Antep’in ülkenin en zengin arkeolojik bölgesinden birisi olduğunu söyleyen Gaziantep Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Atilla Engin, “Antep’teki eserlerin yurt dışına götürülmesi çok eski tarihlere dayanıyor. Özellikle 18. yüzyıldan itibaren yabancıların bu bölgeye özel ilgisi olduğunu biliyoruz. Çünkü yeni uygarlıklara ev sahipliği yapmış bir bölge. Ancak son yıllarda yapılan çalışmalarla kentimizden götürülen eserlerin büyük bölümü yeniden ülkemize kazandırıldı” dedi.
Bizde Avrupa’ya kıyasla arkeoloji bilimi çok geç başladı
Anadolu’nun diğer kentlerinden de birçok tarihi eserin yurt dışına götürüldüğünü ifade eden Engin, “18 ve 19. yüzyıllarda birçok eser yurt dışına gitti. Bizde Avrupa’ya kıyasla arkeoloji bilimi çok geç başladı. O dönemde Osmanlı toprağı olan Orta Doğu bölgesinden önemli uygarlıklara ait anıtsal eserleri kendi müzelerine götürdüler. Mezopotamya, Suriye, Mısır ve Anadolu gibi binlerce yıllık zengin toprakları adeta yağmalanmış. Avrupa’nın gelişmiş müzelerine bakıldığında bu coğrafyadan götürülen eserlere rastlarsınız” açıklamasını yaptı.
Dünyanın birçok müzesinde Doğu Anadolu’dan götürülen Urartu eserleri ile karşılaşıyoruz
Engin, “1871 yılında çıkarılan ve bugünkü adıyla Eski Eserler Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle yurt dışına eser çıkarılması yasaklanıyor. Ama bu tarihe kadar götürülen önemli eserler var. Ayrıca kaçak kazılarla ve yollarla çok önemli oranda eserlerde yurt dışına kaçırılmış. Örneğin; Zeugma’dan kaçırılan mozaikler yakın zamanda yurt dışına götürülmüştü. Dünyanın birçok müzesinde Doğu Anadolu’dan götürülen Urartu eserleri ile karşılaşıyoruz. Bunları kaçak yollarda götürüyorlar” hatırlatmasını yaptı.
Götürülen eserlere yönelik çalışmaların sürdüğünü sözlerine ekleyen Engin, “Zincirli höyükten götürülenler var. Bergama Müzesi’nde sergileniyor. Bu eserlerin üzerinde Gaziantep veya Anadolu diye yazmıyor, Suriye diye yazıyor. Türkiye son yıllarda tarihi eserlerin geri alınmasında çok ciddi ve önemli adımlar atıyor. Götürülen eserlerin büyük bir kısmının yakın zamanda getirilerek ülkemize kazandırıldı” şeklinde konuştu.
Kültür varlıkları yerinde güzeldir
Tarihi eserlerin yeniden getirilmesi konusunda biraz daha çalışma yapılması gerektiğini vurgulayan Gaziantep Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Atilla Engin, konuşmasını şöyle tamamladı: “18 ve 19. yüzyılda götürülen eserlerle ilgili yurt dışında ki müzeler vermemek için zorluk çıkarıyorlar. O dönemde Osmanlı vardı, biz onlardan aldık gibi gerekçeler sunuyorlar. Ancak birçoğunun resmi bir evrakı el yazısı bulunmuyor. Kültür varlıkları yerinde güzeldir. Bir eser bulunduğu yerden götürüldüğünde ruhunu koparıp götürmüş oluyorsunuz.”
RSS