Avrupa Birliği, gelişmekte olan ülkelere Çin'in devasa Kuşak ve Yol programına (İpek Yolu'nu yeniden canlandırma projesi) bir alternatif sunmak için 2027 yılına kadar kamu ve özel altyapı yatırımlarında 300 milyar avroyu (340 milyar dolar) harekete geçirmeye çalışacak.
AB'nin Çarşamba günü açıklanan "Küresel Ağ Geçidi" projesi, dijital, ulaşım, enerji ve sağlık projelerine yapılan harcamaların ana hatlarını çiziyor.
Teklif, doğrudan Çin'den bahsetmese de, eleştirmenlerin ülkeleri sürdürülemez borçluluk seviyelerine ittiğini söylediği Pekin'in denizaşırı kalkınma planına bir karşı çıkıyor.
Avrupa Komisyonu'ndan yapılan açıklamaya göre, "AB, borç sıkıntısı riskini sınırlamak için finansmanını adil ve elverişli koşullar altında sunacak."
Açıklamada, ortakların "hukukun üstünlüğüne, insan, sosyal ve işçi haklarına ilişkin yüksek standartları destekleyen ve uluslararası kural ve standartlardan fikri mülkiyete kadar tüm normlara saygı gösteren" kurallara uymaları gerektiği belirtildi.
AB, projeyi finanse etmek için 40 milyar avroluk garanti kapasitesi sağlayabilen Avrupa Sürdürülebilir Kalkınma Artı Fonu'nu kullanacak ve dış yardım programlarından 18 milyar avroya kadar hibe sunacak.
Hedefleri neler?
Nihai taslağa göre, program yatırımları artırmak için "özel sermayeyi kalabalıklaştırmaya" da çalışacak.
AB, tıpkı ABD gibi geç başlaması ve Pekin'in programı, gelişmekte olan dünyadaki altyapı projelerini finanse etmek için trilyon dolarlık bir girişim olması nedeniyle, Çin'in Kuşak ve Yol projesiyle rekabet etmede zorlu bir zorlukla karşı karşıya.
AB'nin kalkınma politikasından sorumlu komiseri Jutta Urpilainen Çarşamba günü gazetecilere verdiği demeçte, bloğun kalkınma yardımının Pekin'inkine rakip olduğunu söyledi ve "hibeler sağladık, Çin borç verdi" dedi.
Açıklamaya göre AB, mali araç setine ek olarak, üye ülkelerdeki mevcut kredi düzenlemelerini tamamlamak ve bloğun bu alandaki genel ateş gücünü artırmak için bir Avrupa İhracat Kredisi Tesisi oluşturma seçeneğini araştırıyor.
Amaç, üçüncü ülke pazarlarında AB işletmeleri için daha eşit bir oyun alanı sağlamaya yardımcı olmak olacaktır.
Plan çoğunlukla, Avrupa'nın dünya çapındaki çıkarlarını ve rekabet gücünü desteklemek amacıyla mevcut girişimleri ve finansman programlarını bir araya getiriyor.
Aynı zamanda demokrasi ve insan hakları gibi sürdürülebilir çevre standartlarını ve değerlerini desteklemeyi de amaçlar.
Almanya'nın AB Büyükelçisi Michael Clauss, "Global Gateway, AB'yi daha etkili bir jeopolitik oyuncuya dönüştürme potansiyeline sahip" dedi ve ekledi:
"Birçok ortak ülke için, göz hizasında kurallara ve değerlere dayalı bir işbirliği teklifi, Çin Kuşak ve Yol girişimine çekici bir alternatif olacaktır."