Çocukların yaşam biçimi gelişimlerini etkiliyor
Çocukların mutlu olması için neler yapılabilir ? Gelişim Psikolojisinin çocuklar üzerinde etkileri nelerdir ? Çocuklara rol model nasıl gösterilmelidir ?sorularını yanıtlayan Zirve Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Ramin Aliyev, “Yetişkinler, çocuğun mutluluğu için çevre olanaklarını çocuğa göre düzenlemeliler” dedi.
Yetişkinlerin çocuklara sunduğu yaşam onların mutluluğunu etkiler diyen Aliyev, “Çocuklar tertemiz ve mutlu doğarlar. Bu mutluluklarını yetişkinler zaman içerisinde törpülerler.Mesela çocukların mutlu olması için neler yapılabilir? Anne, baba ve öğretmenlerin çocukların yatış düzeyine göre gelişim görevlerini bilmeleri gerekiyor. Yani biraz gelişim psikolojisi konusunda bilgileri olmaları gerekiyor.0-6 yaş arasında çocuğun gelişim görevi nedir? 6-12 yaş, 12-18, 18-24 yaş aralığındaki çocukların mutlu olmamaları için herhangi bir neden yoktur.Çünkü bu görevleri bildiğimiz zaman çocuğa ne vericeğiz ne vermeyeceğiz, ne verirsek bir sonraki yaş durumunda sıkıntı çekeriz, ne vermezsek sıkıntı çekeriz sorularını yanıtlamış oluruz.Hangi durumlarda çocuğa evet diyeceğimiz veya hangi durumlarda çocuğa hayır diyeceğimiz çocuk psikolojisi üzerinde çok önemlidir.Bunların hepsi aslında gelişim psikoloji içerisinde olan bilgilerdir.Anne, baba ve eğitmenlerin gelişim psikolojisi hakkında bilgi edinmesi gerekiyor” dedi.
‘Çocuklarınızı Pratik Yapmaya Yönlendirin’
Bilgiyi artırma sürecinde çocukların ihtiyacını karşılayacak okul sisteminin oluşturulması gerektiğinin altını çizen Aliyev, “Çocuklar okula başladıktan sonra daha farklı ilgileri ortaya çıkıyor. Deneyim kazandıkça çocukların ilgi ve yetenekleri artar.Yeteneklerini kullandıkça gelişirler.Bu aşamada çocuklar var olan şeylerle yetinmemeye başlıyorlar.Çünkü insan bilgi ve deneyim kazandıkça var olanla yetinmemeye başlıyor.Eğitim sisteminin ona göre yapılandırılıp, çocukların teoriden çok biraz daha pratiğe yönlendirilmesi lazım.Ders saatlerini biraz azaltıp, 0-6, 6-12 yaş grubunun oyunlar oynayarak kendilerini keşfetmelerine olanak sağlamalıyız.” dedi.
Yetişkinler çevre olanaklarını çocuklara göre düzenlerlerse mutlu olmaları için onlara izin verip ve şans tanırlarsa çocuklar mutlu olmanın yolunu zaten biliyorlar diyen Aliyev, “Günümüzde şöyle bir şey var aslında çocuklara şöyle bir şey sunmuşlar. Şunlar sizi mutlu ediyor, şunlar sizi mutlu etmiyor. Bak sana baban playstation alırsa mutlu olursun ama almazsa sen mutsuz olmazsın çocukta buna inanıyor. Çünkü çocuk çevresindeki yetişkinleri tanımıyor aslında, çocuk bilgisayar olmazsa ben ne yaparım bunu bilmiyor.Tek başına kaldığı zaman ben oyun oynayabilir miyim?Arkadaşlarının arasına girdiği zaman ben bir oyun lideri olabilir miyim? Arkadaşlarınla neler yapılır , köye gidince neler yapılır, deniz kenarına gidilince neler yapılır? bilmiyor. Aileler çocukları deniz kenarına götürüyor, o kadar masraf yapıyorlar. Çocuğun elinde telefon orada oturuyor, evde günlerce denize de girmiyor kumda da gezmiyor, sadece gidip gelmiş oluyor” dedi.
Rol Model, sahsı değil fikri belirlemeli
Ailelerin seçtiği rol model dışında çocuğun seçtiği rol modelin daha önemli olduğunu belirten Aliyev, “Biz rol model olarak birisini gösteririz ama çocuk kendi beğendiğini taklit eder. Rol model aslında kıyaslamaya gider.Mesela sen Ahmet gibi ol, bak Ahmet’i görüyor musun?İletişim fakültesinde okudu.Bu o aşamaya yetişemeyecek veya ona Ahmet gibi olamayacağını inanan bir çocuk için ciddi bir travma etkisi yaratabilir.Çocuklara yetişkinlerin yaptıklarından bahsederken onunda bu tür şeyler yapabileceğinden bahsetmeliyiz.Çocuk da otomatik rol model oluşuyor.Ayrıca tek bir rol modelinin üzerinden hareket etmenin doğru olmadığını düşünüyorum.Bir kişinin bir kişiyi idol olarak belirlemesi ve bir rol model olarak belirlemesi onun gibi yaşamaya çalışması onun hatalarını da taklit edecek anlamına geliyor.Yani onun doğru şeyleri ile birlikte hatalarını da taklit edecek.Gerekli eğitimleri vererek bu işi çocuğa bıraktığımız zaman doğru davranışı da öğrettiğimizde insanlardaki doğruyu görür ve ona göre bir rol model belirler” dedi.
Çocukların mutlu olması için neler yapılabilir ? Gelişim Psikolojisinin çocuklar üzerinde etkileri nelerdir ? Çocuklara rol model nasıl gösterilmelidir ?sorularını yanıtlayan Zirve Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Ramin Aliyev, “Yetişkinler, çocuğun mutluluğu için çevre olanaklarını çocuğa göre düzenlemeliler” dedi.
Yetişkinlerin çocuklara sunduğu yaşam onların mutluluğunu etkiler diyen Aliyev, “Çocuklar tertemiz ve mutlu doğarlar. Bu mutluluklarını yetişkinler zaman içerisinde törpülerler.Mesela çocukların mutlu olması için neler yapılabilir? Anne, baba ve öğretmenlerin çocukların yatış düzeyine göre gelişim görevlerini bilmeleri gerekiyor. Yani biraz gelişim psikolojisi konusunda bilgileri olmaları gerekiyor.0-6 yaş arasında çocuğun gelişim görevi nedir? 6-12 yaş, 12-18, 18-24 yaş aralığındaki çocukların mutlu olmamaları için herhangi bir neden yoktur.Çünkü bu görevleri bildiğimiz zaman çocuğa ne vericeğiz ne vermeyeceğiz, ne verirsek bir sonraki yaş durumunda sıkıntı çekeriz, ne vermezsek sıkıntı çekeriz sorularını yanıtlamış oluruz.Hangi durumlarda çocuğa evet diyeceğimiz veya hangi durumlarda çocuğa hayır diyeceğimiz çocuk psikolojisi üzerinde çok önemlidir.Bunların hepsi aslında gelişim psikoloji içerisinde olan bilgilerdir.Anne, baba ve eğitmenlerin gelişim psikolojisi hakkında bilgi edinmesi gerekiyor” dedi.
‘Çocuklarınızı Pratik Yapmaya Yönlendirin’
Bilgiyi artırma sürecinde çocukların ihtiyacını karşılayacak okul sisteminin oluşturulması gerektiğinin altını çizen Aliyev, “Çocuklar okula başladıktan sonra daha farklı ilgileri ortaya çıkıyor. Deneyim kazandıkça çocukların ilgi ve yetenekleri artar.Yeteneklerini kullandıkça gelişirler.Bu aşamada çocuklar var olan şeylerle yetinmemeye başlıyorlar.Çünkü insan bilgi ve deneyim kazandıkça var olanla yetinmemeye başlıyor.Eğitim sisteminin ona göre yapılandırılıp, çocukların teoriden çok biraz daha pratiğe yönlendirilmesi lazım.Ders saatlerini biraz azaltıp, 0-6, 6-12 yaş grubunun oyunlar oynayarak kendilerini keşfetmelerine olanak sağlamalıyız.” dedi.
Yetişkinler çevre olanaklarını çocuklara göre düzenlerlerse mutlu olmaları için onlara izin verip ve şans tanırlarsa çocuklar mutlu olmanın yolunu zaten biliyorlar diyen Aliyev, “Günümüzde şöyle bir şey var aslında çocuklara şöyle bir şey sunmuşlar. Şunlar sizi mutlu ediyor, şunlar sizi mutlu etmiyor. Bak sana baban playstation alırsa mutlu olursun ama almazsa sen mutsuz olmazsın çocukta buna inanıyor. Çünkü çocuk çevresindeki yetişkinleri tanımıyor aslında, çocuk bilgisayar olmazsa ben ne yaparım bunu bilmiyor.Tek başına kaldığı zaman ben oyun oynayabilir miyim?Arkadaşlarının arasına girdiği zaman ben bir oyun lideri olabilir miyim? Arkadaşlarınla neler yapılır , köye gidince neler yapılır, deniz kenarına gidilince neler yapılır? bilmiyor. Aileler çocukları deniz kenarına götürüyor, o kadar masraf yapıyorlar. Çocuğun elinde telefon orada oturuyor, evde günlerce denize de girmiyor kumda da gezmiyor, sadece gidip gelmiş oluyor” dedi.
Rol Model, sahsı değil fikri belirlemeli
Ailelerin seçtiği rol model dışında çocuğun seçtiği rol modelin daha önemli olduğunu belirten Aliyev, “Biz rol model olarak birisini gösteririz ama çocuk kendi beğendiğini taklit eder. Rol model aslında kıyaslamaya gider.Mesela sen Ahmet gibi ol, bak Ahmet’i görüyor musun?İletişim fakültesinde okudu.Bu o aşamaya yetişemeyecek veya ona Ahmet gibi olamayacağını inanan bir çocuk için ciddi bir travma etkisi yaratabilir.Çocuklara yetişkinlerin yaptıklarından bahsederken onunda bu tür şeyler yapabileceğinden bahsetmeliyiz.Çocuk da otomatik rol model oluşuyor.Ayrıca tek bir rol modelinin üzerinden hareket etmenin doğru olmadığını düşünüyorum.Bir kişinin bir kişiyi idol olarak belirlemesi ve bir rol model olarak belirlemesi onun gibi yaşamaya çalışması onun hatalarını da taklit edecek anlamına geliyor.Yani onun doğru şeyleri ile birlikte hatalarını da taklit edecek.Gerekli eğitimleri vererek bu işi çocuğa bıraktığımız zaman doğru davranışı da öğrettiğimizde insanlardaki doğruyu görür ve ona göre bir rol model belirler” dedi.
RSS