Baksı Müzesi / Bayburt

Baksı Müzesi, eski adıyla Baksı, günümüzde Bayraktar Köyü’nde yer almakta olup, Bayburt il merkezine 45 km mesafededir. 55 haneli köyde 270 kişi yaşamaktadır. Müzenin temelleri, Baksılı sanatçı ve akademisyen Prof. Hüsamettin Koçan tarafından 2005 yılında Baksı Kültür Sanat Vakfı’nın kurulmasıyla atılmıştır. Prof. Koçan, vakfın amacını; “günümüz sanatı ile geleneksel sanatı ortak bir zeminde buluşturmak, sanatı ve kültürü yaygınlaştırmak, çağdaş ve geleneksel sanat eserlerini toplamak, belgelemek, korumak, tanıtmak ve bu birikimle üretim yapmak” olarak tanımlamaktadır. Müze, 2012 yılında ziyarete açılmıştır.

Müze isminin Baksı olarak seçilmesinin nedeni, Bayraktar Köyü’nün eski adı olması ve şaman sözcüğünün “şifacı, yardımcı, koruyucu” anlamları ile müzenin misyonunun örtüşmesidir. Ayrıca Baksı, Kırgız Türkçesi’nde şaman anlamına gelmektedir.

Baksı Müzesi, 1500 metrekarelik ana sergi salonu, 1000 metrekarelik müze koleksiyonu sergi alanı, 150 kişilik konferans salonu, zengin bir kütüphane ve 26 odalı bir konuk evinden oluşmaktadır. Konferans salonu, çevre köylerin önemli gün ve kutlamalarında sosyal bir buluşma mekanı olarak da kullanılmaktadır.

Konuk Evi’nin odaları, Bayburt evlerinin mimari unsurlarını yansıtmakta ve etnografik eşyalarla bezenmiştir. Konuk Evi, Bayburt Evi, Taş Odalar, Vadi Taş Odalar ve Genç Odalar olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Ayrıca, sanatçılar, araştırmacılar ve gezginler için konaklama imkanı sunmaktadır.

Müze, köy halkı için büyük bir değişim yaratmıştır. Eski muhtar ve müze çalışanı Nabi Akçelik, müzenin köydeki yaşamı nasıl değiştirdiğini şöyle anlatıyor: “Müze, insanları iyi yönde değiştirdi. Buraya dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçilerle tanıştılar, alışveriş yaptılar. Maddi hayatımızı geliştirdi. Köye hizmet getirdi, yol ve gölet gibi projelerle önayak oldu. En önemlisi, çocuklarımızın kafasında dış dünya algısı oluştu ve öyle büyüdüler. Müze olmasaydı belki de köyümüzü Bayburt’ta zor tanırlardı. Şimdi ise dünyada adımız geçiyor.”

Baksı Müzesi, aldığı ödüllerle de başarılarını kanıtlamıştır:

TÜYAP Sanatsever Kurum Ödülü (2010)

Contemporary İstanbul (2010)

Altın Pusula (2010)

ÇAĞSAV Kurumsal Onur Ödülü (2011)

Avrupa Konseyi Ödülü (2014)

KUDAKA Yılın Turizm Olayı (2014)

T.B.M.M. Onur Ödülü (2014)

Elle Stil Ödülleri Yılın Mekan Özel Ödülü (2015)

Baksı Müzesi, bir dağ köyünde yaratılan büyük bir kültürel mucize olarak, sanat ve kültür dünyasında önemli bir yer edinmiştir.