Ağız kanserinin erken teşhisinde ilk olarak cerrahi müdahale seçeneği uygulanıyor. İlerleyen evrelerde ise kemoterapi ve radyasyon tedavisi seçenekleri değerlendirilir.
Ağız içinde iyileşmeyen yara, kaybolmayan şişlik veya sertleşme, dişlerde sallanma, kanama, ağrı veya uyuşma, ses değişikliği, çenede şişlik gibi belirtilerle kendini gösteren ağız boşluğu kanserleri önemli bir halk sağlığı sorunu. Ağız içerisinde kansere dönüşme potansiyeli olan lezyonların erken saptanmasının önemli olduğunu söyleyen uzmanlar, “Ağız içinde uzun süreli lezyonlar ve sigara kullanımı kanser riskini artırır” dedi.
Kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Ziya Saltürk, ağız boşluğu kanserlerinin görülme sıklığına ilişkin “Baş boyun bölgesinde ülkemizde gırtlak kanserini takiben ikinci, gelişmiş ülkelerde ise gırtlak kanserinin önünde ilk sırada yer almaktadır. En sık karşılaşılan türü yassı epitel hücreli karsinomdur ve oluşumunda en önemli etkenlerden biri sigaradır. ‘Betel nut’ adı verilen ve Güneydoğu Asya’da yaygın betel nut isimli keyif verici bir maddenin çiğnenmesi Hindistan ve çevresinde sık görülmesine neden olmaktadır” dedi.
ERKEN TEŞHİS ÖNEMLİ
Ağız boşluğu kanserlerinin premalin lezyonlar (henüz kanser olmamış ama kanser gelişecek yapı) adı verilen oluşumlar ile başladığını anlatan Saltürk, özetle şunları söyledi:
“Bunlar içerisinde en sık karşılaşılan lökoplaki adı verilen beyaz renkli plaklardır. Özellikle dil ve ağız tabanında daha yüksek olmak üzere ortalama yüzde 1 kadar kanser gelişme riski vardır. Eritoplakiler kırmızı kadifemsi premalin lezyonlardır ve kanser gelişim riski daha yüksktir. Liken planus ve oral submuköz fibrosis denilen lezyonlar da risk taşımaktadır. Hastalar dil lezyonları dışında genellikle lokal ileri ever olarak başvurmaktadır. Dilde genellikle erken farkına varılmakta ve erken evrelerde başvurmaktadırlar ki bu da tedavide başarı oranını yükseltmektedir. Diğer bölgelerdeki bunların başında en sık karşılaşılan yerlerden biri olan ağız tabanı gelmektedir, tümörler ilerlemiş olarak karşımıza çıkmaktadır. Ağız tabanı kanserlerinde öncellikle tam bir KBB muayenesi yapılmalıdır. Boyun MRI ve boyun BT tanıda ve evrelemede önemlidir. Ayrıca patolojik olarak tanı konulması tedaviye başlayabilmek için zorunludur. PET CT ileri evre hastalıklarda tercih edilmesi gerekli bir tetkiktir. Tedavi seçeneklerimiz cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi olup genellikle cerrahi+ radyoterapi/ radyokemoterapi tercih edilmektedir.”
AĞIZ BOŞLUĞU KANSERLERİ
Dudak kanseri
Dil kanseri
Dişeti kanseri
Ağız tabanı kanseri
Sert damak kanseri
Yanak kanseri
Azı dişi üçgeni (retromolar trigon) kanseri
BELİRTİLER
İyileşmeyen yara
Kaybolmayan şişlik veya sertleşme
Beyaz veya kırmızı renkli leke
Kanama, ağrı veya uyuşma
Dişlerde sallanma
Varsa diş protezlerinin oturmamaya başlamış olması
Çiğneme, yutkunma, dil veya çene hareketleri sırasında zorluk veya ağrı
Ses değişikliği
Çenede şişlik
Boğaz ağrısı
Kulak ağrısı
Boğazda yabancı cisim hissi
Boyunda şişlik
RİSK FAKTÖRLERİ
Tütün ürünlerinin kullanımı (sigara, puro, pipo içimi, tütün çiğneme)
Aşırı alkol kullanımı
Güneş ışınları ile uzun süre karşılaşmış olmak (özellikle dudak kanserleri için)
İnsan paplilloma virüsü (human paplilloma virus = HPV) enfeksiyonu.