Türkiye’nin Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) tarafından yayınlanan Küresel Haklar Endeksi’ne göre işçi hakları açısından en kötü 10 ülke arasında Genel İş Sendikası Gaziantep Şube Başkanı Ali Güdücü ‘’Türkiye’de toplu iş sözleşmesi kapsamı yüzde 7-8 ve resmi sendikalaşma oranı yüzde 14 civarında. Bu oranlarla Türkiye OECD ülkeleri arasında son sıralarda yer alıyor’’ ifadelerini kullandı.
Sendikalaşmaya karşı en önemli yasal engel ikili baraj sistemi
Sendikalaşmaya karşı en önemli yasal engel ikili baraj sistemi olduğunu dile getiren Güdücü, ‘’6356 sayılı Kanun’a göre yüzde 1 işkolu barajı bir önkoşul niteliğinde. Bu barajı aşamayan sendika, bir işyerinde işçilerin tamamını örgütlese dahi toplu pazarlık yetkisine sahip olamıyor. İşkolu barajının ardından ise işyeri ve işletme barajı geliyor. İkili baraj sisteminin varlığı, uzun süren yetki tespiti davaları ve grev yasakları, Sendikalar Kanunu’nu adeta ‘Sendikasızlaştırma Kanunu’ haline getirdi’’ şeklinde konuştu.
Toplu iş sözleşmesi kapsamı oldukça düşük
Güdücü, ‘’Türkiye’de sendikal barajlar ve anti-demokratik toplu iş sözleşmesi yetki sistemi ile teşmil mekanizmasının uygulanmaması nedeniyle toplu iş sözleşmesi kapsamı oldukça düşük. Avrupa ülkelerinin aksine ülkemizde toplu iş sözleşmesi kapsamı sendikalaşma kapsamından daha düşük. Toplu iş sözleşmesinin yetki sürecinde yaşananlar ise bu hakkın kullanılmasını ortadan kaldıracak bir nitelikte. Özellikle yetki tespit davalarında yaşanan sorunlar toplu pazarlık hakkını kullanılamaz hale getirdi’’ dedi.
Hileler ile davalar ortalama 3 yıla kadar uzuyor
‘Üye sendikalarımızdan gelen bilgilere göre yetki tespit davalarının yargı süreci 8-10 yıla kadar uzayabiliyor’ diyen Güdücü, ‘’İşverenler, SGK ve e-devlet kayıtları gibi resmi kayıtlar üzerinden yapılmasına rağmen olumlu yetki tespitlerinin tümüne itiraz ediyor. Üstelik, yetki tespit itirazlarına ilişkin davaların yüzde 40’ı etik dışı biçimde yetkisiz mahkemelerde açılıyor. Bu gibi hileler ile davalar ortalama 3 yıla kadar uzuyor. Yetki tespit işlemlerinin haksız ve yersiz itirazlarla uzaması işçilerin toplu iş sözleşmesi hakkına ulaşmasını engelliyor. Bu süreçte işçilerin önemli bir bölümü işten çıkarılıyor, sendika üyeliği düşüyor’’ açıklamasını yaptı.
Türkiye’de zenginler ve yoksullar arasındaki makas açıldı
Türkiye’de yasaklı sendikal düzen ve böylece toplu iş sözleşmesi kapsamının düşüklüğünün, ülkemizi bir asgari ücretliler toplumu haline getirdiğine dikkat çeken Genel İş Sendikası Gaziantep Şube Başkanı Ali Güdücü, konuşmasını şöyle tamamladı: ‘’Türkiye’de zenginler ve yoksullar arasındaki makas açıldı. Türkiye’nin bir asgari ücret ülkesi olmaktan kurtulması ve gelirde adaletin sağlanması için ücretler toplu pazarlık yoluyla saptanmalı. Bu nedenle toplu iş sözleşmesi kapsamının genişletilmesi için atılması gereken bir adım da Yasa’nın 40. maddesinde yer alan teşmil mekanizmasının hayata geçirilmesi.’’