Afrika, güzel Afrika…

Afrika sevdalısı olduğum için sınıf arkadaşım sevgili Tarık Bozbey’den gelen aylık raporları, son derece önemli olduğu için köşemde yayınlamayı sürdürüyorum. Okuyunca, siz de bana hak vereceksiniz. İşte Tarık’ın Mart raporu…

***

Önümüzdeki yıllarda Afrika ekonomik politik ve sosyal yönlerden dünyanın en gözde bölgesi olacaktır.

İnsanlık tarihi sıkıntılarından kurtulmak için hep yeni arayışlar içinde olmuş, çareyi bulmuş ve kendini kurtarmıştır.

1970’li yıllarda dünya nüfusu 4 milyar kadardı. Şimdilerde bu rakam 7 milyarı geçti.

Dünya nüfusunun bugün yüzde 17’si Afrikalı, önümüzdeki 25 yılda Afrikalılar yüzde 25 oranına ulaşacaklar.

2050’de dünya nüfusu yaklaşık 10 milyar olurken, Afrika’da da 2,5 milyar nüfus barınacak. 

Şimdilerde bile mal ve hizmet eksikliği çeken Afrika önümüzdeki yıllarda daha fazlalaşmış nüfusu ve artan gelir seviyesi ile daha fazla talep eden bir kıta olacaktır.

Peki arz nerede? Bunu da bizim ihracat ve yerinde üretimle sunmamız gerek.

İpekyolu ve Akdeniz havzası Türklerin sımsıkı kontrolüne geçince -o zamanki ölçeğiyle- dünya nefessiz kalınca, taa Güney Afrika’dan dolaşıp Çin’e ulaşmıştır.

Amerika’nın keşfi de sıkıntılardan kurtulma ümidiyle başlatılmış bir maceradır. Başarı ile sonuçlanan bu hamleler

şimdilerde gelişen teknoloji ile çok daha karmaşık uzay atılımlarının cesaretini vermiştir.

600 yıl önce Ümit burnunu aşmak, Çin’e ulaşmak, Amerika kıtasını keşfetmek neyse uzaya gitmek de aynı şeydir. Bugünkü teknoloji, ulaşım, uluslararası antlaşma ve güvenceler

sayesinde ve ekonomik mecburiyetler gözönüne alındığında Afrika’yı yeniden keşfetmemiz adeta mecburidir.

Uzaya gitmek Afrika’ya gitmekten daha kolay değildir. Doğu Anadolu’da veya Ortadoğu’da yatırım yapmak da her cesurun yapabileceği bir iş olmaktan gittikçe uzaklaşmaktadır.

En güvenli ve teşvikli pazarlardan olan Etiyopya’da  bulunan Türk yatırımcılar belli etmeseler de çok memnunlar ve devamlı yeni yatırımlarla büyümekteler. Son iki aydır

yeni yeni firmalarımız zemin yoklaması için bilhassa Etiyopya’ya  ziyaretlerini arttırmışlardır. 

2016 Ocak son haftasında biraraya gelen Afrika Birliği üye ülkeleri yeni hamleler için daha liberal bir ekonomik ortam ve daha serbest pazar ve kambiyo sistemleri konusunda hazırlıklara başlamışlardır. Tahminen üç yıl içerisinde yabancı banka faaliyetlerine de izin çıkacaktır.

Şu anda 55 Afrika ülkesinde sadece 5-6  ülkede yabancı banka ve serbest kambiyo işlemleri yapılabilmektedir. O işlemler bile güdümlüdür.

Etiyopya-Senegal-Nijerya-Gana başta olmak üzere pek çok Afrika ülkesinde konut yap-sat işleri çok talepli ve çok karlı alanlar olarak müteahhitlerimizi beklemektedir.

İnşaat işlerinde dünya ikincisi Türkiye’miz, Rusya ve Orta Asya’da beklediğimiz çöküş ile Ortadoğu’daki durma noktasına gelecek inşaat işlerimizin yerine hemen Afrika’yı yedekten oyuna sokmak için harekete geçmelidir. Siyasi engellemelere ilaveten düşen petrol fiyatları da altyapı ve diğer inşaat işlerini çok azaltacaktır.

Mart’ın ilk günlerinde Batı Afrika’ya yapılan Cumhurbaşkanımız eşliğindeki geniş katılımlı heyet gezisinin çok faydalı sonuçlar getireceğine inanıyorum.

Ziyaretin genel siyaset yerine ekonomik yönlerinin önde tutulup tartışılmasının daha doğru olacağını bilmemiz

gerek. Bugünlerde işe yarayacak gündem ihracat ve ülke menfaatlerimiz olmalıdır.

Orta Asya’daki kardeşlerimiz şimdi Rusya’ya daha yakın kardeş olduklarını saklayamaz hale gelecektir.   

Afrika Birliği zirvesi bu yıl sonu görev süresi dolacak olan Angola yerine Etiyopya’nın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne aday gösterilmesini kararlaştırmıştır.

Etiyopya, 2018-2020 döneminde iki yıl için Güvenlik Konseyi değişken üyeliğine seçilecektir.

Dünya ekonomisinin son 8 yılına yakından bakarsak kısır dönme dolap habire aynı hastalık aynı ilaçla artık yürüyemez haldedir.

Çıkış tüneli Afrika’dır. Bir milyar üçyüz milyon nüfusu ile Afrika pazarda hemen hemen herşeyin kıt ya da eksikliği ile bizleri beklemektedir.

Hem kıt’a Afrikası kendini kurtaracak hem de sıkışmış dünya ekonomisine yeni bir turbo takacaktır.

Dünya ekonomilerinin son üç yıldaki büyüme hızı gittikçe düşmekte; yatırım, kalkınma ve ticari mal hareketleri çok yavaşlamaktadır. Kalkınma olsa hammaddeye talep olur, enerjiye talep olurdu. Son dört yıldır temel hammadde fiyatları Baz 100 iken 20’ye kadar inmiştir.

Krom, bakır, kömür vb. metal fiyatları, işletmeleri kapatacak seviyeye inmiştir.

Petrol, kısmen siyasi olmakla birlikte 150 USD’dan 28 Dolara kadar gerilemiştir.

Türkiye’mize gelince durum paralellik göstermektedir.

Kalkınma hızımız  inşaat ve tarım dışında sıfırdır! Toplamında da yüzde 2 seviyelerindedir.

Ülkemizdeki elektrik enerjisi tüketimi son dört yıl ortalaması yıllık yüzde 2 artış göstermektedir.

Yüzde 5-6 kalkınma dönemlerimizde elektrik tüketimimizin artış temposu yüzde 9-11 olmaktaydı. 

İhracatımıza gelince son üç yıldır geriye gitmektedir. Her yıl yüzde 15 artışa alışmış ihracat tempomuz bu defa her yıl yüzde  15 düşüşle yürüyen merdivende ters gitmektedir.

Hemen uygun ülkelerde Türk Ticaret Merkezleri kurarak yeni pazarlarda boy göstermemiz ve aktif pazarlama sunumları yapılması şarttır. En uygun ülkeler Etiyopya, Gana yanında

Güney Amerika’da ve Uzak Doğu’da birer ülke seçilmelidir. Buralarda pazara sunulacak ve tanıtılacak binlerce ürün ihracatımızı arttıracaktır.

Ayrıca Afrika, Güney Amerika, Çin, Avustralya’da serbest bölgelere mal stoklayıp alıcılara hızlı teslim yapılması başlatılmalıdır.

500 milyar Dolar ihracat hedefimize oturduğumuz yerden erişemeyiz.

Rusya , Ortadoğu ve AB 2016 yılında daha da kötü ihracat rakamlarıyla karşımıza çıkacaktır. Irak’taki son gelişmeler hızlı ihracat çöküşümüzü suratımıza vuracaktır.

İran, Irak, Rusya gizli ve açık kota uygulayacaklardır. Şimdiden söylenmesi yanlış anlaşılmasın, ama görünen köyü saklamak imkansızdır. 2016  sonunda USD 4 TL olunca

bile ihracatımız hız alamayacaktır.

Erken kalkan yol alır,  oturmayalım lütfen.

M. Tarık Bozbey

T.C. Başbakanlık TİM-AKİB  Afrika Masası Başkanı

00251 932 299 000     Etiyopya

00254 707 725 662     Kenya

0090 532 412 28 63    Türkiye

0090 532 763 63 74    Viber