Madam Despina

YAYINLAMA: 01 Ocak 1970 / 04.00 | GÜNCELLEME: 01 Ocak 1970 / 04.00

Yine Mi Çiçek

 

Kur masayı Madam Despina
Kirli beyaz muşamba örtüleri ser
Çek sediri asmanın altına
Yanında bir ince Müzeyyen abla

Yine mi güzeliz, yine mi çiçek?
Hamdolsun
Taze mi bitti topik
Canın sağ olsun
Amanın yine mi güzeliz, yine mi çiçek?
Hamdolsun
Altınbaş kadehe yağ gibi dolsun

Gece çok genç, arzular şelale
Haber etsek o yare
Gelse Bomonti'den
Şereflendirse bizi

Olsak teyyare

Yine mi güzeliz, yine mi çiçek?
Hamdolsun
Taze mi bitti topik
Canın sağolsun
Amanın yine mi güzeliz, yine mi çiçek?
Hamdolsun
Altınbaş kadehe yağ gibi dolsun

Yine mi güzeliz, yine mi çiçek?
Hamdolsun
Taze mi bitti topik
Canın sağolsun
Amanın yine mi güzeliz, yine mi çiçek?
Hamdolsun
Altınbaş kadehe yağ gibi dolsun

 

Meral Okay’ın sözlerini yazdığı, Sezen Aksu’nun seslendirdiği şarkı Madam Despina’nın meyhanesine atfen yazılmıştır. Madam Despina kimine göre “Akşamcıların kraliçesi”, kimine göre “Türk Meyhane tarihinin Afife Jale’si”, kim nasıl tanımlarsa tanımlasın o Anadolu’nun ilk kadın meyhanecisidir.

 

Madam Despina (Despina Eftimiadu), 1919 yılında eski adı İmroz, bugünkü adıyla Gökçeada’da dünyaya gelmiş. 15-16 yaşlarında ailesiyle birlikte İstanbul’a göç etmiş. Çok çeşitli işlerde çalışmış. İstanbul’un değişik semtlerinde açtığı meyhaneler çeşitli nedenlerle kapanmış. 1946 yılında eski adı Tatavla, bugünkü adı Kurtuluş olan semtte, Açıkyol Sokak No:9’da Madam Despina Meyhanesi’ni açmış. Mekan o günden bugüne aynı yerde hizmet veriyor.

 

Madam Despina’dan sonra işletme el değiştirse de mutfağa ve menüye dokunulmamıştır. Meyhanenin girişinde Madam Despina’nın bir fotoğrafı karşılıyor gelenleri. Kirli beyaz muşamba örtülü masaları, yeşillikler içinde bir bahçesi, çeşitli fotoğraflarla süslenmiş duvarlarıyla tipik bir meyhane ortamını yansıtıyor.

 

Ayrıca Meral Okay’ın yazıp, Sezen Aksu’nun seslendirdiği şarkı meyhanenin duvarında Meral Okay’ın fotoğrafı ile birlikte yer alıyor.

 

Madam Despina Meyhanesi hakkında, UNESCO, 2003 yılında “somut olmayan kültür mirasının korunması” amaçlı bir karar bile almış.

 

21 Ocak 1929’da meydana gelen yangınla yarısı yanan eski Rum semti Tatavla, yangından iki ay sonra Mart’ın sonunda belediyenin aldığı kararla adı Kurtuluş olmuş. 1955 yılında meydana gelen 6/7 Eylül Olayları sonucu İstanbul’daki Rumlar buraya göç etmiş. Türkiye’nin 1964 yılında Rum vatandaşların sınır dışı etmesiyle nüfus azalmış. Günümüzde ise sayıları çok azalsa da,  çoğu yaşlılardan oluşan Rumlar hala var.

 

Despina, “Meryem Ana’nın isimlerinden biri... Kelime anlamı itibariyle ‘bakire’ demek. Meryem Ana, bildiğiniz gibi, bakire olarak hamile kaldı. Bakire anlamında olan ‘Despinis’, İncil’de Meryem Ana’ya ithafen ‘Despina’ olarak geçiyor."

 

Madam Despina hakkında yazılan yazılara baktığımızda, cenaze törenin sıra dışılığına tanıklık ediyoruz: “Madam Despina’nın vasiyeti üzerine, mezarı şarapla sulandı ve meyhanenin saz heyeti, kendisinin en sevdiği şarkıyı, ‘Şimdi Uzaklardasın’ı çaldı.” Ne güzel bir vasiyet ve bu vasiyeti yerine getirebilen cesur insanlara gıpta etmemek elde değil. Çektiğin bütün acılara rağmen inandığın tanrının yanında, rahat uyu emi!

 

Yolunuz düşerse uğrayın derim.

 

 





Madam Despina