkiye’de bunun kontrolü yok.”
Çözüm: Eğitim, verimlilik ve gerçek kooperatifleşme
Solakoğlu, mevcut destekleme modelinin Türkiye’yi çıkmaza soktuğunu belirterek çözüm önerilerini şu başlıklarla sıraladı:
Teşviklerin doğrudan ürüne değil eğitim ve verimliliğe yönlendirilmesi
Bölgesel üretim planlaması
Gerçek ve güçlü kooperatifleşme
Sözleşmeli tarımın yaygınlaşması
Tarımda dijital izleme sistemlerinin devreye alınması
Doğru bir reform paketinin uygulanması halinde 36 ay içinde Türkiye’nin gıda arzında büyük iyileşme sağlanabileceğini vurguladı.
“Türkiye çok büyük bir potansiyele sahip ama yanlış yönetiliyor”
Solakoğlu, hem üreticinin hem tüketicinin aynı anda mağdur olduğu mevcut yapının uzun vadede sürdürülemez olduğunu belirtti. Türkiye’nin ciddi bir tarımsal potansiyele sahip olduğuna ancak bu potansiyelin yönetim sorunları nedeniyle kullanılamadığına dikkat çekti. Artıgerçek
