Bağışıklık sistemi nedir ve nasıl güçlendirilir

YAYINLAMA: 02 Aralık 2021 / 17.07 | GÜNCELLEME: 02 Aralık 2021 / 17.07

Diğer ismi immün olan bağışıklık sistem, farklı enfeksiyon ve toksik ajanlarla savaşarak vücudu hastalıklara karşı koruyan karmaşık bir sistemdir
Zararlı organizmaların vücuda girmesini veya vücuda giren organizmaların yayılmalarını önleyerek canlıdaki hastalıklara karşı savunma mekanizmasını oluşturur.  Patojen ve tümör hücrelerini tanıyarak onları yok eder.
Bağışıklık sisteminin temel ögeleri; beyaz kan hücreleri olan lökositler (akyuvarlar), antikorlar, lenfatik sistem, kemik iliği, dalak, timüs, bademcikler, karaciğer, peyer plakları
Kısaca bu ögelerin bazılarından bahsetmek gerekirse;
Kemik iliği, kemiklerin ortasında bulunan yağlı, gözeli bir yapıda olup alyuvar ve akyuvarların yapımını sağlayan kök hücrelerini ve kanın pıhtılaşmasında görev alan trombositleri üretir. Üretmiş olduğu akyuvarlar (beyaz kan hücreleri) bakteri, virüs gibi yabancı ve zararlı mikroorganizma ile karşılaştığında, çoğalarak bağışıklık sistemini harekete geçirir ve diğer bağışıklık hücrelerinin de çoğalması için onları uyarır. Ayrıca yabancı mikroorganizmaların varlığına karşı vücudun taramasını yapar
Antikorlar vücudun mikrop ve toksinler ile savaşmada oluşturduğu moleküllerdir. Antikorlar, vücutta kaldığı sürece çoğunlukla kişinin o hastalığa ikinci kez yakalamasının önüne geçer.
Dalak fonksiyon dışı kalmış kanın süzülmesine yardım ederek kanda bulunan zararlı organizmaları da elimine ederek bağışıklık sistemine katkı sağlar
Iki tür bağışıklık sistemi vardır.
1-Doğuştan Gelen Bağışıklık Sistemi
2-Edinilmiş Bağışıklık Sistemi
Doğal bağışıklık canlının doğumundan itibaren başlayıp, ölümüne kadar çalışmaya devam eden bir savunma mekanizmasıdır.
Mesela midenin salgıladığı asit birçok yabancı mikroorganizmanın burada canlı kalmasını engeller, gözyaşı gözde bulunan mikropları öldürür, burun kılları nefes alma esnasında yabancı partikülleri tutarak içeri girmesini engeller.
Edinilmiş bağışıklık sistemi ise vücudun mikroorganizmalara karşı antikor üreterek kazandığı bağışıklıktır.
Pasif ve aktif olarak ikiye ayrılır.
Aktif bağışıklık iki türlü olur. Aşılanma ve hastalığına geçirme ile pasif bağışıklık ise serum ve bazı ilaçlar ile sağlanır.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ZAYIF OLAN KİŞİLER
Bağışıklık sisteminin zayıf olması sürekli hastalanma riskinin, vücudun enfeksiyonlara karşı  açık olması anlamına gelir.
Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde genel bulguları şu şekilde sıralanabilir;
Sık sık çıkan uçuklar, sivilceler, kilo kayıpları, halsizlik, yorgunluk, solunum güçlüğü, saç dökülmesi, donuk ve cansız saçlar, kırışık ve kuru cilt yapısı, iyileşmeyen yaralar, dikkat bozukluğu, ilgisizlik, isteksizlik ve  depresyon.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ NASIL GÜÇLENDİRİLİR?
Bağışıklık sistemini güçlendirmenin tek bir yolu ve çözümü yok maalesef. Faydalı olan tüm besinlerden dengeli ve yeterli bir şekilde tüketmek ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazanmak.
DENGELİ VE YETERLİ BESLENME NASIL OLUR?
Vitamin ve mineral değeri yüksek gıdaların faydalı olduğu konusunda aksini iddia eden yoktur sanırım. Bu doğru bir bilgidir ancak aynı zamanda da eksik bir bilgi. Vitamin ve mineralleri yüklü miktarda tüketmek bağışıklık sistemini tek başına güçlendirmez. Bunun yanında faydalı olan tüm besinlerden dengeli ve yeterli bir şekilde tüketmek de olmalı. Yani vitamin bakımından yüksek besinler tüketirken yetersiz protein almak vücut direncini yine düşürecektir. Bu da bağışıklık sistemini güçlendiremeyecektir. Dengeli ve yeterli beslenme için bir beslenme uzmanında yardım alınabilir.
Genel olarak faydalı besinlerden bahsetmek gerekirse;
Turunçgiller, kırmızı ve yeşil biber, yeşil yapraklı sebzeler, havuç, brokoli, enginar
Süt ürünleri
Yaban mersini
Soğan, Sarımsak, Zencefil, Zerdeçal
Yeşil çay, badem, çekirdek, ceviz ve fındık gibi besin değeri yüksek kuruyemişler
Deniz ürünleri (Omega 3 değeri yüksek besinler)
Bakliyatlar (Bitkisel proteinler)
Yoğurt, kefir gibi probiyotik içeren besinler

Rafine şeker içeren yiyecekler, Trans yağlar (kızartmalar, fast-food, hazır pasta vb.),İşlenmiş paketli gıdalar (çikolata, cips gibi paketli atıştırmalıklar), işlenmiş etler (salam, sosis vb.)  mümkün olduğunca tüketiminin sınırlandırılması gerekiyor.

EDİNILMESİ GEREKEN BAZI SAĞLIKLI ALIŞKANLIKLAR
Dengeli ve yeterli beslenilmelidir
İdeal kiloyu korumak ya da ideal kiloya ulaşmak. Bunun için uzman yardımı alabilirsiniz.
Uyku düzenine dikkat etmelisiniz.
Hareketsiz yaşam tarzından uzak durmalı, düzenli egzersiz yapmalısınız.
Aşırı stresten uzak durulmalı
Alkol ve sigaradan uzak durulmalıdır.
El ve ağız hijyenine dikkat edilmelidir.

Bağışıklık sistemi nedir ve nasıl güçlendirilir