ABD, İran'a Yeni Yaptırımları Devreye Sokuyor

İran’a yaptırımların felakete yol açacağı kesin. Ancak, İran’ın duruşunu, Cumhurbaşkanı Hamaney’in söylediklerini okumanızı isterim.

Önce olaylar, sonunda Hamaney’in söyledikleri beni çok etkiledi.

Trump'ın İran ile Obama döneminde imzalanan Nükleer Anlaşma'dan çıkma kararı sonrası iki kademeli şekilde uygulayacağını duyurduğu yaptırımların ikincisi başladı.

ABD Başkan Donald Trump, seçim çalışmaları süresince hedef aldığı İran’la imzalanan nükleer anlaşmadan 8 Mayıs 2018’de çekilmişti.

Anlaşma 5+1 olarak adlandırılan Birleşmiş Milletler'in beş daimi üyesi ve Almanya ve ek olarak Avrupa Birliği'nin katılımıyla 2015 yılında imzalanmıştı.

ABD başkanları İran ile imzalanan Nükleer Anlaşma'yı üç ayda bir gözden geçirmek ve imzalamakla yükümlüydü.

ABD dışındaki BM daimi üyeleri Birleşik Krallık, Fransa, Çin Halk Cumhuriyeti ve Rusya ve artı 1 olarak adlandırılan Almanya, 9 Mayıs günü “Anlaşmanın arkasındayız” açıklaması yapmıştı.

Trump yönetiminin İran'a yönelik yeni yaptırımları ağırlıklı olarak İran'ın petrol endüstrisini hedef alıyor. ABD, İran'a yaptırımları anlaşmadan çekilmesinin ardından 90 gün ve 180 gün sonra devreye girecek şekilde iki kademeli yürürlüğe sokacağını duyurmuştu.

6 Ağustos’ta açıklanan ilk yaptırımlar İran’ın para politikasını hedeflemişti. İran’ın Amerikan Doları satın almasını ya da bu para birimi ile ticaret yapmasını engelleyici kararlar alınmıştı.

Devreye giren ikinci pakette İranlı petrol ve petrokimya şirketlerinin uluslararası ticaretine engel getiriliyor. Ayrıca üçüncü devlet ya da şahısların da bu kalemde İran ile ticaret yapmasının engellenmesi hedefleniyor. İran’ın sigortacılık, taşımacılık, gemi inşaatı, limancılık ve genel hatlarıyla enerji sektörü de yaptırımlar kapsamına alınacak.

İran Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) üçüncü büyük üreticisi.

İran 2018 Nisan rakamlarına göre günlük olarak 2,5 milyon varil petrol ihraç ediyordu.

ABD’nin yaptırımlarının petrol arzında azalmayı doğurması ve dolayısıyla zaten 2,5 yıldır yükseliş eğilimi gösteren petrolün fiyatının artacağı tahmin ediliyor.

Ekim ayı içinde ham petrolün varil fiyatı 86 dolara kadar çıktı. ABD tipi ham petrolün varil fiyatı ise 75 dolara kadar yükseldi.

Cumhurbaşkanı Ali Hamaney'den yaptırımla ilgili şu açıklama geldi:

"ABD'nin yaptırım uygulamaktaki amacı milli ekonomimizin büyümesini felç etmek ve engellemekti. Ancak bu İran'da bir kendine yeterlilik hareketinin doğumuyla sonuçlandı. İran milleti yıllarca her şeyi ithal ediyordu, şimdi ise bir her şeyi kendi üretme alışkanlığı geliştirdiler".