Happy nut

Dünyanın en modern ve büyük  fıstık fabrikası Siirt’te  kurulmuş, yakında faaliyete geçiyormuş.

Güzel bir haber, hayırlı ve uğurlu olsun.

Mübalağa (abartma) edebiyatta bir sanat türüdür.

Ama ticarette pek tutarlı olmayan, hoş da karşılanmayan kötü bir rekabet türüdür.

Böyle abartmalı bir haber ilk evvela Gaziantepliler’i şaşırtır! Sonra, eğer bu haber bir şekilde Amerika’ya ulaşırsa onları katıla katıla güldürür!

Siirt’in yıllık rekoltesi 6 bin ton. Yani, antepfıstığının 25’te biri kadar. Bu kadar fıstık için mi, dünyanın en modern ve büyük fabrikası kuruluyor!

Fabrikanın makineleri Gaziantep’ten gidiyor. Tam bilmesem de, fıstık işleme teknik bilgilerinin de (know how) Antep’ten gittiğini tahmin etmek zor olmasa gerek!..

Neyse, ben size asıl dünyadan, fıstık dünyasından haberler vereyim.

Dün bütün dünyada ‘World Pistachio Day’ Dünya Fıstık Günü kutlandı.

Her sene 26 Şubat Dünya Fıstık Günü olarak kutlanıyor.

Dünyanın en büyük üçüncü fıstık üreticisi olan Gaziantep böyle bir kutlamadan haberdar değil. Hatta umurunda bile değil! Çünkü dünya piyasası ile entegre değil. Ama işte dünyanın en modern ve büyük tesisini kuruyoruz, diye kendi kendimize gelin güvey olmasını çok seviyoruz!..

Dünyanın en büyük fıstık işleme tesisleri Amerika’da.

Paramount Çiftliği, Kaliforniya fıstığının yüzde 60’ını işliyor.

Resimlerden de göreceğiniz gibi tesisler son derece modern, ve dünyanın en büyüğü. 1350 kişi çalışıyor. 

Özellikle fıstık kurutma ve çıtlatmada ileri teknoloji kullanılıyor.  Bu tesislere fıstık çok sayıdaki yerel tesislerden kavlatılmış olarak geliyor. Erken kavlatma fıstığın esmerleşmesini ve aflatoksin üremesini önlüyor.

Amerika, ürettiği 500 bin ton fıstıkla dünya rekortmeni.

Bu hasata ancak 2018-2020 yıllarında ulaşacaklarını tahmin ederken, erken yakalanan hedef yeni hedefin ufkunu açmış. Yeni hedefleri önümüzdeki 3 yılda 600 bin tonu yakalamak.

Paramount Çiftliği de 100 milyon dolarlık tevsi yatırımı ile yeni hedefe kendini hazırladı.

Aslına bakarsanız, Antep’in rakibi yok.

Antep, çerezlik fıstık üretmiyor zaten.

Biz baklavada, çikolatada, lokumda ve diğer tatlılarda kullanılan sanayi türü fıstık üretiyoruz. Zengin aromalı, lezzetli fıstık…

Amerika, ‘Kerman’ tipi çerezlik fıstık üretiyor, Çinliler bayılıyor. En büyük alıcı onlar.

ABD’nin fıstık ihracatı 1.6 milyar dolar. Sonra İran geliyor, 1.2 milyar dolar. Bizim ki ne kadar diye soracak olursanız…

TÜİK’in en son 2014 yılına ait açıkladığı rakam var: 19 milyon 925 bin 360 dolar. TİM’in tablosunda Antepfıstığı yok.

Yani, en iyisi bizim ihracat rakamını kendimize saklayıp açıklamamız daha yerinde olur!

Oysa…

Üretimi artırabilsek fıstık, halıyla rekabet edebilir.

Halının hammaddesi dışarıdan gelirken, Antepfıstığının dışarıya bağımlı olmaması, üretimde daha fazla  istihdam sağlayacak olması hep yararımıza…

Ama hayal kurmanın ötesinde bir işe yaramayacak öneriler bunlar!..

Amerikalılar fıstığa, ‘Happy nut’ diyorlar. ‘Nut’ kabuklu yemiş demek. Fındık, fıstık, ceviz gibi…

Ama yalnız fıstık için bu deyiş kullanılıyor, ‘Mutlu yemiş’ şeklinde tercüme edilebilir.

Dünya mutlu fıstık gününüz kutlu olsun…