KONKORDATO ÖNCESİ ve SONRASINDA KARŞILIKSIZ ÇEKLERİN HUKUKİ DURUMU

Başvuruların oldukça artması sebebiyle hemen hemen herkesin duymaya başladığı konkordato uygulaması, aslında durumunu düzeltme imkanı olan ancak zaman, nakit para akışı vb parametrelerin doğru bir şekilde yönetilmemesi sebebiyle çıkmaza giren gerçek ve tüzel kişilere verilmiş bir fırsattır. Hal arasında köprüden önceki son çıkış şeklinde de özetlenen bu hukukî kurumdan önce ve sonra düzenlenen çeklerin karşılıksız kalması durumunda neler yapılması gerektiği noktasında kanunda açık hükümler bulunmamaktadır. Olay yargı kararları ile şekillendirilmeye çalışılmaktaysa da borçlular için böylesi öneme haiz bir hususun derhal kanuni güvence altına alınması gerekmektedir. Aksi takdirde konkordato ile amaçlanan hedeflerin hiçbirisine ulaşılması mümkün olmayacaktır. Konkordato talebi ve geçici mühlet kararı, Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) ve İcra ve İflâs Kanunu’na (İİK) göre borçlunun ödeme gücünü geçici olarak koruma altına alır. Bu kapsamda İİK 285 vd maddelerinde düzenlenen konkordatoya ilişkin hükümler çerçevesinde geçici mühlet süreci başta olmak üzere borçlu aleyhine hiçbir takip yapılamaz, başlamış olan takipler durur ve ihtiyati tedbir kararları uygulanamaz. Ancak devam eden karşılıksız çek davalarına ilişkin aynı şeyleri şu an için tam olarak söylememiz mümkün olmamaktadır. Normal şartlarda kanaatimce ayrı bir düzenleme ile konkordato öncesinde başlayan karşılıksız çek sebebine dayanan davalarında durması gerekirken, Yargıtay bazı kararlarında durdurulmasına bazı kararlarında da devamına yönelik içtihatlar vermektedir.

Ayrıca tam bir bütünlük ve bilgi olmadığı için bankalar dahi konkordato sürecinde önlerine gelen karşılığı olmayan çeklerin arkasına “karşılıksızdır” ibaresi yazmaktan çekinmemektedirler. Bu dönemde bankaların yapması gereken, konkordato kararını veren mahkeme bilgilerini yazıp “karşılıksız” ibaresi koymaksızın çeki hamiline teslim etmektir.

Tüm bu belirsizliklerin giderilmesi ve konkordato sürecinin borçlular ve alacaklılar için sağlıklı olarak işleyebilmesi için ivedi olarak karşılıksız çeklerin konkordato sürecindeki durumlarına yönelik kanun koyucunun düzenlemeler yapması gerekmektedir.