Çavuşoğlu'ndan Suriye açıklaması: Dışişleri bakanları olarak ocak ayının ikinci yarısında görüşeceğiz

Çavuşoğlu, "ABD'nin Suriye ile normalleşmeye karşı olduğunu anlıyoruz. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü’nün bir basın mensubunun sorusuna verdiği cevaptan da bunu görüyoruz. Ama yıllardır izlenen politikaların bir neticeye varmadığını ABD’nin de görmesi lazım" dedi.

Çavuşoğlu, Brezilya'nın yeni Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva'nın başkent Brasilia'da düzenlenen yemin törenine katıldı. Çavuşoğlu, Brezilya'da beraberindeki heyet ile birlikte vefat eden efsanevi oyuncu Pele'nin cenazesinde de hazır bulundu.

Dönüş uçağında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Çavuşoğlu, 17 Ocak'ta ABD'ye bir ziyaret gerçekleştireceğini, 18 Ocak'ta da ABD'li mevkidaşı Antony Blinken ile görüşeceğini belirtti.

Çavuşoğlu'nun gazetecilerin sorularına verdiği yanıtlar şöyle:

Rusya Federasyon Konseyi Başkanı Matviyenko ile görüşme? Savaşla ilgili düşüncelerimizi söyledik dediniz?

Matviyenko ile savaşın bitmesine ilişkin görüşlerimizi paylaştık. Sonuçta Rusya müzakerelere tekrar dönmeye hazır olduğunu söylüyor, ama yeni şartlar temelinde olmasını istiyor. Bunlar da Ukrayna tarafından kabul edilmesi imkansız şartlar. Dolayısıyla bu yönde temennilerimizi konuştuk. Daha çok Türkiye’nin oynadığı rol konusunda (tahıl anlaşması ve diğer hususlar) teşekkürlerini iletti. Ama özellikle de, Sayın Cumhurbaşkanımızın gösterdiği liderlik konusunda takdirlerini iletti ve Rusya’nın Türkiye ile ilişkileri daha da geliştirmek istediğini söyledi.

Rusya ve Ukrayna, Antalya’da masaya oturmuşlardı. İki ülke, tekrar masaya oturur mu?

Rusya ile Ukrayna arasında bir görüşme olur mu bilemiyorum. O zaman daha savaşın başındaydık, diplomasi için bir fırsat vardı. Şimdi bu fırsat tamamen ortadan kalkmış değil. Ama şimdi şartlar daha zor. O zaman savaşın başında iki ülke Dışişleri bakanlarının bir araya gelmesi önemliydi. O toplantıdan çok radikal düzeyde kararlar çıkmayacağını biz de biliyorduk. Nihayetinde, kararlar, liderler düzeyinde alınıyor. Ama o zamanki toplantı, müzakerelere ve heyetlerin çalışmalarına destek mahiyetinde bir görüşmeydi. Bu sene ADF marjında iki dışişleri bakanının tekrar bir araya gelme ihtimali daha düşük.

Ama biliyorsunuz biz arabuluculukta da bir markayız, dünya markasıyız. Kolombiya’dan Filipinler’e kadar geniş bir coğrafyada hatta Venezuela’da da arabuluculuk yapıyoruz. Geniş bir coğrafyada gayretlerimizi sürdürüyoruz. Yakın bölgemizde de gelişmeler var. ADF marjında buna benzer toplantılar, paneller ya da ikili görüşmeler olur. Aslında biz örneğin geçen sene Türkiye-Azerbaycan-Ermenistan üçlü toplantısını yapalım demiştik. Ama Ermenistan Dışişleri Bakanı, henüz buna hazır olmadığını söylemişti. Dolayısıyla böyle bir görüşme gerçekleşmedi maalesef. Biz hazırdık, ama sanırım üzerlerindeki baskıdan dolayı bu tür adımlar atamıyorlar.

"İsrail-Rusya temaslarında savaşın seyrini değiştirecek radikal bir adım beklemiyorum"

İsrail’in yeni Dışişleri Bakanı Cohen’ın açıklaması…. İsrail’in Rusya’ya yanaşması mı söz konusu mu? Lavrov’la görüşecek… İsrail Zelenskiy’i destekliyordu, şimdi Rusya’nın yanına mı kayıyor? Savaşın seyrini değiştirir mi?

Ben, bunun savaşın seyrini değiştirecek radikal bir adım olacağını düşünmüyorum. Ancak, sonuçta İsrail’de her iki ülkeden göçen çok sayıda Yahudi var. Onların bu ülkelerde yaşayan yakınları var.

NATO içinde baktığımızda, biz Türkiye olarak hem Ukrayna ile hem RF ile eşit şekilde görüşebilen tek ülkeyiz. Zaten önemli olan da bu. Bu şekilde savaşı durdurmak için iki tarafla da başka ülkelerin görüşmesi ve bizim çabalarımıza bu anlamda destek vermesi faydalı olur. Bir önceki dışişleri bakanı -daha sonra da başbakanlığı üstlenmişti biliyorsunuz - Yair Lapid ile görüşmemizde de savaşın sona erdirilmesi, ateşkes konularında çabalarımızı koordine edebileceğimizi söylemiştik. Ama onların somut anlamda bir çabasını görmedik. Yeni Dışişleri Bakanı'nın Lavrov ile görüşmesi son derece doğaldır. Ama savaşın seyrini değiştirecek radikal bir değişiklik olacağını düşünmüyorum.

(Suriye üçlü görüşme) Ocak ikinci yarısı dışişleri bakanları seviyesinde görüşme olacağını söylemiştiniz, tarih netleşti mi? Hangi gelişmeler oldu ki Dışişleri Bakanları seviyesinde görüşme kararı alındı? ABD’den olumlu-olumsuz tepki aldınız mı? ABD İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği hatırına ses çıkarmıyor olabilir mi? YPG konusunda, SDF içinde rahatsızlık...

ABD’den bize, 'bunlarla neden görüşüyorsunuz ya da ne oluyor?' diye herhangi bir şey gelmedi. Ama böyle bir normalleşmeye karşı olduklarını da anlıyoruz. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü’nün bir basın mensubunun sorusuna verdiği cevaptan da bunu görüyoruz. Ama yıllardır izlenen politikaların bir neticeye varmadığını ABD’nin de görmesi lazım. Sonuçta bu iç savaşı durdurmak lazım. Bunun yolunun da muhalefetin hilafına olmayacağını söylüyoruz. Yani muhalefete rağmen bir normalleşme ya da görüşme olmaz. Zaten görüşmelerin amacı bu. Suriye’de temel hedefimiz, kalıcı bir istikrarı, barışı tesis etmek, terörden arındırmak, sınır bütünlüğünü, toprak bütünlüğünü korumak. Muhalefet ile rejimin Anayasa Komitesi dahil yürüttükleri müzakerelerden bir sonuç almak. Bunun için doğrudan temaslarımızın da faydalı olacağını düşünüyoruz.

"Rusya, 2019 Mutabakatı'na ilişkin sözlerini tutmadı"

Rejimle yapılan görüşmelerde YPG ile ortak mücadele? ABD, Türkiye’ye YPG ile ilgili yeni öneriyle geldi mi?

Yok. ABD, bize YPG ile ilgili yeni bir öneriyle gelmedi. Gelmesine de gerek yok. Zaten 2019 mutabakatımız var. Ortak açıklamamız var, onun yükümlülüklerini yerine getirsin yeter. Bir de ABD ile eski Dışişleri Bakanı Tillerson geldiği zaman birlikte açıkladığımız 90 günlük bir Münbiç Eylem Planımız vardı, orada da sonuç sıfır. 2019 Mutabakatı'na ilişkin Ruslar da sözlerini tutmadılar, Amerikalılar da tutmadı. İkisi de tutmadı. Bu sözlerini yerine getirsinler yeter. Diğer taraftan daha önce yapılan istihbarat düzeyindeki toplantılarda ve Moskova’da yapılan savunma bakanları toplantısında terörle mücadele ve PKK ile ortak mücadele gündemdeydi. Biz geçmişte de, temaslar olmadan önce -benim açıklamalarımı belki hatırlarsınız- terörle mücadelede işbirliği yapabileceğimizi de söylemiştik. Çünkü terör örgütü her iki ülkenin de düşmanı.