DİSK-AR’ın tarafından hazırlanan “Avrupa’da ve Türkiye’de Emeklilerin Durumu: Emekli Aylıkları, Emekli Sayıları ve Emeklilere Ayrılan Kaynaklar” raporunda ülkemizdeki emeklilerin yaşadığı zorluklar bir kez daha gözler önüne serildi
Raporda yer alan verileri değerlendiren DİSK Gaziantep Bölge Temsilcisi Ali Güdücü, milyonlarca emeklinin açlık, yoksulluk ve sefalet içerisinde yaşadığını söyledi. Emeklilikte insanca yaşamanın bir hak olduğunu ifade eden Güdücü, “Yıllarca çalışan, üreten, prim ödeyen emeklilerin insanca bir yaşam sürmesi ülkeyi yönetenlerin görevi ve sorumluluğunda” dedi.
Emekli aylıklarında ciddi bir gerileme yaşandı
Emeklilerin açlık ve yoksulluk ile karşı karşıya kalmasına iktidarın politik tercihlerinin neden olduğunu dile getiren Güdücü, “2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile emekli aylık bağlama oranları ve güncelleme katsayıları düştü. Emekli aylıklarının hesaplanmasında milli gelirin payı iyice azaldı ve aylıkların artırılmasında sadece resmi enflasyonun dikkate alınmaya başlandı. Dolayısıyla bunların sonunda aylıklarda ciddi bir gerileme yaşandı” açıklamasını yaptı.
Ülkemizde emekli aylığı 237 avro
Türkiye’de ortalama emekli aylığının merkez Avrupa ülkelerinin 6’da biri düzeyinde olduğunu belirten Güdücü, “Ortalama emekli aylığı İspanya ve Fransa’da bin 400, Almanya ve İtalya’da bin 500, Belçika’da bin 700, Hollanda’da 2 bin avronun üzerinde iken Türkiye’de ise sadece 237 avro. Türkiye’de emekli aylıkları 2012 ve 2021 arasında avro cinsinden yüzde 33,6 oranında azaldı” tespitini yaptı.
“2012 yılında Türkiye’den daha düşük aylığa sahip 9 Avrupa ülkesi varken bu sayı 2021 yılında 1’e düştü” diyen Güdücü, “Türkiye’de emekli aylıklarına ayrılan kaynak Avrupa’da ayrılan kaynağın yarısından bile az. Emekli ödemelerinin GSYH’ye oranı 27 Avrupa Birliği ülkesinde ortalama yüzde 9,5 iken Türkiye’de sadece yüzde 4,1. Türkiye’de aktif ve pasif oranının çok düşük olduğu iddiası da doğru değil. 2021 itibarıyla Avrupa ülkelerinde aktif/pasif oranı ortalama 1,6 iken Türkiye’de bu oran 1,9. Yani Türkiye’de bu oran daha yüksek” değerlendirmesini yaptı.
Güdücü, “2002 yılında Türkiye’de emekli ve hak sahiplerinin aylıklarının ortalaması asgari ücretin yüzde 22 fazlası iken, 2023’te yüzde 26 altına düştü. Ortalama emekli aylığının kişi başına GSYH’ye oranı 2002’de yüzde 46,4 iken 2024’te yüzde 27,7’ye geriledi. Emeklilerin bu yoksullaşma süreci onları emekliyken de çalışmaya mecbur bıraktı. 2002 yılında çalışan veya iş arayan emeklilerin oranı yüzde 36,6 iken Aralık 2023’te yüzde 55,3’e yükseldi” ifadelerini kullandı.
RSS