Türkiye, tarım arazilerinin yüzde 6.2’sini kaybetti

CHP Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe’nin hazırladığı rapora göre, AKP’nin iktidarda olduğu 23 yılda tarım sektöründe istihdam düştü, dışa bağımlılık arttı. Gıda enflasyonu artarken, tarım arazilerinde de kayıplar yaşandı. Tarımsal destekleme ödemelerinin bütçe içerisindeki payı da azaldı.

CHP’li Karatepe’nin hazırladığı “tarım raporunda” yer alan değerlendirmeler özetle şöyle:

İSTİHDAM DÜŞTÜ: AKP’nin iktidara geldiği 2002’de tarımda istihdam 7.5 milyon kişi iken, 2024’e gelindiğinde 4.8 milyona düştü. Toplamda 2.6 milyon kişilik bir istihdam kaybı söz konusu. Tarımın toplam istihdam içindeki payı da aynı dönemde yüzde 34.9’dan yüzde 14.8’e geriledi. Tarımın GSYH içindeki payı da yıllar içinde daraldı. 2002’de yüzde 10.2 olan pay, 2024 itibariyle yüzde 5.8’e düştü.

GIDA ENFLASYONU: Türkiye, Avrupa’nın en yüksek gıda enflasyonuna sahip ülkesi konumunda. Tarımsal girdi endeksinde yıllık fiyat artışı yüzde 34.6; tarımsal üretici fiyatlarında yüzde 45.4; TÜFE gıda fiyatlarındaki artış ise yüzde 32.9. Gıda fiyatlarındaki artışlar, özellikle düşük gelir gruplarının refahı üzerinde olumsuz sonuçlar doğurmakta. Yoksul nüfusun yüzde 66.6’sı et, tavuk ya da balık tüketemiyor.

DIŞA BAĞIMLIYIZ: 2012-2023 yılları arasında tarımda kullanılan ithal girdilerin toplam girdilere oranı yüzde 14.5’ten yüzde 22.4’e çıktı. Tarımda ithal girdi kullanımının yarattığı en büyük sorunlardan biri, tarımsal üretim maliyetlerinin döviz kurundaki hareketlere daha duyarlı hâle gelmesidir. 2013 yılında 7.9 milyar dolar olan canlı hayvan ve gıda maddeleri ithalatı, 2023 yılında 15.8 milyar dolara yükseldi. 2025 yılının ilk dokuz ayındaki ithalat miktarı ise 12.3 milyar dolara ulaştı. 2013 sonrasındaki toplam gıda maddesi ithalatı 139 milyar dolara çıktı.

BÜYÜK KAYIP: Türkiye’nin son 20 yılda tarım alanında karşılaştığı en önemli sorunlardan biri, tarım arazilerinde yaşanan kayıplar. AKP iktidarı döneminde Türkiye, tarım arazilerinin yüzde 6.2’sini kaybetti. Tarım alanları AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 41 milyon hektarın üzerindeydi. Son yıllarda 39 milyon hektarın altına indi.

DESTEK AZALDI: 2006’da bütçe içindeki payı yüzde 2.7 olan tarımsal destekleme ödemelerinin, 2025 için gerçekleşme tahmini yüzde 1.1’e düştü. 2026 yılında tarımsal destekleme ödemelerinin bütçe içindeki payı yüzde 0.9’a inecek. 2026 yılı için Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kurumsal bütçesi 541.8 milyar TL. Bunun içinde tarımsal destekleme ödemeleri 160 milyar TL. cumhuriyet