Suç ekonomisinin gerçek cirosu
Önceki gün gazeteniz Sabah’ta yayınlanan Anka Ajansı’nın “Suç ekonomisinin yıllık cirosu 8 milyar, getirisi 3.25 milyar TL” haberi birçok ulusal gazetede yer aldı, Cumhuriyet’te manşetten verdi.
İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’nın “Suç Ekonomisinin Türkiye Blançosu” adlı araştırması nedense özensiz ve yetersiz hazırlanmış bir araştırma gibi geldi bana.
Araştırmaya göre 2010 yılında 27 kalemde Türkiye’de yasadışı faaliyetlerde oluşan ciro 8 milyar TL.
Suç ekonomisini oluşturan; kriminal ve kaçakçılığa dayanan illegal sektörlerde toplam yıllık net gelir de 3 milyar 250 milyon TL.
Rakam bana çok küçük geldi! Araştırmayı kaleme alanı bulsam, “Çık çık çık…” diyecektim!
Sen söyle o halde, ne kadarmış derseniz, yazının sonunda söyleyeceğim.
****
Önce iyi bildiğim konudan başlayayım.
Araştırma da şöyle deniyor: “Yılda 200 bin ton çay tüketilen Türkiye’de piyasaya yılda 25 bin ton çayın kaçak olarak girdiği tahmin ediliyor. Kaçak çayın toptan kilo fiyatı 6-8 TL. Perakende 18 TL’ye kadar ulaşıyor. Netice olarak çay kaçağı 349 milyon TL.”
Doğrusu şöyle:
2010 yılında Türkiye’de 235 bin ton çay üretimi yapıldı. 25 bin ton çay ithal edildi. Kaçak yollarla giren çayın miktarı ise 40-60 bin ton arası. Böylece, ülkemizde çay tüketimi 300-320 bin ton oluyor! Türkiye dünya çay üretimi sıralamasında 5. durumda. Ancak, çay tüketiminde dünya birinciliği bize ait. Nüfusumuzun yüzde 96’sı her gün çay içiyor. Kişi başına tüketimin 4.5 kilo olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. 2010 verileriyle Türkiye’de çay pazarı 1 milyar 350 milyon TL’lik bir büyüklüğe ulaştı.
Kaçak çay, normal Rize çayının en az iki misline satılıyor. Yani, raporda öngörülen rakamı en az iki ile çarpmak gerekir.
***
Sigara konusu daha vahim!
Rapora göre Türkiye’de yılda 5 milyar paket sigara satılıyor. Benim ulaştığım resmi rakamlar, yılda 107 milyar adet sigara üretiliyor. Yani 5 milyar 350 milyon paket.
Araştırma raporları yasaklardan dolayı sigara tüketiminin en az yüzde 15 gerilediğini iddia ediyor. Oysa, durum tam tersi. 7 liralık Malboro 3,5 liraya satıldığı için tüketimi kamçılıyor. Bu nedenle 2011 yılında en az 150 milyar sigara, yani 7,5 milyar paket tüketileceği hesaplanıyor.
Türkiye sigara pazarının perakende değeri 23.5 milyar lira. Bunun 14,5 milyar lirası ÖTV, 3,6 milyar lirası da KDV. 7 liralık bir paketin 5,48 lirası vergiye gidiyor. Kaçak Malboro’nun 3,5 liraya satıldığını düşünürsek, sigara kaçakçılığının önlenemez dev bir sektör olduğunu da kabul etmemiz gerekir. Onbinlerce insan bu işten geçiniyor.
Rapora göre bu işin getirisi 652 milyon lira. Olacak şey mi? Türkiye perakende pazarının üzerine en az yüzde 50’de kaçak sigara pazarının payını ekleyeceksiniz. Ne mi olur? Rapordaki getiriyi 20 ile çarpmanız gerekir!
***
Raporda eroinin yurt içindeki cirosunun 1.8 milyar TL’ye ulaştığı, bunun da üçte ikisinin net gelir olduğu ifade ediliyor.
1 milyar 800 milyon lira, Allahaşkına kime yeter?
Birleşmiş Milletler raporuna göre, eroin trafiğinde kilit ülke Türkiye.
İmalat üssü yalnız Afganistan’da üretilen (2009 rakamlarına göre 115 ton) eroinin dağıtım beyni Türkler! Avrupa eroin pazarı 70 milyar dolar. Bu rakam bazen artıyor, çünkü operasyonlarda mal yakalandığı gibi karlarından fedakarlık (!) edemeyen kaçakçılar mala zam yapıyor!
1.8 milyar TL’nın lafı mı olur? Pavyonda ‘çiş’ parası gibi bir şey!
***
Raporda fuhuşun yıllık cirosunun 3 milyar lira olduğu belirtilmiş! Ne diyelim? Bu raporu yazanı Antep’e getireceksin, iki ay burada misafir edeceksin, giderken gözleri fal taşı gibi açılıp rakamları daha ‘cömert’ yazacaktır!
***
Hatalı değerlendirmeler diğer bütün fasıllarda da devam ediyor. Bana göre rapor fasa fiso!
Gelelim yazının başında verdiğim söze!
Tabii ki kesin bir şey söylemek çok zor. Ama suç ekonomisinin Türkiye’deki yıllık cirosu 25 milyar dolardan az değil.
Bu rakamı, uluslararası suç örgütlerini araştıran ve değerlendirmeler yapan çeşitli kurumların verilerinden esinlenerek buldum. Cömert değil, cimri davrandım.