TİS görüşmeleri ve kaybettiklerimiz

Kamu çalışanları ve kamu emeklileri adına 2022-2023 için TİS görüşmeleri gerçekleştirildi. TİS’i ileriki süreçlerde uzun uzadıya ve açıklayıcı boyutlarıyla paylaşmaya çalışacağız ama kısa başlıklarla ve öne çıkan maddelerine sıcağı sıcağına değinmekte yarar vardır.

TİS öncesi sendikalar taleplerini, mevcut ekonomik koşullar, çalışma yaşamındaki zorluklar, hayat pahalılığı, istihdamdaki güvencesizlik, gerçek grevli bir toplu sözleşme, mülakat, güvenlik soruşturmaları, çalışma yaşamında kadınların talebi, KHK’larla haksız ve hukuksuz ihraçların iadesi, atamalarda liyakat vb. şeklinde birçok birikmiş başlıklar şeklinde açıklandı. Ama esas olarak kamuoyunda TİS, daha çok ekonomik sonuçlar üzerinde değerlendirildi.

Bu TİS’e damgasını vuran ise sendikasız ve yasal olarak sendikalı olamayan milyonlarca kamu emekçisinin, kamu emeklilerinin ayrımcılığa ve eşitsizliğe uğramasıydı. Hükümetle yetkili sendika, sendika dayanışmasını yükselterek (bilinçli bir tercih) ve %1 örgütlenemeyen sendikaların bu dayanışmadan “faydalanamayacak şekilde” bir madde de hükümet uzlaşmışlardır. Bu uzlaşmanın sonucu olarak; farklı örgütlenmeler engellenecektir, sendika tekciliği oluşacaktır, örgütlenme özgürlüğü engellenmiş olacaktır ve eşit işe eşit ücret ilkesi çiğnenmiş olacaktır. Kısacası bu madde ciddi sorunlar ve eşitsizlikler, hukuki sorunlar içermektedir. Temennimiz yargının bunu düzeltme yoluna gitmesidir.

Bilindiği üzere kamu emekçilerini ve emeklilerini kapsayan toplu sözleşme görüşmelerinde hükümet ilk teklifini 12 Ağustos’ta yapılan toplantıda paylaşmıştır. Söz konusu teklife göre için altışar aylık dilimler halinde 2022 için %5+%6, 2023 yılı için %6+%6 maaş artışı teklif edilmiş, 3600 ek gösterge ve sözleşmeli personel için içeriği ve geleceği belli olmayan cümleler kurulmuştu.

Bunun sonucu olarak konfederasyonlar ve sendikalar hükümet tarafından yapılan ilk teklifi “müzakere edilmez” bir teklif olarak nitelendirmiş ve kamu emekçilerinin reel gelirinde yaşanan erimeyi gideren, vaat yerine temel sorunlarını çözen yeni bir teklif beklediklerini kamuoyu ile paylaşmıştır.

Peki TİS nasıl sonuçlandı?

2022 yılı için altışar aylık dilimler halinde %.5+%7 maaş artışına imza atıldı.

2023 yılı için altışar aylık dilimler halinde %8 + %6 oranına imza atılmıştır.

 İki yıl için toplamda %67,2 maaş artışı teklif eden “yetkili” konfederasyon iki yıl için toplamda %26 oranına imza atmıştır.

Teklif ve varılan mutabakat arasında iki yıl için toplamda 41 puan fark vardır. Bunun anlamı 5,5 milyon kamu emekçisinin ve emeklinin gerçek enflasyonun çok altında bir ücretle hayat pahalılığına maruz kalmaya devam edecekleridir. Bu TİS’te  5,5 milyon kamu emekçisinin ve emeklinin  beklentisi yerine gelmediği gibi kayıplarına kayıp eklemlenmiştir.

3600 ek gösterge ve sözleşmeli personel konularında yine ileriki süreçlere, vaat olarak bırakılmıştır. Milyonların beklentisi 3600 ek gösterge ve sözleşmeli personel talepleri önümüzdeki dönemin seçimlerinin yatırımı olacağına benziyor.

Bu TİS’le,  5,5 milyon kamu emekçisi ve emeklisinin beklenti ve isteklerini yerine getirilmiş mi? Onun yanıtını emekçiler verecek; onun yanıtı sendikaların talepleri ile imza altına alınan mutabakat arasındaki farkta rahatlıkla görülebilir.