Küçükköy / Ayvalık

Şehirde yaşayan hemen hepimizde köy hayatına bir özlem vardır. Şehrin kargaşasından kaçıp daha sakin, daha yavaş ve daha huzurlu günler yaşamak gibi. Köy hayatına duyduğumuz özlem genellikle filmlerde gördüğümüz karelerle sınırlıdır. Yemyeşil bir doğanın içinde, birbirinden şirin evleri, uçsuz bucaksız buğday tarlaları, bahçe içinde ağaç altında kurulan sofraları hayal ederiz. Yaşam telaşının getirdiği sorumluluklar ve günlük koşuşturmalar sonucu hayallerimizi tarihi belirsiz zamanlara erteleyip duruyoruz. Zaman zaman kendimizi gözünde olmayan kıyıda köşede kalmış sakin yerler ararız.

Tatil dönemlerinde deniz-kum ve güneş üçlüsünün dışına çıkıp, aynı zamanda yeni yerler keşfetmeyi sevenler için Anadolu bitip tükenmez alternatiflerle doludur. Bu alternatiflerden birisi de, eski adıyla “Yeniçarahori” yeni adıyla Küçükköy. Burası Balıkesir’in Ayvalık ilçesine bağlı eski bir Rum köyü. Köy dediğime bakmayın, oldukça eski bir tarihi var. Bu tarihi içinde farklı milletlere ve buna bağlı olarak değişik kültürlere ev sahipliği yapmıştır.

Küçükköy’ün tarihi 15. yüzyıla, 1462 yılına dayanıyor. Fatih Sultan Mehmet, Midilli Adası’nı fethetmek için harekete geçtiği dönemde adanın tam karşısında yer alan bu bölgeye yeniçerileri yerleştiriyor. Adanın fethedilmesinden sonra da yeniçeriler burada yaşamaya devam ediyor. Yeniçerilerden sonra köye Rumlar yerleşiyor. Rumların ifade edişiyle, yeniçeri köyü anlamına gelen Yeniçarohori adıyla anılıyor. Mübadele döneminde Balkanlardan gelen mübadiller, Boşnaklar yerleştiriliyor.

Küçükköy, Ayvalık merkeze 8 kilometre mesafede yer alıyor. Bir zamanlar adı üstüne Ayvalık ilçesine bağlı bir köyken 1970 yılında belde yapılıyor. Aynı zamanda halk arasında Sarımsaklı olarak bilinen bölgedir. Belde, 2013’de kabul edilen Büyükşehir Belediyesi yasası ile Ayvalık’ın mahallesi oluyor. Ucube büyükşehir yasası ile köylerin mahalle olmasını da anlamış değilim ya, neyse.

Her yıl 4 Mayıs’ta “Balkan ülkelerinin hıdırellezi” olarak kabul edilen Geleneksel Boşnak Teferiç Şenlikleri yapılıyor.

1980'li yıllarda bu köyde yaşayanlar, ekonomik nedenlerden dolayı Sarımsaklı’ya yerleşiyor. Yakın zamana kadar da, kendi kaderine terk edilmiş Rum evlerinden oluşan tarihi taş evleri ve kültürel zenginliğiyle dikkatleri üzerine çekiyor. Ülkenin faklı yerlerinden gelen gönüllüler (esnafından sanayicine, mimarından sanatçısına) el ele vererek bölgenin kültür ve sanat merkezi olması için çalışıyor.

Son yıllarda Küçükköy’ün yapısı hızla değişiyor. Eski Rum taş evleri el değiştiriliyor ve restore ediliyor.

Köy içerisinde 19. yüzyıldan kalma 3 kilise ve 3 manastır var. Bunlardan biri de köy meydanındaki Ayiu Athanasiu Kilisesi, günümüzde cami ve kuran kursu olarak kullanılıyor. Cami avlusundaki tarihi yapı Kent Müzesi olarak hizmet veriyor.

Bütün bunların yanı sıra Küçükköy Smart Village (Akıllı Köy) olma yolunda ilerliyor. Sürdürülebilir enerji kullanılan, kaliteli eğitim alma ve yeterli sağlık hakkının olduğu, iyi beslenebildiği, temiz suya erişiminin olduğu bir köy yaratılmak isteniyor. Aynı zamanda teknoloji anlamında da akıllı bir köy olabilmek için fiber internet altyapısını sağlamak için de çalışılıyor. 3 yıldır sürdürülen projenin başka köyler için de örnek olması isteniyor.

Ayrıca köy Şeytan Sofrası ve Sarımsaklı Plajı’na 3 km, Ayvalık’a 8 km ve Cunda’ya 15 km uzaklıkta bulunuyor. Köyde birbirinde güzel butik otellerde konaklayıp çevre gezileri yapabilirsiniz. Ayrıca Ağustos ayında düzenlenen Ayvalık Kültür ve Sanat Günleri kapsamında köyde sergi ve sanat atölyeleri de etkinlik düzenliyor.

Sanat galerileri, kafeleri, müzeleri ve birbirinden renkli sokaklarıyla eski adıyla, Rumların deyişiyle Yeniçarohori, günümüzdeki adıyla Küçükköy sizi misafir etmeyi bekliyor.

Yola çıkarken az şey beklerseniz, çok şey bulursunuz.  Tadını çıkarın…