ORTA VADELİ PROGRAM

Ekonominin 3 yıllık yol haritasını sunan Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı. 2024-2026 dönemine ilişkin enflasyon, istihdam, büyüme gibi temel makro ekonomik hedeflerini açıklayan hükümet, büyüme beklentisini bir önceki OVP dönemine göre düşürürken enflasyon tahminini yükseltti.

OVP'de daha önce yüzde 5 olarak açıklanan 2023 yılı büyüme tahmini yüzde 4,4'e çekildi.

Önceki dönemde yüzde 24,9 oranında gerçekleşmesi beklenen 2023 sonu enflasyonu tahmini yüzde 65 olarak güncellendi.

Açıklanan programa göre hükümetin önümüzdeki üç yıldaki dört temel hedefi;

1-afet yaralarının sarılması;

2-enflasyonun tek haneye düşürülmesi;

3-yatırım, istihdam, üretim ve ihracat perspektifinde büyüme ve istihdamın devam ettirilmesi; 

4-sosyal adalet ve refahının güçlendirilmesi" olarak sıralanıyor.

Hükümet bu program ile, Ekonomik büyümeden kesinlikle taviz vermeyerek yüksek katma değerli yatırımların önünü açarak ve finansmanını kolaylaştırarak, sağlıklı ve kaliteli bir büyüme sağlamak hedefindedir. Bununla birlikte sıkı para politikasının da desteği ile enflasyonu yeniden tek haneye düşürecek, cari işlemler dengesini iyileştirmek yine hedefler arasındadır.

OVP'de Türkiye'nin önümüzdeki üç yıl için temel makroekonomik gösterge tahminleri şu şekilde sıralanıyor:

OVP'de 2024 büyüme tahmini yüzde 4, 2025 için yüzde 4,5 ve 2026 için yüzde 5. 2023 için büyüme tahmini ise yüzde 4,4'e çekildi. Büyümede tahminlerin yüzde 5'ten düşük olmasının nedeni 6 Şubat depremlerine bağlandı.

2024 için enflasyon tahmini yüzde 33, 2025 için yüzde 15,2; 2026 içinse yüzde 8,5 oldu. 2023 enflasyon tahmini yüzde 65.

İşsizlik oranının 2024'te yüzde 10,3'e, 2025'te yüzde 9,9'a, 2026'da yüzde 9,3'e gerilemesi bekleniyor. Yıllık ortalama 909 bin ve toplamda 2,7 milyon kişilik artış amaçlanıyor.

Kişi başına gelirin 2024'te 12 bin 875, 2025'te 13 bin 717, 2026'da 14 bin 855 dolar olması bekleniyor.

Dönem sonunda cari işlemler açığının milli gelire oranının dönem sonunda yüzde 4'ten yüzde 2'ye gerilemesi bekleniyor.

Cari açık 2024’te 2,6 trilyon lira; 2025’te 1,8 trilyon lira; 2026’da 1,8 trilyon lira olacak.

Bunlara ek olarak OVP'de Dolar/TL için 2024 tahmini 36,8; 2025 tahmini 43,9; 2026 için 47,8 olarak açıklandı.

Programa tepkiler: ekonomistler hedefleri sorguladı

Ekonomistler kur ve enflasyon tahminlerinin birlikte nasıl gerçekleşeceğini sorgulayarak, "Gelecek yıl kur %44 artıp büyüme ciddi yavaşlamazken enflasyon %33'e nasıl düşecek?" sorusunu sordu

Birçok ekonomist OVP'nin hedeflerine dair somut adımlar sunmadığını savunarak, "OVP’de yer alan hedeflerin tutmasının imkansız olduğunu savundu.

Bu durumu açıklarken de "Faizi ne yapacaksınız ve ne zaman yapacaksınız? Faiz artışları devam edecek ve tüketim düşecek, tüketim düşerken katma değerli büyüme nasıl sağlanacak? Bunu yazmadan ve taahhüt etmeden yazılanlar program olmaz, temenni olur yorumunda bulundu OVP'deki hedefler tutar mı bilinmez. Ancak kesinlikle tutacak hatta rahatça aşılacak hedeflerin" vergi gelirlerindeki artış olduğunu açıktır.

'Deprem bölgesinin ihyası için OVP ile 3 trilyon lira kaynak kullanılacak'

6 Şubat depremlerinin merkez üssü olan Gazi Şehrimizde bu depremin yarattığı mali hasarının tüm deprem bölgesi için 100 milyar doların üzerinde olduğu tahmin edilmektedir.

OVP programında Bütçedeki açık, 2024’te 2,6 trilyon, 2025’te 1,8 trilyon 2026’da 1,8 trilyon olacak. Depreme ayrılan kaynak 1 trilyonun üzerinde o sebeple 2024’teki görünümün bozulması büyük oranda deprem harcamaları ile ilgili. Toplamda 3 trilyona yakın kaynağın afetin yaralarını sarmaya kullanılacağını hedeflenmektedir. Deprem bölgesine ayrılan kaynağın bölgede konut, sanayi ve altyapı yatırımları için kullanılacağı planlanmaktadır.