SEVGİ
Türevleri, Etkileri, Karşıtları
Sevgi kelimesi, sevmek fiil mastarından türemiş, bütün evreni ilgilendiren, kapsayan, özel likle canlılar arasında daha kolay gözlemlenen ve izlenebilen büyük bir duygular manzumesi dir. Bu sözcüğün önemi ve ihatasının nano mertebelerinde olabildiğini düşündüğüm TDK’nun
‘insanı bir şeye veya bir kimseye karşı yakın ilgi ve bağlılık göstermeye yönelten duygu’, olarak verdiği tarifin yetersiz oluşu şaşırtıcı değildir. Sevgi sözcüğüyle ilgili diğer bazı sözcük ler ise:sevda, sevdalı, sevdiceğim, sevdirmek, sevecen, sever, sevgili, sevi (aşk), sevilmek, se vim, sevimli, sevinç, seviş, sevişme, sevme gibi daha bir çok türevleri olan bir kelime ailesini oluşturur. Sözlükte bu sayılanların bir o kadar sayıda kelimeler de varsa da okura bıraktım.
Yabancı dillerde de bu sevgi kavram ve duygularını ifade eden çok güzel sözcükler ve deyim-
ler mevcuttur. Yalın olarak sevgi kelimesinin bir kaç yabancı lisandaki karşılıklarını verelim.
iyidir. Fransızca: affection, attachement, amour (aşk). İngilizce: love, attachment, affection.
İtalyanca: amare, piace (piacere = sevmek, hoşlanmak). Almanca:liebe. Lieben (sevmek). İs-
panyolca: amar, querer. Arapça: muhabbet, hubb (aşk). Farsça ışk. Rusça: lyubluyu.(Kiril alfa besi harfler). Güzel bir sevgi, şefkat, merhamet,içtenlik, iyilik, koruma gibi duyguları da içerir.
Sevmekle ilgili her tür düşünce, eylem ve tutum esas olarak, Yüce Yaratanın kitaplarında
ve seçkin kulları aracılığıyla tüm insanlara tavsiye, hatta emrettiği güzel, sevaplı, O’nun rıza- sına vesile olacak, bireysel, ailevi ve toplumsal yararları umulan bir konular bütünüdür. Sevgi nin, sevmenin insan kalbine-ruhuna esenlik, serinlik, dinginlik ve hatta şifa verici tesirleri ola-
cağı doğaldır. Rabbimizin esmâ -i hüsnasından biri de el-Vedud’dur: Seven. Sevginin içeri - sinde ilgi duyma, benimseme, merhamet ve şefkat, acıma gibi sair iyilik hislerinin bulunması; yardımcı olma da dahildir. Sevginin karşıt his ve tutum ve eylemlerine ise, kin, nefret, yerine göre intikam, sadist düşünce ve işler, fiiller vd. leri yer alabilir. Bu Dünya hayatında iyi ve ah- lakı düzgün insan için, muhatap biri veya birilerine, çoğu zaman haksız yere, ikili veya çoklu beşeri münasebetlerde yanlış hüküm ve kararlar vererek zalimane, gizli veya açık, kimi halde
sinsice yaklaşımda bulunmak büyük günah, cezayı gerektiren işler ve eylemler gurubuna girer Bu tür, yada çok daha ağır, kötücül tertip, iftira sözle ve /veya fiili uygulamaların önemli ço- ğunluğunun Rabbil alemin tarafından cehennemle cezalandırılacağı, gerek Kuran ı K.de gerek
hadislerde çok kereler altı çizilerek belirtilmiştir. Ne acıdır ki son yıllarda cinayet ve katliam-
lar, çeşitli sapık guruplarca, organize çetelerce yaygın hale gelmiş bulunuyor.
Sevginin önemini geçerli ve üstün kuvvet oluşunu büyük düşünür, şair M. Celaleddin Rûmî
şu beytinde ne güzel ifade etmiştir: ‘Işk est tarîk râh-ı peygamberi mâ. Mâ zâdei ışkımû, ışk
büd mâderi mâ’. Anlamını vermiyorum ki, bilmeyenler bilenlere sorsun !
Sevgi konusunda; yaşamım boyunca edindiğim tecrübeler, gördüğüm, gözlemlediğim o -
laylar; Dostoyevski, Tolstoy ve diğer yabancı, yerli yazarlar dolayısiyle birikimim muvacehe-
sinde vardığım bir kanı da şudur ki maalesef insanımızın ekseriyeti sevginin önemini, değeri-
ni kavramadan küçük bahanelerle, haksız, hatta hayvanca algı ve tutumlarla aile birliğini bozuyor, insani ilişkileri yıkıyorlar. Kimi zaman da ülkeler arası bozuşma, çarpışmalar ...
Ana-baba sevgisi, aile sevgisi, evlat sevgisi, eş sevgisi, vatan sevgisi kutsal sevgilerdendir.
Bunların hepsinin başında ve özünde Allah sevgisi gelir. Yüce Yaratan hayvanlara da...
- 2 -
Sevgiye değgin A. Teala’nın ve yüce peygamberinin kelamları çok hayıra yönlendirir ; Ayetler. Bunlardan bazılarını burada zikretmek lazımdır:insan ve toplum hayatı için son dere-
ce, her iki dünya saadeti için gerekli ve faydalıdır:
* Allah adalet yapanları sever.
* Allah, kendisine inanan ve iyilik yapanları (muhsinin) sever.
* Allah doğru olanları sever.
* Allah israf edenleri (müsrifler) sevmez.
Müsrifler şeytanların biraderidirler.
* Allahı zikretmek elbette en büyük ibadettir. [ Ankebut suresi / 25]
* ..Allah hainleri (hainlik edenleri) sevmez. [ Enfal su. 8 / 58 ]
* Allah, iman eden ve salih amel edenler için kalplerde sevgi yaratır.
* Allah bozgunculuğu (bozguncuları) sevmez. [ Bakara 2 / 205 ]
* Allah şüphesiz daima tevbe edenleri sever. Temizlenenleri de sever. [Bakara 2 / 222 ]
* (And olsun ki) Allah zalimleri (zulm edenleri) sevmez. [Âl-i İmran 3 / 57 ]
Hadisler
* Bir kimse (din) kardeşini severse, sevdiğini o kimseye haber versin.
* Merhamet etmeyen kimseye merhamet olunmaz.
* Allah indinde en sevilmeyen helal boşanmaktır.
* İnsan sevdiği ile beraberdir.
* Küçüklerimizi sevmeyen, büyüklerimizi saymayan bizden değildir.
* Allah temizdir, temizi sever, etrafınızı temizleyiniz.
* İnsanların malına göz dikme ki herkes seni sevsin.
* ‘Benim rızam uğrunda birbirini sevenler için peygamberlerin ve şehitlerin bile imre-
necekleri derecede nurdan minberler vardır’ ( kudsi hadis ) .
* Bana ancak mümin olan kimse muhabbet eder ve bana ancak münafık olan kişi buğz eder. * Hiddetlenip de (kızmayan) yumuşaklık gösterip sabreden kimse Allahın sevgisine mazhar
olur.
* Din kardeşine yardım eden Allahın sevdiği kuldur.
* Allahı sevmenin alâmeti, Allahı zikretmeyi sevmektir.
* Gözyaşı Allah’ın rahmetidir. Allah onu sevdiği gönüllere koyar.
* İnsan dünyada kimi seviyorsa ahirette de onun yanında olacaktır.
* Allahın en sevmediği kimse hakkı kabul etmekte inat edendir.
* ‘El bağiyyü adüvvullah, essahivü habibullah’: cimri Allahın düşmanı, cömert Allahın
sevgilisidir.
* Allah’u Te’âlâ güzeldir ve güzelliği sever.Kibir, hakkı inkar etmek, azmak ve insanla-
rı küçük görmektir.
* Sizden biriniz, kendisi için sevdiği şeyi (mümin) kardeşi için de sevinceye kadar kâmil
mümin olmaz.
* Ya âlim, ya öğrenci, ya dinleyici yada muhip (ilmi seven) ol, beşincisi olma helak olursun.
* Vatan sevgisi imandandır.