Vatandaşın Makul Sürede Yargılanabilme Hakkı!

Türkiye’de yargının sorunsuz işlediğini söyleyebilmek pek mümkün olmadığından üzerinde düşünülmesi gereken çok şey vardır. Bu sorunun tam olarak ne olduğu belirlenebilse de ortaya çıkan sorunlar çözülmemiş bu sorunlar aksine daha da artmıştır.

En başta dile getireceğimiz sorun ülkemizdeki uzun yargılama sürelerinin özellikle belirli dava türleriyle ilgili olarak patolojik bir hal almasıdır.  Bu durumu makul sürede yargılanma çerçevesinde değerlendirecek olursak; makul sürede yargılanma bir haktır ve makul sürede yargılanma hakkı, adil yargılanma hakkının en önemli unsurlarından biridir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesi ve Anayasanın 141. maddesiyle güvence altına alınmıştır. Gerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gerekse Anayasa Mahkemesinde görülen bireysel başvuru uyuşmazlıklarının büyük bölümü makul sürede yargılanma hakkıyla ilgilidir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Türkiye aleyhinde yapılan bireysel başvurularda makul sürede yargılanma hakkı ihlali bakımından karara bağladığı uyuşmazlıklar, yargılamada makul sürenin aşılmasına sebep olan etmenler, kısmen mevzuattan ve büyük ölçüde uygulamadan kaynaklanmaktadır. Bu sorunların giderilmesi elzemdir. Sorunlar tespit edildikten sonra çözüm odaklı olabilmek gerekir. Yargıdaki bu temel sorunun, hukuk devletinin olmazsa olmaz unsurlarından biri olduğundan bir an önce çözüme kavuşturulması hem yargıya güveni tekrar tesis edecek hem de zarara uğramış ya da uğrayacak vatandaşların, yargıyla bir güven ilişkisi içerisinde sürece girmesine fayda sağlayacaktır.