Sonuçta insan öldüren her obje silahtır!

Umut Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Ayhan Akcan, havalı tüfek ve tabancaların yaygın olarak kullanıldığını söyledi. Söz konusu silahların internet üzerinden satışına ilişkin değerlendirmede bulunan Akcan, “Devlet bu silahların kargo yoluyla teslimine bir yasaklama getiriyordu ama bir türlü yapamadı. Maalesef silah edinimini yasada en ufak bir boşluk bıraktığınızda internet siteleri üzerinden talep oluşturuluyor. Biz vakıf olarak bunların karşısındayız ama devletin buna çözüm üretmesi gerekiyor. Hem harç bedeli olarak hem de ruhsatı altına alıp kontrol etmesi lazım. Buradaki en önemli şey, havalı tabanca ve tüfekler ateşli silah kapsamına alınmalı. Bu halde daha detaylı ruhsatlandırma gerçekleştirilebilir” dedi.

Havalı tüfek ve tabancaların satıcılar tarafından ve yasal düzenlemelerde ateşli silah olarak sınıflandırılmamasının bir pazarlama taktiği olduğunu ifade eden Akcan, “Sonuçta insan öldüren her obje silahtır. En yaygın olanı tabancadır veya bu tür tüfeklerdir. Duruma bu gözle bakmak lazım. TBMM’de bu konuya ilişkin bir yasa yetiştirilmeye çalışıldı ama maalesef uzun süredir yok. Geçen dönem gündeme bile gelmedi” değerlendirmesinde bulundu.

Ciddi yaralanmalara ve ölüme sebep olan havalı silahlar internet sitelerinde satılıyor. Kamu kurumu PTT'nin PttAVM'sinde de satış var. Uzmanlar, bu silahların daha kapsamlı yasal düzenlemelere tabi olması ve ateşli silah sayılması gerektiğini belirtiyor.

Genellikle hobi ve eğlence amacıyla kullanılan havalı tabancalar ve tüfekler internet üzerinden çeşitli platformlar aracılığıyla satılıyor. Hava basıncı ile çalışan söz konusu silahlar, ciddi yaralanmalara ve ölüm riskine sebep olmasına rağmen Türkiye’deki mevzuat gereği ateşli silah kategorisinde değil. Uzmanlar bu silahlara ilişkin kapsamlı yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğine dikkat çekiyor.

Havalı tabanca ve tüfekleri av malzemeleri satan mağazalardan satın almak mümkün. Söz konusu silahlar, PTT’nin ve avcılık malzemeleri satan firmaların çevrimiçi satış platformlarında da yer alıyor.

Peki yasal mevzuatın bu silahlara ilişkin düzenlemeleri ne diyor?

Havalı tabanca ve tüfeklere ilişkin mevzuat, 2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanun. Kanuna göre sıkıştırılmış hava yardımıyla saçma atabilen bu silahların kullanımı için ruhsat şartı yok. Türkiye’de havalı tüfek veya tabanca almak isteyen kişi, av tüfeği satan mağazalardan veya çevrimiçi platformlardan bunları satın alabiliyor. Havalı silahlar dışında kalanlar için aranan, bulunulan bölgenin en büyük mülkiye amirinden alınacak satın alma belgesi bu silahların alımında aranmıyor. Türkiye mevzuatına göre bu silahları almak için tek şart 18 yaşını doldurmuş olmak. 18 yaşının altındaki sporcular ise veli izni ile bu silahları edinebiliyor.

Bununla beraber havalı tabanca ve tüfeklerin avda ve yerleşim yerlerinde kullanılması yasak. Ancak kanundaki düzenlemeye göre; bu silahlar faturası ile birlikte kılıf veya çantası içerisinde taşınabiliyor. Taşınması bu biçimde gerçekleştirilmediği takdirde Kabahatler Kanunu gereği idari para cezası uygulansa da silahların ölümcül olduğu ve ciddi yaralanmalara sebep olduğu pek çok örnek var.

Karabük’ün Cumayana köyünde, 2022’de gerçekleşen bir olay, havalı tabanca ve tüfeklerin ölümcül olabileceğini gözler önüne seriyor. 14 yaşındaki bir çocuğun havalı tüfek ile yaraladığı yurttaş, Karabük Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ndeki yoğun çabalara rağmen vefat etmişti.

Antep’in Oğuzeli ilçesinde, 2021’de meydana gelen bir başka olay da havalı tabanca ve tüfeklerin ölümcül risklerini göstermesi açısından önemli. Antep, Hürriyet Mahallesi’ndeki evlerinin önünde havalı tüfek ile oyun oynayan çocukların şakalaştıkları sırada ateş alan tüfek, çocuklardan birisini ağır yaralamıştı. Ağır yaralanan çocuk, sağlık ekiplerinin müdahalelerine rağmen kurtarılamamıştı.

Benzer bir başka olay da İstanbul’un Küçükçekmece ilçesinden. 4 yaşındaki kız çocuğu, havalı tüfek ile oynayan 6 yaşındaki ağabeyi tarafından karnından vurulması nedeniyle ciddi biçimde yaralanmıştı.

Peki havalı tabanca ve tüfeklere dair dünyadaki yasal düzenlemeler nasıl?

Başbakan Şinzo Abe’nin silahlı bir suikast ile öldürüldüğü Japonya, yasal düzenlemelerin en katı olduğu ülke. Havalı tabanca ve silahların alımı için ruhsat ve izin zorunluluğu bulunan Japonya’da süreç detaylı bir araştırmayla ilerliyor ve zaman alıyor. Havalı tabanca ve tüfeklerin her yıl 30 binin üstünde yaralamaya sebep olduğu Amerika’da ise yasal düzenlemeler, eyaletler ve yerel yönetimler arasında fark gösteriyor. New Jersey ve Rhode Island eyaletleri tüm barutsuz silahları ateşli silah olarak tanımlarken, Delaware ve Kuzey Dakota’da havalı tüfek ve tabancalar tehlikeli silahlar olarak kabul ediliyor.

Bulgaristan, Sırbistan ve Birleşik Krallık’ta havalı tabanca ve tüfeklerin satın alınması için 18 yaş şartı var ve bu ülkelerde söz konusu silahların internet üzerinden alınması yasak. Fransa, Almanya, Belçika, Danimarka ve Finlandiya gibi Avrupa ülkelerinde de havalı silahların ruhsatsız olarak alınmasına ilişkin 18 yaşını doldurmuş olma şartına ek olarak, söz konusu silahların güçleri de belirleyici. Bu ülkelerin yasal düzenlemelerindeki sınırlara göre havalı silahların bir kısmı ruhsatla alınması gereken ateşli silah kategorisindeyken bir kısmı ruhsatsız alınabiliyor.