İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik operasyon sonrası TL hızla değer kaybetti, finansal dengeler sarsıldı. Dış borç yükü artarken piyasalarda büyük kayıplar yaşandı. Yurttaşın alım gücü erirken, enflasyon baskısı yeniden yükseldi.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu'na yönelik gözaltı kararının ardından TL’de yaşanan sert düşüş ekonomide ciddi dalgalanmalara yol açtı. Döviz kuru ani şekilde yükselirken dış borçların TL karşılığı arttı ve finansman dengeleri bozuldu.
Piyasalar çarşamba günü ‘19 Mart Darbesi'yle sarsıldı. Doların ani yükselişi şirketlerin piyasa değerinde büyük kayıplara neden oldu. Merkez Bankası, döviz kurunu kontrol altına almak için ciddi miktarda rezerv kullandı. Siyasi belirsizliklerin ekonomiye tek günlük maliyeti ağır oldu. En büyük zararı ise yurttaş gördü. Döviz yükseldikçe maliyetler arttı, zam dalgası başladı. Enflasyon karşısında geliri eriyen hanehalkı, ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya kaldı.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasıyla TL’deki ani kayıp, Haziran 2023’ten bu yana en büyük günlük değer düşüşü oldu. Dolar kuru gün içinde sert dalgalanmalar yaşadı. TL’nin hızlı değer kaybı sonrası Merkez Bankası, kurdaki yükselişi sınırlandırmak için müdahalede bulundu. Ancak piyasalarda yaşanan güvensizlik etkisini sürdürdü.
TL’nin her kuruş değer kaybı dış borçları, açık pozisyonlarını, finansman imkânlarını bozarak dengeleri altüst ediyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre Türkiye’nin brüt dış borç stoku 525.8 milyar dolar. Türkiye’nin dış borcu bir günlük kur hareketiyle TL karşılığıyla 790 milyar lira yükseldi. 2025 yılı için öngörülen 20 milyar dolar tutarında cari açık için gerekli finansmanın yükü de bir günde 30 milyar TL artmış oldu. Reel sektörün yurtdışından sağladığı kredi borcu ise Merkez Bankası verilerine göre 99.4 milyar dolar seviyesinde. Dolardaki bu yükseliş yurtdışı kredi borcunun TL karşılığının bir günde yaklaşık 120 milyar TL artmasına neden oldu.
Merkez Bankası’nın piyasalardaki dalgalanmaları dengelemek için yüklü miktarda rezerv harcadığı belirtiliyor. Ekonomistler, TL’deki güvensizliğin devam etmesi halinde rezervlerin hızla eriyebileceği konusunda uyarıyor. Döviz talebindeki artış, kısa vadeli ekonomik dengeleri daha da zorlayabilir.
Yüksek faiz politikası nedeniyle TL kredilerine erişimde zorluk yaşayan reel sektör yabancı para borçlanmaya yöneldi. Son dönemde döviz kredilerinde kayda değer bir artış görülürken, kurdaki hareketlilik firmalar için ek maliyet oluşturdu. Döviz borçlarının TL karşılığı hızla yükselirken firmalar üzerindeki finansal baskı arttı. Cumhuriyet