Örselenmiş onca Cumhuriyet değerine rağmen... Bayraklarıyla, yeni marşlarıyla, 'Yaşasın Cumhuriyet' nidalarıyla çınlayan bir yer, gök var bugün. O gök ve yerin işaret ettiği hedef Atatürk'ün dile getirdiği gibi: "Cumhuriyet ilelebet payidar kalacaktır"
1923 ve bugün...
Cumhuriyet'in ilk seksen yılı ve bugün...
Seksen yılda kurulan onca fabrika nerede şimdi?..
Özelleştirildi, satıldı!..
Yerlerine ne yapıldı?..
Beton, beton, beton binalar... AVM'ler...
Cumhuriyet'in ilk yıllarında kapatılan tarikatlar, cemaatler nerede şimdi?..
Hepsi faal, hepsinin çeşitli kurumlarda uzantısı var.
Cumhuriyet'in ilk yıllarında baş üstünde tutulan, pek çok Batı ülkesinden önce seçme ve seçilme hakkı tanınan kadınlar nerede şimdi?..
Dünyada en çok kadın cinayetleri burada işleniyor. O yetmiyor, kadın cinayetlerini önlemek amacıyla kurulmuş, "ölmek istemiyoruz” diye meydanlara çıkan 'Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu' hakkında kapatma davası açılıyor. O meydanlarda kadınlar gözaltına alınıyor.
Cumhuriyet'in olgunluk yıllarında Anayasa ile işçilere tanınan grev hakkı nerede şimdi?..
O hakkı kullanmaya kalkan işçiler ya işten atılıyor ya da polisin cop ve biber gazıyla karşılaşıyor.
Cumhuriyet'in her döneminde haklarını aramak için gösteri yapmak isteyen öğrenciler, sivil toplum üyeleri nerede şimdi?..
Onlara da ters kelepçe, gözaltı, polis copu.
Cumhuriyet'in çalkantılı olaylarında bildiri yayımlayan, yürüyen üniversiteler nerede şimdi?..
Hepsi suskun, hepsinin yönetiminde iktidar yanlısı rektörler sesini çıkartan profesör ve doçenti üniversiteden atmak peşinde.
Bu listeyi uzatmak, başka örnekler vermek mümkün.
Siyasi partiler, muhalefet
Cumhuriyet'in ve demokrasinin özünü oluşturan siyasi partiler nerede şimdi?.
Hep övünüyoruz ya...
"1946'da çok partili siyasi hayata geçtik."
Bu sözün kanıtı 1950 seçimleri. 1950'de CHP dönemi sona eriyor, Demokrat Parti iktidarı kazanıyor.
Yıllar içinde bir iktidar partisi var, bir de muhalefet partileri.
O 'çok partiler' nerede şimdi?..
Bugün biri yanına birkaç parti daha alıyor ve iktidarı oluşturuyor.
Ya muhalefet partileri?..
Onlar var, kağıt üstünde, arada sırada şurada burada nutuk atarak var.
Demokrasi ve meclis
Cumhuriyet'in büyük bölümünde varolan demokrasi ve Meclis nerede şimdi?..
Demokrasi zaman zaman kesintiye uğruyor, askeri darbelerle.
Sadece askeri darbelerle mi?..
Demokrasi eşit vatandaşlık temelinde hukukun üstünlüğü, temel hak ve özgürlüklerin anayasa ve yasalarla garanti altına alındığı, egemenliğin kayıtsız şartsız ulusa ait olduğu, eşit ve genel oyla yurttaşların kendisini yönetecek kadroları seçtiği bir rejim.
Yani Meclis...
Bugün seçilmiş bir Meclis var.
Var da, ne yapıyor?..
Muhalefetin denetleme yetkisi yok. Meclis 'yukarıdan gelen işarete göre' çoğunluktaki parti üyelerinin el kaldırıp indirmesine dönüşmüş bir topluluk.
Bugün "tek adam rejimi” var.
Demokrasi yok.
Cumhuriyet'in kuruluş ve kurtuluş yıllarında,"Birinci Meclis'te bile muhalefet varken”, şimdi adı var, kendisi yok.
Anayasa ve yasalar
Cumhuriyet'le birlikte yerleşen hukuk devleti nerede şimdi?..
Ülkenin en yüksek mahkemesi, Anayasa Mahkemesi karar veriyor. Ya da Anayasa'da yer alan ilkeye göre, kararları uygulanmak zorunda olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi karar veriyor.
Yerel mahkemeler en yüksek mahkemelerin kararlarını yerine getirmiyor.
İnsanlar haklarını nerede ve nasıl arayacak?..
Matbuattan medyaya
Cumhuriyet kuruluş aşamasında her türlü düşüncenin yayınlandığı, o günkü adıyla "matbuat”, günümüz dilinde 'medya' nerede şimdi?..
Sizlere ömür!..
İfade ve düşünce özgürlüğünün askıya alındığı, basın özgürlüğünün ortadan kalktığı bir ortamda, gazetelerin etkisi kalmıyor. İktidar aleyhindeki binlerce gazeteci işsiz kalıyor. TV ve gazetelerin yaklaşık yüzde doksanı iktidarın denetimine giriyor.
Feci bir ekonomi
Cumhuriyet'in her döneminde, zaman zaman krizlere rağmen, orta gelişmişlik düzeyi, kişi başına artan gelirle, frenlenen enflasyonla, denk bütçelerle, Osmanlı'dan devraldığı sefaletten, yıkılmış bir ülkeden kurtulan Türkiye nerede şimdi?..
Son beş yılda yüz yıllık Cumhuriyet'in en kötü dönemi yaşanıyor. Düşen refahtan yüksek enflasyona, denk gelmeyen bütçelerden Türk Lirası'nın her gün değer kaybetmesine, aşırı iç ve dış borçlardan artan işsizliğe, tarımın çökmesinden artan sefalete kadar ekonomide son beş yılda iyi giden hiç bir şey yok.
Yüz yılın muhasebesi
Bunlara eğitim, sağlık, kültür, sosyal hayatın değişik yönleri eklenebilir.
Hepsi alt alta yazıldığında, ortaya bir gerçek çıkıyor.
Cumhuriyet'in yüzüncü yılını bugünkü iktidar hakkını vererek, Cumhuriyet'i yücelterek kutlamıyor ya...
Genel bir muhasebeyle temel konulara bakarsak, soru şu:
"Bizim değerlerini hep üstün tuttuğumuz Cumhuriyet son yirmi yılda nerede?..”
Bu sorunun genel yanıtları yukarıda.
Ama halkın çoğunluğu
Buna karşılık, Cumhuriyet'i ayakta tutan çok sayıda kurum ve kuruluş, banka, firma, medyanın bir bölümü...
Ve asıl bugünkü iktidara oy verenlerin bir bölümü dahil, halkın ezici çoğunluğunda Cumhuriyet aşkı hep yerinde.
İktidar yanlısı medyanın önde gelenleri bile, bugün "Cumhuriyet Özel Eki” yayınlıyor.
Örselenmiş onca Cumhuriyet değerine rağmen...
Bayraklarıyla, yeni marşlarıyla, 'Yaşasın Cumhuriyet' nidalarıyla çınlayan bir yer, gök var bugün.
O gök ve yerin işaret ettiği hedef Atatürk'ün dile getirdiği gibi:
"Cumhuriyet ilelebet payidar kalacaktır."
RSS