2005’te asgari ücretli bir çalışan yılda 4 bin 200 TL kazanırken bugün bu ücret 119 bin 455 TL. Ancak dolar bazında alım gücü 2010'larla eş değer.
2024 için asgari ücret görüşmelerinin bugün başlaması bekleniyordu. Ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ilk toplantısını 11 Aralık'ta yapacağını duyurdu.
Ortada henüz net bir artış oranı yok. Masa kurulmadığı için rakam telaffuz eden de yok. Merkez Bankası’nın 6 aylık enflasyon beklentisi yüzde 40,27. Asgari ücrete yapılan son zammın Temmuz’da yapıldığı düşünüldüğünde asgari ücretteki beklenti de 6 aylık enflasyon oranında zam yapılması yönünde. Yılda tek zamma dönüleceği beklentisi nedeniyle daha yüksek oran telaffuz eden ekonomistler var. Ancak uzmanlar masadaki oranın yüzde 30 ile 55 arasında olduğunu değerlendiriyor.
Asgari ücret, yüzde 30 zam yapılması halinde net 14 bin 822 TL'ye, yüzde 55 zam yapılması halinde ise 17 bin 763 TL'ye çıkacak. Bugün Türkiye'de asgari ücret civarında bir maaşla çalışanların oranının yüzde 50’lerde.
Türkiye’nin yarısının mahkum olduğu asgari ücretteki artış, çalışanlara refah getirir mi? 2000’lerden günümüze verilerle açıklık getiriyoruz.
Asgari ücret 5 ayda 87 dolar eridi
2007’nin ikinci yarısında 300 doların üstüne taşınan asgari ücret yıllar içinde 400 doları aşan bir konuma geldi.
2010’un ikinci yarısında 576 TL’lik asgari ücret, belirlendiği gün itibariyle 389 dolar ediyordu. 2008’den 2022’ye kadar neredeyse hiç (2009’un ilk yarısı hariç) 350 doların altına düşmedi. Hatta 2016’da 450 dolarlara kadar çıktı.
Ancak 2018’de Rahip Brunson kriziyle başlayan süreçte asgari ücretin karşılığı (2019'da) 379 dolara düştü. Sonrasında da düşüş durdurulamadı. Ocak 2022’de asgari ücret 316 dolara geriledi.
Ocak 2023 ve Temmuz 2023’teki zamlarla biraz toparladı. Temmuz 2023’de belirlenen 11 bin 402 TL’lik asgari ücret o gün itibariyle Türkiye için bir rekordu. 480 dolar ediyordu. Ancak aradan geçen 5 ayda asgari ücret 393 dolara kadar geriledi. Kurdaki yükseliş devam ettiği için asgari ücretlinin olmayan refahı her geçen gün biraz daha eridi.
Sonuç olarak asgari ücretli, refahta 2010’lu yıllara geri döndü.
Asgari ücretli 22 cumhuriyet altını kaybetti
Asgari ücretli altın konusunda en iyi dönemini 2005’te yaşadı. 2005’te yılda 4 bin 200 TL kazanan bir asgari ücretli o dönem 31,5 adet tam altın alabiliyordu.
2005’ten 2023’ye yıllık asgari ücret kazancı neredeyse 28,5 kat arttı. Ancak asgari ücretlinin alım gücü geriledi.
Bugün yılda 119 bin 455 TL kazanan asgari ücretli bir çalışan bir yıllık çalışmasının karşılığı olarak sadece 9,5 tam altın alabiliyor. Yani asgari ücretli alım gücünde 18 yılda tam 22 altın kaybetti.
RSS