DARB-I MESEL

Aslında kimin söylediği önemli olmamakla birlikte birilerinin söylemiş olduğu bazı cümlelere takılırım ben. Sizin de duyunca ‘Ne kadar da doğru bir cümle’ dediğinizi dinler gibi olurum. Bizde hep ATA’larımızın söylediği cümleler diye tanımlarız ama, cümle doğru ise kimin söylediği önemli değildir.  Ancak bazı cümlelerin kim tarafından söylenmiş olduğunu bilirsiniz. Mesela ‘Yollar yürümekle aşınmaz’ , ‘Dün dündür, bugün bu gündür’ Bu cümlelerden pek bir şey anlamak mümkün olmasa da, bir bilen söylemiş olduğu için, cümleler  tarihe kazınmıştır. 

Bir başka cümleyi, bir duyuma göre, II.’nci adam olan milli şef Garp Komutanı tarafından söylenmiş olarak kabul edilen ‘Bir memlekette namuslular, namussuzlar kadar cesur olmadıkça , o memlekette kurtuluş yoktur.’ Aslında bu cümlenin Victor Hugo’nun ‘ Les Miserables’ adlı, bir başka adı ile Sefiller romanından alıntı olan bu cümlede, çok önemli bir tespit olduğuna inanırım.  

‘Çürük tahta çivi tutmaz.’ Ne kadar özel çivi veya vida kullanırsanız kullanın, eğer tahta çürükse , vida tutmaz. Bu tahta ile herhangi bir çatı yapılmaz. Tahta çürük, tahta börtü böcek tarafından içeriden yenilmişse, bu tahta ile hiçbir şey yapamazsınız. Bu cümleyi ülkemdeki ekonomiye yön veren insanların bilmesi gerek.  

Bir de ÇİN darb-ı meselleri vardır, insanı düşündürür. Öyle ifadeler vardır ki, her dönemde ilgi odağı olur ve mutlaka hayattan bir kesintiyi ifade eder. Derler ki ‘Bir Ülkede Küçük İnsanların Gölgeleri Büyüyorsa, O Ülkede Mutlaka Güneş Batıyordur‘ . Şimdi gelin bu cümleyi tahlil edelim. Her ülkede geçerli olabilir ve her zamana uyan bir çerçevesi olduğu kesin. 

Bilim, öğrenme duygusu, Çinliler için çok önemlidir. Bununla ilgili bir Çin ata sözü vardır ki, çok beğenirim. Derler ki ‘Bilen ve bildiğini bilen akıllıdır. Onu mutlaka izleyin. Bilen ve Bildiğini bilmeyen Uykudadır. Onu Uyandırın. Bilmeyen ve bilmediğini bilen bir öğrencidir. Ona öğretin. Bilmeyen ve bilmediğini bilmeyen bir aptaldır. ONDAN SAKININ ve UZAK DURUN.’ 

Bu sözleri de çok severim. Hani ‘fısıldanan sözler, çok kere yüksek sesle söylenenden daha uzağa gider.’ Derler ya, ÇİN atasözleri fısıldanan cümleler olsa gerek, mutlaka uzağa gidip insanları düşündürür.  Bir de ‘başarı belki insana çok şey öğretmez, fakat başarısızlık çok şey öğretir, ama öğrenmeyi biliyorsa,’ diye öğrenmeyi işleyen cümleleri vardır Çinlilerin. Benimde bir çok yurdum insanı gibi köklerim orta Asya’ya dayandığından mı bilmem, bu sözler, beni hep etkiler.    

Size de mutlaka tanıdığınız veya tanımadığınız insanlardan, bazı anlamlı cümleler, mutlaka geliyordur. Kimilerini okuyup düşünürsünüz, kimilerine ise hem gülüp, hem de düşünürsünüz. Zaten insanları güldürürken düşündürüyorsanız, o zaman bilge kişiliğiniz vardır. Sizi çok dinlerler. Geçenlerde yeğenim söyledi, dinledim, çok doğru olduğuna inandım. Aslında ne Çin atasözü, nede ülkemin ata sözleri arasında bulamadım. Fakat günümüzü o kadar doğru ifade etmekte ki, hayran kalmamak elde değil. Cümle İngilizce olduğu için tercüme etsem aynı vurguyu verebilir miyim, bilmiyorum. Bu nedenle her ikisini de vereyim. Günümüz Türkiye’sinde, ‘İf you elect a clawn, you should expect a circus’ tercümesi tam olmayabilir ama ‘Eğer bir soytarıyı seçerseniz , beklentiniz Sirk olmalı‘ denilmekte. 

Yurdum insanı kime inanacağını şaşırmakla kalmamakta, Devlet doğruyu söylemediği müddetçe, halk gerçeği aramakta. Yurdum insanı çöpten gıda toplamakta, hele işsizlik boyutlarını yazmama gerek kalmamakta. Günümüzde insanlar aç, işsiz ve yoksulluk sınır tanımamakta. Oğlunu okula gönderen bir anne çocuğuna az da olsa cep harçlığı bile veremediğinden utanmaktadır. Ancak bir küçük zümre ise sanki bir başka ülkede yaşamakta, lüks ve bolluk içinde yüzmekteler. 

Artan akaryakıt fiyatları bu zengin zümreyi hiç ilgilendirmemekte. Bindikleri araçlar ucuz cinsten olmadığından, ülkemde iki ayrı sınıfın yaşam farkları arasındaki mesafe gittikçe açıldığını görmek, beni ve yurdum insanını derinden üzmektedir. Beklentimizin bir sirk olmamasını dilerim, diye bir sözüm geldi söyledim hem nalına hem mıhına.