Zeytin ve zeytinyağı (1)

Zeytin, nedir, nasıl bir içeriğe sahiptir. Bugün sizlere biraz bunlardan bahsedeceğim

Yağlar, insan hücreleri için yaşamsal bir kaynaktır. İnsanın hayati faaliyetlerini sürdürebilmesi için vücudun belli oranda enerji alabilmesi için gerekli enerjinin çoğunluğu yağlar tarafından karşılanır.

 Zeytin besin kaynağı olarak kullanılan bir bitki olup, son yıllara tüketimi oldukça artmıştır. İnsanların Akdeniz beslenme kültürüne yönelmeleri sebebiyle zeytinyağının önemi de artmıştır. Şifalı bir bitki olup, zeytingiller familyasından; Akdeniz havzasında, makilerde yabani olarak yetişir. Ege bölgesi de zeytincilikte oldukça zengin bir bölgedir.

Zeytinyağı, sadece bir enerji kaynağı değil aynı zamanda içerdiği yağda eriyen vitaminler ve elzem yağ asitleri nedeniyle de önemlidir. Elzem yağ asitleri dışardan mutlaka almamız gereken yağ asitleridir. Linoleik ve linolenik asitler, vücut tarafından sentezlenmeyen ve dışarıdan alınması gereken elzem yağ asitleridir. Bunlar, hücre zarında (fosfolipit) bulunmakta ve vücutta çok önemli fonksiyonları vardır..

 Zeytinyağı, özellikle omega-9 (oleik asit) bakımından zengin bir kaynaktır. Elzem yağ asitleri, enerji kaynağı olmanın yanında, özellikle araşidonik asit, alyuvarların kümelenmesini engeller (prostaglandin sentezinde yer alır).

Bir zeytin tanesi, 2-12 gram bunun  % 13-30'u çekirdek, % 66-85'i etli kısım ve % l,5-3,5'i kabuktan oluşmaktadır.

Yeşil zeytinin yenebilen 100 gramı, 144 kalori enerji sağlar. Ayrıca 13,5 gram yağ, 2,8 gram karbonhidrat, 1,5 gram protein, 90 miligram kalsiyum, 2 miligram demir ve 300 ünite A vitamini ihtiva eder.

Siyah zeytinin yenebilen 100 gramı ise, 207 kalori enerji sağlar. Ayrıca bu tip zeytinde 21 gram yağ, 1,1 gram karbonhidrat, 1,8 gram protein, 77 miligram kalsiyum, 1,6 miligram demir ve 60 ünite A vitamini depolanmıştır.

Zeytin ve zeytinyağının bugün sadece ülkemizde değil tüm dünyada tedavi amaçlı kullanıldığı bilinmektedir. Örneğin zeytin yaprağı Fransa’da sindirim, böbrek ve idrar; Almanya’da kalp-damar; Slovenya’da yüksek tansiyon ve idrar güçlüğü sorunlarında kullanılmaktadır italya'nın Messina Üniversitesi'nde yapılan çalışmalarda polifenoller içerisinde bulunan bazı maddelerin   (sekoiridoidlerin), mikroorganizmalar üzerine olan tesirlerini incelemişler. Çalışmaları sonucunda bu maddelerin insanların solunum ve sindirim sisteminde hastalık yapan bazı mikroorganizmalar üzerinde büyümeyi engelleyici veya yavaşlatıcı tesiri olduğunu tespit etmişlerdir. Bu gözlemlere dayanarak, zeytin ve zeytinyağındaki bu hazır antibiyotik potansiyelden istifade edilerek, bazı maddelerin, yeni antibiyotikler geliştirilmesi açısından önemli bir kaynak olabileceğini ileri sürmüşler.

Zeytinyağı, kalp için önemli bir bileşendir. Tüketilen yağların nitelikleri ile kalp damar hastalıkları arasında ilişkilerin tespit edilmesi amacıyla birçok çalışma yapılmıştır. 

Kalp-damar hastalıklarının oluşum sebeplerinin azaltması ve hastalık oluştuktan sonra tekrar nüksetmesini engellemesi, ilaç sanayisinde ve sağlık alanında yoğun bir şekilde kullanılması ile bu bitkiye verilen önem artmaktadır.

Alman Kanser Araştırma Merkezi'nden Owen ve arkadaşları, zeytinyağı kullanımının sağlık üzerine tesirlerini değerlendirdikleri bir derleme çalışmasında; bu yağın bünyesinde bulunan fenollerin antioksidan hususiyetleri sebebiyle bazı kanserlerin (kalın bağırsak, meme ve deri) ve koroner kalp hastalıklarının gelişmesini engellediği bildirilmiş.

Oleik asit, damarlarda plak oluşumuna neden olan kötü düşük yoğunluklu kolesterol miktarını azaltırken (LDL kolesterol) iyi kolesterol olarak bilinen yüksek yoğunluklu kolesterol (HDL kolesterol) seviyesini de arttırmaktadır. Oleik asit, toplam kolesterol (LDL-kolesterolü) seviyesini de düşürme yönünde etki göstermektedir. Kolesterol metabolizması üzerine çok olumlu etkisinin yanında yaşlılığa bağlı olumsuzluklara karşı da koruyucudur.

 Tekli -doymamış yağları, doymuş yağlara göre daha fazla oranda tüketenlerde, bütün ölüm sebeplerine karşı özellikle de koroner kalp hastalıklarına karşı daha çok koruyucudur. 

Japonya ‘da yapılan bir araştırmada, kanser yapıcı ultraviyole ışınlarına maruz bırakılan farelerde deriye uygulanan zeytinyağının tesirlerini incelemiş, fareleri üç gruba ayırarak, birinci gruba zeytinyağı sürülmezken, ikinci gruba ışınlama öncesi, üçüncü gruba ışınlama sonrası zeytinyağı sürmüşler. Kanser yapıcı ışınlara maruz bırakıldıktan sonra, zeytinyağı sürülen grupta, çok daha düşük oranlarda kanser geliştiğini gözlemiş.

Zeytin yağının insan sağlığındaki önemini ve kullanıldığı alanları sıraladığımızda, tansiyon düzenleyici etkisi, Antioksidan, trigiliserit, sinir sistemi, beyine etkileri, kanserle mücadele, bağırsak kanseri, prostat kanseri, deri hastalıklarında, AIDS’e karşı mücadelede, obezite mücadelesi, menopoz, böbrek hastalıklarında, eklem enfeksiyonlarında, doğal müshil, mide sindirim sisteminde safra kesesi taşı, diyabette, deri yaralanmaları, kulak ağrılarında, güzellik amaçlı olarak bir çok alanda yer aldığı, güncel yaşamımızda sıkça kullanılması gerektiği, yapılan birçok yurt dışı ve yurt içinde yapılan bir çok bilimsel çalışmalar zeytin yağının önemini ortaya koymakta.

Zeytinyağının henüz keşfedilmemiş başka özelliklerinin de olduğuna inanılmakta ve birçok çalışma devam etmektedir. Yeni keşifler geliştirildikçe, zeytin ürünleri tüketimi daha artacak ve ilâç ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. Ülkemiz coğrafyasının zeytin yetiştiriciliğinde nedenli önemli olduğu ve insanlığa şifa arz etmesinden dolayı zeytin sever dostların zeytin ekim alanlarının artırılması için yoğun olarak çalışmaların yapılması gerektiği görülmektedir.

Özetlersek , işte zeytinyağının faydaları...

·         Zeytinyağı metabolizmayı artırır.

·         Zeytinyağı sindirimi kolaylaştırır.

·         Zeytinyağı cilt sağlığını korur.

·         Zeytinyağı kalp sağlığını korur.

·         Zeytinyağı yaşlanmayı geciktirir.

·         Zeytinyağı safra taşlarını önler.

·         Zeytinyağı kilo kaybı sağlar.

·         Zeytinyağı hücre duvarlarını güçlendirir.