ANASAYFA arrow right Güncel

Zamların etkisi 1.6 puan olacak

Zamların etkisi 1.6 puan olacak
YAYINLAMA: 16 Nisan 2020 / 02.41
GÜNCELLEME: 16 Nisan 2020 / 02.41
Merkez Bankası ÖTV ayarlamalarının, tamamen tüketici fiyatlarına yansıyacağı varsayımı altında, yıllık tüketici enflasyonuna etkisinin 0.66 puan civarında olacağını hesapladı. Enflasyona doğrudan etkisi ise1.16 puan olacak.
Merkez Bankası Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ayarlamalarının, tamamen tüketici fiyatlarına yansıyacağı varsayımı altında, yıllık tüketici enflasyonuna etkisinin 0.66 puan civarında olacağını hesapladı. Doğalgaz ve elektrik tarifelerindeki artışın ise enflasyona yaklaşık 0.5 puan katkı yapacağını öngören Merkez Bankası, dolayısıyla, son dönemde alınan kararların enflasyona doğrudan etkisinin en fazla 1.16 puan olacağını hesapladı. Merkez Bankası, bu yansımanın yaklaşık 1 puanlık kısmının Ekim ayında gözleneceğini vurguladı.

Merkez Bankası Eylül ayı Fiyat Gelişmelerini açıkladı. Buna göre son dönemde, bütçe gerçekleşmelerine bağlı olarak ek mali önlem kararları alındı. Bu kararlar çerçevesinde akaryakıt, otomobil ve alkollü içeceklerden alınan ÖTV miktarları artırıldı. Ayrıca, 1 Ekim’den itibaren doğalgaz ile elektrik fiyatları yükseltildi. ÖTV ayarlamalarının, tamamen tüketici fiyatlarına yansıyacağı varsayımı altında, yıllık tüketici enflasyonuna etkisinin 0.66 puan civarında olacağı hesaplandı. Doğalgaz ve elektrik tarifelerindeki artısın ise enflasyona yaklaşık 0.5 puan katkı yapacağı öngörüldü. Dolayısıyla, son dönemde alınan kararların enflasyona doğrudan etkisinin en fazla 1.16 puan olacağı hesaplandı. Bu yansımanın büyük bir kısmının (yaklasık 1 puan) Ekim ayında gözleneceği vurgulandı.

Merkez Bankası Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ayarlamalarının, tamamen tüketici fiyatlarına yansıyacağı varsayımı altında, yıllık tüketici enflasyonuna etkisinin 0.66 puan civarında olacağını hesapladı. Doğalgaz ve elektrik tarifelerindeki artışın ise enflasyona yaklaşık 0.5 puan katkı yapacağını öngören Merkez Bankası, dolayısıyla, son dönemde alınan kararların enflasyona doğrudan etkisinin en fazla 1.16 puan olacağını hesapladı. Merkez Bankası, bu yansımanın yaklaşık 1 puanlık kısmının Ekim ayında gözleneceğini vurguladı.

Merkez Bankası, Eylül ayı Fiyat Gelişmelerini açıkladı. Buna göre Eylül ayında tüketici fiyatları yüzde 1.03 oranında arttı ve yıllık enflasyon yüzde 9.19’a yükseldi. Bu yükselişte enerji ve işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici olurken temel enflasyon göstergeleri olumlu seyrini korudu. Yönetilen veya yönlendirilen fiyatlardaki artışlara rağmen, yılın son çeyreğinde enflasyonda belirgin bir düşüş olacağı tahmin edildi.
YILLIK TÜKETİCİ ENFLASYONUNUN YARISI GIDA VE ENERJİ FİYAT GELİŞMELERİNDEN KAYNAKLANDI
Eylül ayında enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı yüzde 7.21’e, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı ise yüzde 6.68’e geriledi. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde; gıda ve enerji grubunun katkıları bir önceki aya kıyasla 0.31 ve 0.28 puan artarak sırasıyla 2.72 ve 1.89 puan oldu.

Böylece Eylül ayı itibarıyla yıllık tüketici enflasyonunun yarısı gıda ve enerji fiyat gelişmelerinden kaynaklandı.
EK MALİ ÖNLEMLERİN ENFLASYONA ETKİSİ EN FAZLA 1.16 PUAN OLACAK
Bu dönemde hizmet ile alkol-tütün ve altın gruplarının katkıları sırasıyla 1.93 ve 1.01 olmak üzere belirgin bir değişim göstermezken temel mal grubunun katkısı 0.27 puan azalışla 1.65 puana geriledi. Son dönemde, bütçe gerçekleşmelerine bağlı olarak ek mali önlem kararları alındı. Bu kararlar çerçevesinde akaryakıt, otomobil ve alkollü içeceklerden alınan ÖTV miktarları artırıldı. Ayrıca, 1 Ekim’den itibaren doğalgaz ile elektrik fiyatları yükseltildi. ÖTV ayarlamalarının, tamamen tüketici fiyatlarına yansıyacağı varsayımı altında, yıllık tüketici enflasyonuna etkisinin 0.66 puan civarında olacağı hesaplandı. Doğalgaz ve elektrik tarifelerindeki artısın ise enflasyona yaklaşık 0.5 puan katkı yapacağı öngörüldü. Dolayısıyla, son dönemde alınan kararların enflasyona doğrudan etkisinin en fazla 1.16 puan olacağı hesaplandı. Bu yansımanın büyük bir kısmının, yaklaşık 1 puanla Ekim ayında gözleneceği vurgulandı.
HİZMET FİYATLARINA İLİŞKİN YAYILIM ENDEKSİNDE SINIRLI BİR ARTIŞ GÖZLENDİ
Hizmet fiyatları Eylül ayında yüzde 0.87 oranında artarken, grup yıllık enflasyonu yüzde 6.93 oranıyla son dönemdeki yatay seviyesini korudu. Bu dönemde grup fiyatlarındaki artışta lokanta-otel ile haberleşme hizmetleri fiyatlarında gözlenen yükselişler belirleyici oldu. Diğer taraftan son 5 aylık dönemdeki yükselisin ardından kira yıllık enflasyonu Eylül ayında azalış kaydetti. Ayrıca 29 Ağustos 2012 tarihli Resmi Gazete’de yer alan Bakanlar Kurulu Kararı ile kamu üniversite harçlarında yapılan düzenleme çerçevesinde endekste kapsanan üniversite harcı kaleminde belirgin bir azalış gözlendi ve eğitim hizmetleri yıllık enflasyonu Eylül ayında 3.16 puan azalarak yüzde 4.66 seviyesine geriledi. Sonuç olarak, bu dönemde hizmet fiyatlarına ilişkin yayılım endeksinde sınırlı bir artış gözlendi, ancak eğitim hizmetleri fiyat gelişmelerine bağlı olarak mevsimsellikten arındırılmış fiyatların ana eğilimindeki ılımlı seyir korundu.
TEMEL MALLAR GRUBUYILLIK ENFLASYONU 1 PUANLIK AZALIŞLA YÜZDE 6.41 OLDU
Temel mallar grubu yıllık enflasyonu 1 puanlık azalışla yüzde 6.41 oldu. Eylül ayında yıllık enflasyon, bu grubu oluşturan ana sektörlerden giyim grubunda yükselirken diğer sektörlerde geriledi. Dayanıklı tüketim malları fiyatları özellikle otomobil ve beyaz eşya fiyatlarında gözlenen düşüşe bağlı olarak aylık bazda yüzde 0.4 oranında geriledi. Eylül ayı itibarıyla ÖTV artışının otomobil fiyatları üzerinde bir etkisi gözlenmedi. Sonuç olarak yılın ilk dokuzayındaki birikimli dayanıklı tüketim malları fiyat artısı yüzde 0.66 ile ılımlı seyretti.
ENERJİ FİYATLARI EKİM AYINDA ÖNEMLİ BİR ORANDA YÜKSELECEK
Enerji fiyatları Eylül ayında yüzde 2.43 oranında arttı ve yıllık değişim oranı yüzde 12.71’e yükseldi. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki yüksek seyre bağlı olarak önemli oranda yükselen yurt içi akaryakıt ve tüp gaz fiyatları etkili oldu. Bunun yanında, maktu ÖTV miktarının artırılması da akaryakıt fiyatlarındaki artışta önemli rol oynadı. Ancak vergi düzenlemesi 22 Eylül’de yürürlüğe girdiğinden söz konusu etkinin büyük bir kısmı Ekim ayına yansıyacak. Akaryakıttaki vergi düzenlemesine ek olarak, doğalgaz ve elektrik tarifelerinde kaydedilen artışlar sonucu enerji fiyatları Ekim ayında önemli bir oranda yükselecek.
9 AYLIK DÖNEMDE EKMEK FİYATLARINDAKİ BİRİKİMLİ ARTIŞ YÜZDE 11.5 OLDU
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 1.25 puan artışla yüzde 10.39’a yükseldi. Bu gelişmede taze meyve sebze fiyatlarındaki gelişmeler sonucu işlenmemiş gıda fiyatlarında kaydedilen artışlar etkili oldu. Yılın ilk yarısında mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatlarındaki azalış eğilimi Temmuz ayı ile birlikte tersine döndü. Eylül ayında fiyatlar, hızı son iki aya kıyasla yavaşlamakla birlikte, artış eğilimini sürdürdü. Böylece işlenmemiş gıda fiyatları yıllık artış oranı yüzde 10.85’e yükseldi. Eylül ayında işlenmiş gıda grubu fiyatlarının aylık artış oranı son aylara kıyasla yükselerek yüzde 0.92 oldu. Bu gelişmede gerek ekmek-tahıl gerekse ekmek-tahıl dışı işlenmiş gıda fiyatlarındaki hızlanmanın etkisi hissedildi. Bu dönemde ekmek fiyat artışları devam ederken, yurt içi buğday fiyatlarındaki yukarı yönlü seyre bağlı olarak makarna yüzde 3.77, un ve diğer tahıl ürünlerinde yüzde 2.38 de artışlar kaydedildi. Özellikle ekmek fiyatlarında ilk 9 aylık dönemdeki birikimli artış yüzde 11.5 oldu. Bu dönemde peynir ve diğer süt ürünleri ile şeker fiyatları yükselirken, katı-sıvı yağ fiyatlarındaki ılımlı düşüş eğilimi devam etti. Sonuç olarak söz konusu gelişmelere karşın işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonu yüksek bazın etkisiyle bu dönemde yüzde 9.32’ye geriledi.
YILLIK ÜFE 0.53 PUAN GERİLEDİ
Eylül ayında üretici fiyatları yüzde 1.03 oranında arttı. Yıllık enflasyon 0.53 puan azalarak yüzde 4.03 seviyesine geriledi. Bu dönemde tarım grubunun hem mevsimsellikten arındırılmış fiyatları hem de yıllık enflasyonu yükseldi. Yurt içi buğday fiyatlarının yükseliş eğilimini korumasıyla son dört aylık dönemdeki birikimli fiyat artısı yüzde 10.1’e ulaştı. Eylül ayında ayçiçeği fiyatlarında oldukça yüksek oranlı artış gözlenirken pamuk fiyatları da bu dönemde yükseldi. Öte yandan, canlı hayvan fiyatları gerilemeye süt fiyatları ise artmaya devam etti. Eylül ayında Türk lirasında gözlenen değer kaybı ve yükseliş eğilimini koruyan emtia fiyatlarının etkisiyle imalat sanayi fiyatları ivmelendi. Ancak son dört aydır kesintisiz azalan ana metal fiyatları Eylül ayında da gerilemeye devam ederek imalat sanayi fiyatlarındaki yükselişi sınırlamaya devam etti. Bu dönemde, petrol hariç imalat sanayi ile petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının aylık artış oranları sırasıyla 0.86 ve 0.98 düzeyinde yükselirken, yıllık artış oranları yüksek bazın etkisiyle geriledi.
İMALAT SANAYİ FİYATLARINDAKİ YÜKSELİŞ ALT GRUPLAR GENELİNE YAYILDI
MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, imalat sanayi fiyatlarındaki yükselişin alt gruplar geneline yayıldığı gözlendi. Eylül ayında ara malları fiyatlarındaki artışa en büyük katkıyı ana kimyasal maddeler ile plastik madde grupları yaptı. Sermaye malları fiyatları ise temelde özel amaçlı makineler ile elektrikli motor ve jeneratör fiyatlarındaki yükselisin etkisiyle arttı. Bu dönemde, dayanıklı tüketim malları fiyatları özellikle mücevherat fiyatlarında gözlenen artışa paralel olarak ivmelenirken, dayanıksız tüketim malları aylık enflasyonu gıda ve tekstil ürünleri üretici fiyatlarındaki artışlara bağlı olarak hızlandı. Sonuç olarak, ilk 9 aydaki birikimli artışı yüzde 1.45 ile tarihsel ortalamalarının altında seyreden imalat sanayi fiyatları Eylül ayında bir miktar hızlansa da bu dönem boyunca tüketici fiyatları üzerindeki maliyet baskılarının ılımlı seyrettiğine işaret etti.




Yorumlar
Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *